काठमाडौं । पूर्व अमेरिकी गुप्तचर अधिकारीहरूले हाल अफिसमा रहेका आफ्ना उत्तराधिकारीहरूलाई युक्रेनको सैन्य सफलतामा आफ्नो भूमिकाको बारे घमण्ड नगर्न सल्लाह दिइरहेका छन्।

गत हप्ता अमेरिकी मिडियामा दुई वटा समाचारले चर्चा पाए। जसमा  नाम नखुलाइएका एक अधिकारीहरूलाई उद्धृत गर्दै रूसी जनरललाई लक्षित गर्न र कालो सागर (ब्ल्याक सी)मा मोस्कभा फ्ल्यागशिप क्रूजर डुब्नमा अमेरिकी गुप्तचरहरूले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको कुरा थियो।

बुधवार जनरलहरूको बारेमा न्यु योर्क टाइम्सको प्रारम्भिक रिपोर्टलाई ह्वाइट हाउसले अमेरिकाले युक्रेनी सेनाहरूसँग खुफिया जानकारी साझा गरे पनि रूसी जनरल अफिसरहरूलाई मार्ने उद्देश्यको जानकारी नभएको भन्दै आंशिक रूपमा अस्वीकार गरेको थियो।

अर्को दिन, एनबीसी, न्यु योर्क टाइम्स र वासिङ्टन पोस्ट सबैले अमेरिकी अधिकारीहरूलाई उद्धृत गर्दै गत महिना कालो सागरमा डुबेको रुसी मोस्कभामा अमेरिकी गुप्तचरको मद्दतले एन्टी सीप मिसाइलहरू प्रहार गरिएको उल्लेख गरिएको थियो। 

मोस्कभा दोस्रो विश्वयुद्ध पछि डुबेको रुसको सबैभन्दा ठुलो पानी जहाज हो। 

सामान्य नियमको रूपमा जासुसी गोप्य रूपमा गरिन्छ। तर, पश्चिमी खुफिया एजेन्सीहरूले विगत केही महिनाहरूमा आक्रमणको लागि रूसी तयारीदेखि कहाँ कहाँ के भइरहेको छ भन्ने युद्ध मैदानका रिपोर्टहरू सार्वजनिक गर्दै आएका छन्।

यो भन्दा पनि नयाँ खुलासाहरू अझै फरक छन्, किनकि यी नयाँ खुलासाहरूमा अमेरिकी जासुसी एजेन्सीले युद्धको अवस्थामाथि टिप्पणी मात्रै गर्नुबाहेक आफैले केही गरिरहेका छन् कि, भन्ने कुरा आइरहेका छन्।

दुवै अवस्थामा, संयुक्त राज्यले अनपेक्षित परिणामहरूको चेतावनी दिँदै मस्को र भ्लादिमिर पुटिनको लागि ऐतिहासिक अपमानमा हात दाबी गरिरहेको थियो।

सीआईएका पूर्व वरिष्ठ अधिकारी, पल पिलरले भनेका छन्,  मेरो व्यक्तिगत विचारमा यो मूर्खतापूर्ण छ। मस्कोमा डुब्नमा र त्यसभन्दा पनि बढी जनरलहरूको हत्यामा अमेरिकी गुप्तचरको भूमिकाको आधिकारिक पुष्टि हुनुमा म छक्क परेको छु।

'ठूलो चिन्ताको कुरा यो हो कि रुसीहरूलाई निम्त्याएको अवरोधमा यसरी व्यापक अमेरिकी भूमिकाको सार्वजनिक पुष्टिले पुटिनलाई यसरी उक्साउन सक्छ कि जुन उनले सोचेकै थिएनन्,' पल पिलरले भनेका छन् ।

सीआईएको गोप्य सेवामा केही समय मस्कोसहित २४ वर्ष सेवा गरेका जोन सिफरले गुप्तचर साझेदारीको विवरणहरू खुलासा गर्ने निर्णय गलत भएको बताएका छन् ।

'मलाई लाग्छ कि यो युक्रेनीहरूको लागि अपमानजनक छ,' सिफरले भनेका छन्, 'जसले गुप्तचरको फाइदा लिइरहेका छन्, जसले आफ्नै बौद्धिकता सङ्कलन गरिरहेका छन्, जो दिनरात लडिरहेका छन्।'

यद्यपि, यो कुराले रुस र नेटोबिच द्वन्द्वको जोखिमलाई उल्लेखनीय रूपमा बढाउनेमा उनी विश्वास गर्दैनन्।

'पुटिनले खेल कसरी खेलिन्छ भनेर बुझेका छन्। उसले अफगानिस्तान र अन्य ठाउँहरूमा जस्तै परिस्थिति उल्टो भयो भने अमेरिकीहरूलाई मार्न खोज्ने गुप्तचर पाउँछन्। रुसीहरूले हामीलाई साइबर युद्ध र गलत जानकारीको साथ वर्षौँदेखि आक्रमण गरेका छन्,' सिफरले भने ।

'त्यसैले मलाई लाग्दैन कि उनीहरू अमेरिकाले खुफिया जानकारी साझा गरिरहेको छ कुरा गेम चेन्जर हो भनेर निराश हुन्छन्।'

युरोपेली अधिकारीहरूले आफ्ना गुप्तचर एजेन्सीहरूले अमेरिकी नेतृत्वलाई नपछ्याउने बताएका छन् । 'यो मूर्खतापूर्ण हो,' एक अधिकारीले भने, 'मलाई लाग्दैन कि यो सावधानीपूर्वक सहकार्यसहितको लीक हो।'

अर्को युरोपेली देशका एक अधिकारीले रुसी जनरलहरूलाई युक्रेनी निशाना बनाउन अमेरिकी गुप्तचरको केन्द्रीयतामा शङ्का व्यक्त गरे। 

मोस्कभाको सन्दर्भमा युक्रेनले आफ्नै लक्ष्य निर्धारण गरेको र विभिन्न स्रोतबाट जानकारी लिएको कुरामा जोड दिन अमेरिकी अधिकारीहरूलाई सजिलो थिएन।

'हामी युक्रेनीहरूका लागि खुफिया जानकारीको एक मात्र स्रोत होइनौँ, उनीहरूले अन्य राष्ट्रहरूबाट पनि खुफिया जानकारी प्राप्त गर्छन् र तिनीहरूसँग राम्रो खुफिया सङ्कलन क्षमता छ, उनीहरू आठ वर्षदेखि रुसविरुद्ध यो युद्ध लडिरहेका छन्,'पेन्टागनका प्रवक्ता जोन किर्बीले भनेका छन् ।