काठमाडौं । युरोपेली नेताहरूले बिहीबार औपचारिक रूपमा युक्रेनलाई ईयूमा सामेल हुनको लागि उम्मेद्वारको रूपमा स्वीकार गर्ने भएका छन् । रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण गरेपछिको साहसी भूराजनीतिक कदमले २७ राष्ट्रिय ब्लकलाई विस्तार हुन लाग्दा ठूलो परिवर्तनको आवश्यकता पर्ने भएको छ ।

'इतिहास मार्चमा छ', युरोपेली संघ (ईयू) का प्रमुख कार्यकारी उर्सुला भोन डर लेयनले दिने शिखर सम्मेलन अघि बिहीबार भनेकी छिन् । शीत युद्धपछि पूर्वी युरोपेली राज्यहरूलाई ईयूमा स्वागत गरेयता यो कदम ईयूको सबैभन्दा महत्वाकांक्षी विस्तारको शुरुआत हुनेछ ।

'म पुटिनको आक्रामक युद्धको बारेमा मात्र कुरा गरिरहेको छैन,' उनले अघि भनेकी छिन्, 'म परिवर्तनको हावाको बारेमा कुरा गर्दैछु जुन हाम्रो महाद्वीपमा फेरि चलिरहेको छ। तिनीहरूको आवेदनको साथ युक्रेन, मोल्डोभा र जर्जियाले हामीलाई उनीहरू परिवर्तन चाहन्छन् भनेर बताउँदैछन् ।'

यद्यपि सदस्यताका लागि योग्य हुन युक्रेन र मोल्डोभालाई वर्षौं या सायद एक दशकभन्दा बढी समय लाग्नेछ । पूर्व सोभियत संघमा आफ्नो बलियो पञ्जा हान्ने ईयूको मनसायलाई ब्रसेल्स शिखर सम्मेलनको निर्णयले विशेष संकेत गर्नेछ ।

रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले फेब्रुअरीको अन्तमा युक्रेनमा शुरु गरेको विशेष सैन्य अभियान आंशिक रूपमा रुसले आधिकारिक रुपमै आफ्नो प्रभुत्वको भौगोलिक क्षेत्रमा पश्चिमी अतिक्रमणको कारण भएको बताएका थिए ।

युक्रेन र छिमेकी मोल्डोभालाई बिहीबार ईयूको प्रवेश कक्षमा स्वागत गर्ने अनुमान गरिएको छ । जर्जियालाई 'युरोपियन परिप्रेक्ष्य' दिइने छ भने उम्मेदवारको स्थिति पाउनुअघि सर्तहरू पूरा गर्नुपर्नेछ ।

'ऐतिहासिक शब्द एक शब्द हो जुन वरिपरि ब्यान्ड गरिएको छ तर यसलाई ऐतिहासिक भन्न सकिन्छ,' शिखर सम्मेलन अघि ईयूका एक कूटनीतिज्ञले भनेका छन् ।

ईयूको वाही वाही भए पनि विस्तार बढाउँदै जाँदा यो कसरी सुसंगत र एकजुट रहन सक्छ भन्नेबारे चिन्ता बढ्दो छ ।

रुसमाथि ईयूसहितको पश्चिमले प्रतिबन्ध लगाएपछि र रुसले ग्यास कटौती गरेपछि बढ्दो मुद्रास्फीति र ऊर्जा संकटका कारण सार्वजनिक असन्तुष्टि पनि बढ्दै गएको छ । यी आर्थिक चिन्ताहरूबारे शिखर सम्मेलनको दोस्रो दिनमा तातो बहस हुने ठानिएको छ ।

सन् १९५१ मा आफ्नो औद्योगिक उत्पादनलाई संयुक्त रूपमा विनियमित गर्न ६ देशहरूको संगठनको रूपमा शुरु भएको ईयूमा अहिले २७ राष्ट्र सदस्य छन् । यसले जलवायु परिवर्तन, चीनको उदय र अहिले युद्धका कारण आफ्नै ढोकामा जटिल चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ ।

विस्तारमा संयमताले नै बाल्कन देशहरू अल्बानिया, बोस्निया, कोसोभो, मोन्टेनेग्रो, उत्तरी म्यासेडोनिया र सर्बियाको सदस्यतातर्फको प्रगति सुस्त बनाएको छ।

ईयूमा प्रवेश गर्नेतर्फ प्रगतिको अभाव हुँदा यसको निराशाकै कारण अल्बानिया र सर्बियाका नेताहरूले सम्मेलनमा उपस्थित नहुने विचार गरेको बताइएको छ ।

रोयटर्सले फेला पारेको शिखर सम्मेलनको वक्तव्यको मस्यौदाले ईयू नेताहरूले फेरि पश्चिमी बाल्कनलाई ईयू सदस्यता दिने परिप्रेक्ष्यमा पूर्ण र स्पष्ट प्रतिबद्धता दिने भएका छन् ।

तर युक्रेनलाई द्रुत गतिमा औपचारिक उम्मेदवारको स्थितिमा राख्दा र बाल्कन मुलुकलाई प्रतिबद्धता दिनुले उनीहरुले किनारातर्फ लगाइएको महसुस गर्ने निश्चित देखिन्छ । यसले ईयूका लागि जोखिम थप्ने छ । किनकि रुस र चीनले यस क्षेत्रमा आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्छन् ।

जर्मन चान्सलर ओलाफ स्कोल्जले बिहीबार ईयूले नयाँ सदस्यहरूको सम्मिलनको लागि तयारी गर्न आफ्नो आन्तरिक प्रक्रियाहरू सुधार गर्न आवश्यक रहेको बताएका छन् ।

ईयू नागरिकहरूसँगको एक वर्षको परामर्शमा आधारित हालैको प्रतिवेदनले ईयूलाई विदेश र सुरक्षा नीतिलगायत धेरै क्षेत्रमा एकमतको सिद्धान्त हटाउन आह्वान गरेको छ।

हालका वर्षहरूमा ईयूलाई हल्लाउने सङ्कटका छालहरू, आप्रवासनको बढ्दो लहर र ब्लकबाट बेलायतको बाहिरिने राष्ट्रवादको उदय एवं लोकतन्त्रको मापदण्डहरूमा तनावका बावजुद ईयू ब्लक व्यापक रूपमा लोकप्रिय छ ।

ईयूको संसदले बिहीबार सार्वजनिक गरेकाे एक सर्वेक्षण अनुसार करिब दुई तिहाई युरोपेलीहरूले ईयूको सदस्यतालाई राम्रो कुरा मानेका छन् । जुन १५ वर्षयताकै उच्च समर्थन हो ।

बिहीबार र शुक्रबार ब्रसेल्सस्थित यूरोपीय संघ परिषद्को भवनमा युरोपेली शिखर सम्मेलन हुँदैछ ।