काठमाडौं । बेइजिङको कडा कोभिड-१९ विरोधी नियमहरुबाट त्रसित एप्पलले चीन बाहिर उत्पदन बढाउने तयारी थालेको वाल स्ट्रीट जर्नलले रिपोर्ट गरेको छ ।

पहिले नै एप्पलका प्रोडक्ट उत्पादन भइरहेका भारत र भियतनामलगायतका देश चीनको वैकल्पिक रूपमा हेरिन थालिएको रिपोर्टमा उल्लेख छ ।

बजार पूँजीकरणका आधारमा सबैभन्दा ठूलो अमेरिकी कम्पनी एप्पलको यो कदमले अन्य पश्चिमी कम्पनीहरूलाई समेत चीनबाट बाहिर निस्किन प्रोत्साहन गर्ने देखिएको छ ।

रुसमाथि आक्रमण गर्न बेइजिङको अप्रत्यक्ष समर्थनलाई लिएर एवं चीनले कोभिड१९ एवं अन्य क्षेत्रमा लागु गरेका कडा नियमका कारण चीनबाट कयौं उत्पादन कम्पनीहरु बाहिरिन चाहेका छन् ।

विश्लेषकहरूका अनुसार आइफोन, आइप्याड र म्याकबुक ल्यापटप लगायतका एप्पलका ९० प्रतिशतभन्दा बढी उत्पादन चीनमा बाहिरका ठेकेदारहरूले उत्पादन गर्दै आएका छन् ।

अप्रिलमा एप्पलको आपूर्ति श्रृंखला चुनौतीहरूको जवाफ दिँदै मुख्य कार्यकारी अधिकृत टिम कुकले हाम्रो आपूर्ति श्रृंखला विश्वव्यापी छ, त्यसैले उत्पादनहरू सबै ठाउँमा बनाइन्छन्, हामी अनुकूलन गर्न जारी राख्छौं भनेका थिए ।

चीनको एन्टि कोभिड नीतिको भागको रूपमा सांघाई र अन्य शहरहरूमा लगाइएको लकडाउनले धेरै पश्चिमी कम्पनीहरूको आपूर्ति श्रृंखला अवरुद्ध गरेको छ।

एप्पलले चीनपछि भारतलाई आफ्नो उत्पादन क्षेत्रका रुपमा हेर्छ ।  दुवै देशमा समान जनसंख्या र समान लेबर मुल्य भएका कारण भारत चीनको विकल्प बन्ने देखिएको हो ।

एप्पलले निर्यातका लागि उत्पादन सहित भारतमा विस्तार गर्नेबारे केही अवस्थित आपूर्तिकर्ताहरूसँग कुराकानी गरिरहेको छ यस विषयमा जानकारी व्यक्तिहरुले वा स्ट्रीट जर्नललाई भनेका छन् ।

भारतले गत वर्ष विश्वमा उत्पादित आईफोनको ३.१ प्रतिशत उत्पादन गरेको थियो र यो वर्ष यो अनुपात ६ प्रतिशतदेखि ७ प्रतिशतमा पुग्ने प्रक्षेपण गरिएको छ ।

अर्कोतर्फ भियतनाम एप्पलको प्रतिद्वन्द्वी सामसुङ इलेक्ट्रोनिक्स कम्पनीको स्मार्टफोन उत्पादनको केन्द्र हो। दक्षिण कोरियामा आधारित सामसुङ, जसले चीनको उत्पादनमा आफ्नो एक्सपोजर सीमित गरेको छ।

अर्कोतर्फ भियतनाम एप्पलको प्रतिद्वन्द्वी इलेक्ट्रोनिक्स कम्पनी सामसुङको स्मार्टफोन उत्पादन केन्द्र हो । दक्षिण कोरियामा आधारित सामसुङले चीनको उत्पादनमा आफ्नो एक्सपोजर सीमित गरेको छ।

चीन आधारित निर्माण ठेकेदार लक्ससेयर प्रिसिजनले पहिले नै भियतनाममा एप्पलका लागि एयरपड र एयरबडको उत्पादन थालेको छ । लक्ससेयरका ग्राहकहरू पनि विद्युत आपूर्ति र चीनको शून्य काेभिड नीतिको समस्याबाट चिन्तित छन्। 

ताइवान आधारित एसेम्बलर्स फक्सकन टेक्नोलोजी ग्रुप र विस्ट्रोन कर्पोरेशन पनि भारतमा घरेलु बजारको लागि आइफोन उत्पादन गर्न कारखाना खोलेरै अघि बढिसकेको छ ।

अप्रिलमा एप्पलले भारतमा नयाँ पुस्ताका आइफोन र आइफोन १३ सिरिज उत्पादन गर्न थालेको बताएको थियो।