इस्लामावाद। सेनाले पाकिस्तानमा जनताको उपहासको सामना गरिरहेको छ, जुन पुराना समयका मानिसहरूलाई अझै पनि सेनालाई देशको गन्तव्यमा मार्ग निर्देशन गर्ने तीन 'ए' को अत्यावश्यक हिस्सा ठान्छन्।
ऐतिहासिक रूपमा पाकिस्तानमा राजनीतिक, आर्थिक, न्यायिक र धार्मिक उथलपुथलको सामना गर्नुपर्दा पनि सेना एक मात्र स्थिर र शक्तिशाली संस्था हो। तर, कुनै समयको निर्विवाद अख्तियारलाई चुनौती दिएको राजनीतिले यसको प्रभाव पहिलो पटक घटेको देखिन्छ।
साथै, धेरै हदसम्म पेशेवर सिपाहीहरू र इस्लामवादी सिपाहीहरू बीचको लडाइँको कारणले पनि पाकिस्तानी सेनाको गौरवमा आँच आउने गरेको छ। हाल पाकिस्तानी सेनाको नयाँ प्रमुख असिम मुनीरलाई उनको सोब्रिकेट - मुल्ला मुनीरले चिनिन्छ।
सामाजिक सञ्जालका प्लेटफर्महरू सेना विरोधी भावनाहरू व्याप्त छन् भने मानिसहरू सडकमा उर्लिरहेका छन्। सेनाका शीर्ष अधिकारीहरूलाई "कुकुर" जस्ता नामहरू बोलाउँदै र उनीहरूको राजीनामा मागिरहेका छन्।
विगत चार वर्षसम्म प्रधानमन्त्री रहेका इमरान खानले ‘गृहयुद्ध जस्तो अवस्था’ को सीमामा ‘पूर्ण अशान्ति’ हुने चिन्ताको बीचमा सेनाविरुद्ध ‘विद्रोह’को नेतृत्व गरेका थिए। उनी हाल पनि सेनाविरुद्ध विद्रोहकै भाषा बोलिरहेका छन्।
सन् १९४७ मा औपनिवेशिक मालिकहरूको विभाजन र शासन नीतिको एक भागको रूपमा पाकिस्तान ब्रिटिस भारतबाट बनेको दिनदेखि नै एउटा संस्थाको रूपमा सेना डरलाग्दो छ। यदि तिनीहरूले आफ्नो टाउको उठाउने र यसको उद्देश्य र स्थितिलाई खलल पार्ने साहस गरे सेना नागरिक र नागरिक सरकारहरूमाथि कडा कारबाहीका लागि परिचित छ।
विगतमा जस्तो नभई यस पटक सेनाले इमरान खान र उनका साथीहरूमाथि ‘आक्रमण’ गरेको छैन। उनका केही सहयोगीहरू जेलमा परेका छन् तर उनीहरू राजनीतिक कारणले जेल परेको बताइएको छ।
एक सेवा निवृत्त सेना प्रमुखले नोभेम्बरको अन्त्यमा अब अराजनीतिक रहने बताएका थिए। यस सिद्धान्तले विवेकी जनतालाई अर्थ दिनुभन्दा पहिले, जनरल कमर जावेद बाजवा जीएचक्यूको नेतृत्वमा छ वर्षको लामो कार्यकालमा राजनीतिमा हस्तक्षेप गरेको आरोप लगाइएको छ।
अचम्मको कुरा के छ भने न बाजवा न सेनाले एक राजनैतिक हेवीवेट, एक शासक मुख्यमन्त्री, परवेज इलाहीद्वारा लगाएको आरोपलाई खण्डन गरेका छन्। सेनाले शक्तिको उचाइमाथि कब्जा जमाएको कारण यो एउटा इच्छापूर्ण सोच हुन सक्छ; सेनाले अरबौँ डलरको व्यापारिक साम्राज्यको अध्यक्षता गरेको तथ्यको कारणले पनि सेना अहिले थप बद्नाम भइरहेको छ।
'देशमा नागरिक सर्वोच्चता हुनुपर्दछ,' रावलपिंडीका एक प्रदर्शनकारी शाह खालिदलाई मिडिया पठाइएकोमा उद्धृत गरिएको थियो। पाकिस्तानी नागरिक समाजले लामो समयदेखि देशको आन्तरिक राजनीति र बाह्य मामिलामा नियन्त्रण गर्ने सेनाको आलोचना गर्दै आएको छ।
यद्यपि, कुनै पनि प्रजातान्त्रिक रूपमा निर्वाचित नेता, नत जुल्फिकार अली भुट्टो, जसले आफूलाई गरिबहरूको समाजवादी मसीहाको रूपमा प्रस्तुत गरे, शक्तिशाली सेनाको सामना गर्ने साहस देखाएका हुन्। खास गरी प्रमुख राजनीतिक दलहरू र सेनाका अधिकारीहरूबिचको शक्ति सङ्घर्षका कारण परिस्थितिहरू परिवर्तन हुँदै छन्।
इमरान खानले विगत आठ महिनादेखि जनरल बाजवालाई प्रत्यक्ष निशाना बनाएका छन्। यो अभूतपूर्व र नसुनेको कुरा हो। अझ धेरै जसो खान बाजवाको आश्रित थिए, र सेनाले कुशलतापूर्वक नवाज शरीफ, एक राजनीतिक हेवीवेट, र एक पटकको सेना प्रोक्सीलाई पक्षपात गरेपछि उनलाई शीर्ष पद उपहार दिइएको थियो।
