काठमाडौं । बेलायतका राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारले सुचना आदानप्रदानको मार्ग बिग्रिएका कारण पश्चिमले चीन वा रुससँग आणविक द्वन्द्व शुरु गर्ने जोखिम बढेको चेतावनी दिएका छन् । ५५ वर्षीय सर स्टीफन लभग्रोभले ब्याकडोर कम्युनिकेसन च्यानल नै भत्किएपछि आकस्मिक युद्ध हुनसक्ने जोखिम बढेको भन्दै चेतावनी दिएका हुन् ।

वाशिंगटन स्थित रणनीतिक एवं अन्तर्राष्ट्रिय अध्ययन केन्द्रमा बोल्ने क्रममा उनले चीन र रुससँग सञ्चारमा आएको बाधाले 'रणनीतिक द्वन्द्वमा द्रुत वृद्धि' को उच्च जोखिम सिर्जना गरेको बताएका हुन् ।

'शीतयुद्धका दुई अखंड ब्लकहरू युएसएसआर (सोभियत संघ) र नेटो चिन्ताजनक स्थिति बिना नै आज उपलब्ध नभएको सिद्धान्तको साझा समझमा पुग्न सक्षम थिए,' उनले भनेका छन्, 'मास्को र बेइजिङमा सिद्धान्त अपारदर्शी छ, प्योङयाङ वा तेहरानलाई त छोड्नुहोस्।'

सन् २०२१को मार्चमा व्हाइटहलको सबैभन्दा वरिष्ठ रक्षा भूमिकामा नियुक्त भएका लभग्रोभले अघि भनेका छन्,'शीतयुद्धको दौडान, हामीले सोभियत सिद्धान्त र क्षमताहरूको हाम्रो बुझाइमा सुधार गर्ने वार्ता र संवादको शृङ्खलाबाट लाभान्वित भयौं र यसले हामी दुबैलाई उच्च स्तरको आत्मविश्वास प्रदान गर्‍यो कि हामी गलत बुझाईले आणविक युद्धमा जाँदैनौं।'

'आज हामीसँग हामीलाई भविष्यमा धम्की दिन सक्ने विशेष गरी चीनलगायतसँग त्यस्तो आधार छैन । (त्यसैले पनि) अहिले बेलायतले चीनसँग राष्ट्रपति बाइडेनको प्रस्तावित वार्तालाई महत्त्वपूर्ण कदमको रूपमा समर्थन गर्दछ,' उनले अघि भनेका छन् ।

बिहीबार अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन र चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङबीच फोनवार्ता हुने अनुमान गरिएको छ । ताइवान सन्दर्भमा तनाव बढेका बेला दुई राष्ट्र प्रमुखबीच फोनवार्ता हुन लागेको हो ।

चीन-अमेरिकाबीच तनाव चर्कियो, बाइडेन र सीकाे फोनवार्ता हुँदै

कहिलेकाहिँ उच्च स्तरीय नेताहरुले एकअर्काे देशविरुद्ध चर्काे अलोचना गर्दा त्यस्तो स्थितीमा उच्च जोखिम नै हो कि भनेर अर्काे देशले आकस्मिक युद्ध नै शुरु गर्न सक्ने जोखिम हुन्छ । 

केही समयअघि अमेरिकी राष्ट्रपति बाइडेनले युक्रेनयुद्धलाई लिएर रुसबाट राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनलाई हटाउन चाहेको भन्ने किसिमको टिप्पणी गरेका थिए ।

तर, त्यसको खण्डन गर्दै ह्वाइटहाउसले बाइडेनको टिप्पणीको अर्थ पुटिनलाई सत्ताबाट हटाउन खोज्ने नभएको भनेको थियो तर, यो टिप्पणीले रुस आक्रोशित बन्दै वासिंगटनका हरेक गतिविधि नियाल्न थालेको बताएको थियो ।

यसरी गलत बुझाइका कारण कुनै देशले अचानक युद्ध नै सुरु नगरोस भन्ने उद्देश्यले दुई खासगरी शत्रुदेशबीच गम्भीर सूचना आदान प्रदानको माध्यम (ब्याकडोर कम्युनिकेसन च्यानल) शीतयुद्धका बेला रहेको थियो । तर, अहिले त्यसो नहुँदा अचानक आणविक युद्ध शुरु हुन सक्ने चेतावनी बेलायतका राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारले दिएका हुन् ।