काठमाडौं । दुबईमा हुन लागेको कोप २८ जलवायु वार्ताका लागि प्रमुख सुल्तान अल जाबेरले जलवायु लक्ष्य प्राप्तिका लागि विद्यमान ऊर्जा पूर्वाधारलाई हतारमा भत्काउने ‘कल्पना’ त्याग्न सरकारहरूलाई आइतबार आह्वान गरेका छन्।
उनले भने, “भोलिको नयाँ प्रणाली निर्माण गर्नुअघि हामी आजको ऊर्जा प्रणालीलाई भत्काउन गर्न सक्दैनौं । यो व्यावहारिक वा सम्भव छैन,” जाबेरले साउदी राजधानी रियादमासंयुक्त राष्ट्रसङ्घद्वारा आयोजित मध्य पूर्व र उत्तर अफ्रिका (मेना) जलवायु सप्ताहको उद्घाटन सत्रमा भने ।
उनले भने, “हामीले यो सुनिश्चित गर्नुपर्दछ कि हामी विभाजन र विनाशको पासोबाट बच्न सक्छौं । हामीले तथ्य र वास्तविकतालाई कल्पनाबाट, र प्रभावलाई विचारधाराबाट अलग गर्नुपर्दछ ।”
जलवायु अभियन्ताहरूले अर्को महिना दुबईमा सुरु हुने कोप २८ वार्ताको नेतृत्व गर्न जाबेरको नियुक्तिको आलोचना गरेका छन् । उन यूएईको स्वामित्वमा रहेको तेल कम्पनी एडीएनओसीका प्रमुख पनि छन् ।
जाबेरले ‘जीवाश्म ईन्धनको प्रयोगलाई चरणवद्ध रूपमा हटाउनु अपरिहार्य छ’ भन्ने आफ्नो विश्वासमा जोड दिँदै अमेरिकी जलवायु दूत जोन केरीलगायत कोप सम्मेलनका सहभागीहरूको समर्थन प्राप्त गरेका छन् ।
यूएई र विशेष गरी विश्वको सबैभन्दा ठूलो तेल निर्यातकमध्ये एक साउदी अरबसहित अन्य तेल उत्पादक देशहरूका ऊर्जा अधिकारीहरूले ऊर्जा सुरक्षा सुनिश्चित गर्न जीवाश्म ईन्धनमा निरन्तर लगानीको लागि तर्क दिएका छन् ।
“रियादमा भएको वार्ताको उद्देश्य जलवायु परिवर्तनको प्रभावबाट सबैभन्दा बढी जोखिममा रहेको क्षेत्रका चुनौती र समाधानका बारेमा प्रकाश पार्नु हो,” आयोजकले आइतबार जारी गरेको प्रेस विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।
यस क्षेत्रमा पहिले नै उच्च तापक्रम र पानीको अभाव रहेको र ६० प्रतिशतभन्दा बढी जनसङ्ख्यासँग ‘पिउने पानीको पहुँच निकै कम छ’, विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।
“बढ्दो तापक्रमले अझै निरन्तर र तीव्र खडेरी निम्त्याउने अनुमान गरिएको छ,” प्रतिवेदनमा भनिएको छ ।
जाबेरले यस क्षेत्रले सामना गर्नुपरेका चुनौतीहरूलाई पनि प्रकाश पार्नुभएको छ । शक्ति ड्यानियलजस्ता आँधीबेहरीले निम्त्याएका विभत्स घटनाहरूले गत महिना पूर्वी लिबियामा दुई बाँधहरू फुटेको र डेर्ना शहरमा बाढी ल्याएको थियो ।
सन् २०१५ मा पेरिसमा भएको तापक्रम वृद्धिको सीमालाई सङ्केत गर्दै संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय जलवायु परिवर्तनका कार्यकारी सचिव सिमोन स्टिलले भने, “मध्यपूर्व र उत्तरी अफ्रिका क्षेत्र जलवायु समस्यासँग जुध्ने उपायबारे दोधारमा रहेको छ । यो क्षेत्रले जलवायु परिवर्तनको विनाशकारी प्रभावमात्र १.५ डिग्री सेल्सियसमा कम गर्ने मात्र नभएर विश्वमा समृद्धि सुनिश्चित गर्न आफ्नो अर्थव्यवस्थालाई सङ्क्रमण गर्ने चुनौतीको पनि सामना गरिरहेको छ ।
