काठमाडौं । चिनियाँहरूको अवैध कब्जापछि कयौं तिब्बतीहरूले देश छोड्नु परेको थियो । तिब्बत छोडेका कयौं निर्वासित तिब्बतीहरू भारतमा छन् । तर, हाल तिब्बती नागरिकहरू विश्वभर फैलिएका छन्।
नेपाल पनि कयौं तिब्बतीहरूको घर हो। भारत जानका लागि तिब्बतीहरूले नेपाल हुँदै जानुपर्छ । यस क्रममा विभिन्न कारणले तिब्बतीहरू भारत नगएर नेपालमै बस्ने निर्णय गर्छन् । तिब्बतीहरूले नेपालमा आफ्नो जीवन सुरुदेखि नै सुरु गर्छन्।
अहिले उनीहरूमध्ये थोरैले धेरै सङ्घर्ष र मिहिनेतपछि ठूला व्यापारिक फ्रेन्चाइजीहरू सञ्चालन गरेका छन्। तर, नेपालमा बसोबास गर्ने तिब्बतीहरूप्रति नेपाल सरकार अति पर्यवेक्षक र शङ्कास्पद रहेको भन्ने टिप्पणीहरू निरन्तर हुने गरेका छन् ।
नेपालमा तिब्बतीहरू तिब्बती समुदायका लागि महत्त्वपूर्ण छन्, तर उनीहरू चुनावमा भने समान रूपमा प्रतिनिधित्व गर्न पाउँदैनन्।
इतिहासमा अहिलेसम्म सिक्योङ (तिब्बतका प्रधानमन्त्री)का उम्मेदवारले नेपालमा प्रचारप्रसार गर्ने अनुमति पाएका छैनन् ।
स्थिति जटिल नभएको भए तिब्बतमा प्रधानमन्त्रीका उम्मेदवारहरूले तिब्बती समुदायको एक महत्त्वपूर्ण भाग नेपालमा नै आफ्नो प्रचार गर्ने सक्थे ।
तथापि, नेपालका तिब्बतीहरूले आफ्नो मतदानको मौलिक अधिकार पाएका छन् । दुई वटा महत्त्वपूर्ण निर्वाचनमा नेपालका धेरै तिब्बतीहरूले भाग लिएका छन्। गत वर्षको सिक्योङ र चितुए निर्वाचनमा मतदाताहरू मतदान गर्न गोप्य स्थानमा भेला भएका थिए ।
