नयाँ दिल्ली। यान्जुन सु नाम गरेका चिनियाँ गुप्तचर अधिकारी चीनको राज्य सुरक्षा मन्त्रालयको विदेशी गुप्तचर शाखाका उपनिर्देशक हुन् र उनी अमेरिकामा सुपुर्दगी हुने र दोषी ठहर हुने पहिलो चिनियाँ गुप्तचर अधिकारी थिए।

विश्वलाई नै त्रसित बनाउने गरी भविष्यको लागि सकारात्मक पूर्वाग्रह सेट गर्ने कदमको रूपमा यसलाई लिइएको छ। सिनसिनाटीको सङ्घीय जूरीले एक चिनियाँ गुप्तचर अधिकारीलाई आर्थिक जासुसी र व्यापारको गोप्य जानकारी चोरी गर्ने षड्यन्त्र र प्रयास गरेकोमा दोषी ठहर गरेको हो। यान्जुन सु नाम गरेका चिनियाँ गुप्तचर अधिकारी चीनको राज्य सुरक्षा मन्त्रालयको विदेशी गुप्तचर शाखाका उपनिर्देशक हुन् र उनी अमेरिकामा सुपुर्दगी हुने र दोषी ठहर हुने पहिलो चिनियाँ गुप्तचर अधिकारी थिए। 

सन् २०१८ मा बेल्जियमबाट सुलाई सुपुर्दगी गरिएको थियो र उनको मुद्दा अक्टोबर १९, २०२१ मा सुरु भयो। यो लामो समयदेखि अनुमान र ज्ञात छ की चिनियाँ सरकारले व्यापार गोप्य, प्रविधि, र अमेरिका र युरोपेली देशहरू जस्ता अन्य उन्नत देशहरूबाट विशेषज्ञता प्राप्त गर्न जासुसी कार्यहरू सञ्चालन गरेको आरोप लाग्दै आएको छ। 

यो गिरफ्तारी र सजायमा पाउने उनी पहिलो चिनियाँ गुप्तचर अधिकारी हुन् जसलाई संयुक्त राज्य अमेरिकामा परीक्षणको लागि सुपुर्दगी गरियो र दोषी ठहरियो । यो गिरफ्तारीले चिनियाँ सरकारलाई जासुसी कार्यसँग प्रत्यक्ष रूपमा जोडेको छ र सम्भवतः दशकौँसम्म प्रयोग गरिनेछ। 

चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको अन्य राष्ट्रहरूबाट प्रविधि चोर्ने दृष्टिकोणको प्रमाणको रूपमा पनि यस घटनालाई लिइएको छ। सुविरुद्धको मुद्दामा फिर्ता जाने गरेको जनाइएको छ। आधिकारिक रेकर्ड अनुसार सुले उड्डयन क्षेत्रमा नेताको रूपमा मान्यता प्राप्त दुनियाँभरमा धेरै कम्पनीहरूको कम्पनीको गोप्य जानकारीको लागी प्रयास गर्न र प्राप्त गर्नको लागी धेरै उपनाम प्रयोग गरेका थिए।

अमेरिकी अदालतहरूले विशिष्ट चिनियाँ जासुसी व्यवहारको रूपमा वर्णन गरेपछि, सुले उड्डयन कम्पनीहरूको लागि काम गर्ने व्यक्तिहरूलाई पहिचान गर्ने र विश्वविद्यालयमा प्रस्तुति दिने बहानामा उनीहरूलाई चीन आउन मनाउन प्रयास गर्ने गरेका थिए। 

पछिल्ला दुई वर्षमा अमेरिकाविरुद्ध चिनियाँ जासुसीमा उल्लेख्य मात्रामा वृद्धि भएको छ र यस गिरफ्तारीले अमेरिका र चीन दुवैलाई जासुसी गतिविधिको चपेटामा परेको छ। विज्ञहरूका अनुसार अमेरिकाले सुलाई जेलमा राख्दा उनबाट महत्त्वपूर्ण जानकारी निकाल्न सक्ने सम्भावना छ, अर्कोतर्फ, चिनियाँ सरकारले सुलाई फिर्ता ल्याउन चाहन्छ । यस प्रकरणमा अमेरिकालाई दबाब दिन चीनले अमेरिकी नागरिकहरूलाई चीनमा कैद गर्न सक्छ।

क्यानडाले हुवावेका सीएफओ मेङ वान्झाउलाई रिहा गर्न र अमेरिकालाई सुपुर्दगी गर्नबाट रोक्नको लागि क्यानाडाली नागरिक माइकल स्पाभोर र माइकल कोभ्रिगको गिरफ्तारीमा चीनले पहिले गरेको थियो। 

सिनेट इन्टेलिजेन्स कमिटीमा साक्षीको रूपमा प्रस्तुत हुँदै एफबीआई निर्देशक क्रिस्टोफर रेले भने कि चीन आर्थिक सुरक्षा र लोकतान्त्रिक मूल्यहरूको सन्दर्भमा विश्वको लागि सबैभन्दा गम्भीर खतराहरू मध्ये एक हो। 

यो विश्वास नभएसम्म, अमेरिकी गुप्तचर एजेन्सीहरूले अमेरिकी नीति निर्माताहरूलाई ठोस प्रमाणहरू उपलब्ध गराउन सङ्घर्ष गरे, तर यो गिरफ्तारीले त्यो परिवर्तन गर्छ र निःसन्देह चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीलाई अन्य राष्ट्रहरूबाट टेक्नोलोजी चोर्ने विश्वव्यापी प्रयाससँग जोड्छ।

चिनियाँ खुफिया समुदाय पनि धेरै विवादित हुने सम्भावना छ। यो गिरफ्तारी भनेको चिनियाँ जासुसीका प्रयास गरिएका र परीक्षण गरिएका विधिहरू अब काम गर्ने छैनन् र उनीहरूले भर्ती गर्न खोज्ने अर्को वैज्ञानिक वा अनुसन्धानकर्तालाई चिनियाँ गुप्तचर सेवाहरू अस्तव्यस्त पार्ने र नयाँ विधिहरू खोज्ने प्रयास गर्ने पागलपन हुनेछ। जसमा उनीहरूले समान जासुसी परिणामहरू प्राप्त गर्न सक्छन्। चिनियाँ सरकारले सुले चोरी गर्न खोजेको दाबीलाई अस्वीकार गरेको छ।