लन्डन । बेलायतको संसदले चीनको सिन्जियाङमा प्रान्तमास्थित उइगरहरु रहेको हिरासत तथा शिविरको छानबिनका लागि नयाँ संसदीय अनुसन्धान सुरु गरेको छ । चीनको उक्त हिरासत शिविरलाई यातना शिविर पनि भन्‍ने गरिन्छ । उइगर मुस्लिम र अन्य जातीय अल्पसंख्यक समूहलाई ति हिरासतमा राखिएको छ । 

अधिकारीवादी समूहहरूले उइगरमाथि मानवता र नरसंहार भइरहेको बताएका छन् । उक्त शिविरमा १० लाखभन्दा बढी मानिसहरुलाई राखिएको छ । जसलाई चीनले “पुन: शिक्षा केन्द्रहरू” भनेर भन्‍ने गरेको छ । त्यहाँका समुदायहरुलाई जबरजस्ती श्रममा प्रयोग गर्ने गरिएको छ । 

हाउस अफ कमन्सको प्रभावशाली विदेश मामिला समितिले बुधवार घोषित अनुसन्धानमा बेलायत सरकारले बेलायती कम्पनीहरूलाई सिन्जियाङमा जबरजस्ती श्रमबाट फाइदा लिनबाट रोक्न सक्ने, उइगर प्रवासीलाई सहयोग पुर्‍याउने र विदेशमा अत्याचार निवारण संयन्त्रलाई अझ सुदृढ पार्न सक्ने तरिकाहरूको बारेमा छलफल गरिने जनाएको छ । 

समितिका अध्यक्ष टम तुगेनधाट (कन्जर्भेटिभ) ले भने, “सिन्जियाङमा उइगरहरुको सामूहिक हिरासतमा राखेको दृश्‍य सन् १९३० को दशक पछिको भयावह प्रतिध्वनी हो । त्यसबेलादेखि यस्तै अत्याचार भइरहेका छन् र प्रत्येक चोटी विश्वले यस किसिमको उल्लंघन फेरि हुन नदिने प्रतिज्ञा गरेको छ ।”

“र अझै हामीसँग यी तथाकथित पुन: शिक्षा शिविरहरूमा १० लाखभन्दा बढी मानिसमाथि हुने यातनाहरु स्पष्ट, निर्विवाद प्रमाण हुन् । यो अनुसन्धानले ब्रिटेनले आफ्नो प्रभाव पार्नको लागि के गर्न सक्छ र हाम्रो देशलाई 'सक्रिय, अन्तर्राष्ट्रियवादी, समस्या समाधान र बोझ साझेदारी राष्ट्र' बनाउने आफ्नो लक्ष्य हासिल गर्न नयाँ एफसीडीओले चाल्ने कदमहरू बारे मुख्य प्रश्नहरूमा केन्द्रीत हुनेछ। ”

उनले भने, कमिटीले सरकारले निजी क्षेत्रका कम्पनीहरूलाई मानवअधिकार उल्लंघनमा योगदान दिन निरुत्साहित गर्न कस्ता संयन्त्रहरू प्रयोग गर्न सक्छ भनेर पनि हेर्नेछ।

समितिले बेलायतले कसरी संयुक्त राष्ट्रिय मानव अधिकार परिषद र नरसंहार सम्मेलन जस्ता संगठनहरू र सम्झौताहरू प्रयोग गरेर चीनलाई अझ बढी मानवअधिकार अभ्यासमा प्रभाव पार्न सक्छ र बेलायतले कसरी अन्य देशहरूमा आफ्नो प्रभाव प्रयोग गर्न सक्छ भन्ने जस्ता विषयहरूमा लिखित प्रमाणको लागि आह्वान गरेको छ । 

अनुसन्धानका अन्य विषयहरूमा कसरी सिन्जियाङमा सञ्चालनका साथ युकेसँग सम्बन्धित व्यवसायहरू मानवअधिकार उल्लंघनमा कुनै संलग्नताका लागि उत्तरदायी बनाइन्छ, यातना र उत्पीडनको सामना गर्ने उइगुर डायस्पोरा (र अन्य) का सदस्यहरूलाई प्रस्ताव गर्नको लागि सहयोगको उत्तम रूप के हो ? भन्‍ने पनि समावेश भएको बताइएको छ ।

सांसदहरुको ११ सदस्यीय समितिले कन्जर्भेटिभका छ, लेबरबाट चार र स्कटल्याण्ड नेश्नल पार्टीको एक जनालाई सम्मिलित छन् ।