नयाँ दिल्ली। प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले मङ्गलवार नयाँ दिल्लीको भरत मण्डपममा आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (जीपीएआई) शिखर सम्मेलनको उद्घाटन गरेका छन्। जहाँ उनले एआईका नकारात्मक प्रभावहरूलाई रेखाङ्कित गरे, जुन विश्वव्यापी विकासमा सबैभन्दा बलियो उपकरण भए पनि यसको विनाशमा निर्णायक भूमिका खेल्न सक्छ। उनले देशहरूलाई तत्काल आधारमा नैतिक एआई प्रयोगको लागि एक रूपरेखा बनाउन आह्वान गरे।

शिखर सम्मेलनमा बोल्दै पीएम मोदीले विशेष गरी गलत जानकारी फैलाउन वा दुर्भावनापूर्ण उद्देश्यका लागि प्रयोग गर्न डिपफेकको प्रयोगलाई औँल्याए।
'एआईका धेरै सकारात्मक प्रभावहरू छन्, तर यसले धेरै नकारात्मक प्रभावहरू पनि छन्, जुन चिन्ताको विषय हो। एआई २१ औँ शताब्दीको विकासमा सबैभन्दा ठूलो औजार बन्न सक्छ। तर यसले 21 औँ शताब्दीलाई नष्ट गर्न पनि सबैभन्दा ठूलो भूमिका खेल्न सक्छ।

'डिपफेक सारा विश्वका लागि चुनौती हो... आतंकवादी हरूको हातमा एआई उपकरणहरू जानु पनि ठूलो खतरा हो। यदि आतङ्कवादी सङ्गठनहरूले एआई हतियारहरू पाउँछन् भने यसले विश्वव्यापी सुरक्षामा ठूलो प्रभाव पार्छ... हामीले योजना बनाउन आवश्यक छ। यसलाई कसरी सम्बोधन गर्ने,’ उनले भने ।

प्रधानमन्त्रीले प्रत्येक राष्ट्रमा निहित जिम्मेवारीलाई पनि जोड दिनुभयो र एआईका विभिन्न उद्योगका नेताहरूसँग अन्तरक्रिया गरेको र जीपीएआई शिखर सम्मेलनको बारेमा छलफल गरेको सम्झाए। जबकि देशहरूलाई एआईको प्रयोगमा सावधानी अपनाउन आग्रह गरेका छन्।

शिखर सम्मेलनको क्रममा, पीएम मोदीले हाई लाइट गरे कि भारत एआई प्रतिभा र एआई-सम्बन्धित विचारहरूको क्षेत्रमा एक प्रमुख खेलाडी हो। 'भारतमा हाम्रो विकास मन्त्र सबका साथ, सबका विकास हो। हामीले 'सबैका लागि एआई' को भावनाबाट प्रेरित भएर सरकारी नीति र कार्यक्रमहरू तयार गरेका छौँ। हाम्रो प्रयास सामाजिक विकास र समावेशी वृद्धिको लागि एआईको क्षमताहरूको पूर्ण फाइदा लिने हो। भारत एआईको जिम्मेवार र नैतिक प्रयोगको लागि पूर्ण प्रतिबद्ध छ,' उनले आफ्नो सम्बोधनमा भने।

उनले भर्खरै सुरु गरिएको एआई कृषि च्याटबोटको बारेमा पनि बोलेका थिए जसले किसानहरूलाई कृषिका विभिन्न पक्षहरूमा साथै स्वास्थ्य सेवा र दिगो विकास लक्ष्यहरूको क्षेत्रमा यसको प्रयोगमा मद्दत गर्दछ। उनले आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्समा राष्ट्रिय कार्यक्रम, र चाँडै सुरु हुने एआई मिसनलाई पनि हाई लाइट गरे जसको उद्देश्य एआईको कम्प्युटिङ शक्तिहरू स्थापना गर्ने हो।

प्रधानमन्त्री मोदीले यो पनि जोड दिए कि सरकारले सामाजिक विकास र समावेशी वृद्धिको लागि एआईको क्षमताहरूको अधिकतम फाइदा लिन खोजेको छ, साथै यसको जिम्मेवार र नैतिक प्रयोगको लागि प्रतिबद्ध छ। 'एआई परिवर्तनकारी छ भन्ने कुरामा कुनै शङ्का छैन तर यसलाई अझ बढी पारदर्शी बनाउनु हामीमा निर्भर छ,' उनले भने।

भारतमा सयौँ भाषा र हजारौँ बोलीहरू रहेको उल्लेख गर्दै प्रधानमन्त्रीले डिजिटल समावेशीकरण बढाउन स्थानीय भाषाहरूमा डिजिटल सेवाहरू उपलब्ध गराउन एआई प्रयोग गर्न सुझाव दिए। उनले संस्कृत भाषाको समृद्ध ज्ञानको आधार र साहित्यलाई अगाडि बढाउने र वैदिक गणितका हराएको खण्डहरूलाई पुनः एकीकरण गर्न, अब बोलिने भाषाहरूलाई पुनर्जीवित गर्न एआई प्रयोग गर्न सुझाव दिए।