लस एन्जलस। चिनियाँ सरकारको उइघुरहरू विरुद्धको अभियानले आफ्नो सीमापार मुलुक पनि फैलाएको छ। जसमा सयौँ पाकिस्तानीहरूको जीवनमा असर पारेको छ। चीनले गरेको अत्याचारप्रति पाकिस्तानी शासकको मौनताले यहाँका बासिन्दालाई झन् सङ्कटपूर्ण अवस्था बनाएको छ। 

सकन्दर हयात एक पाकिस्तानी हुन्, जसले सिनजियाङ क्षेत्रमा मुस्लिमहरूमाथि चीनको दमनबाट पीडित छन्। उनको उइगर श्रीमतीलाई चीनको सिनजियाङ क्षेत्रको काशगरमा हिरासतमा राखिएको थियो र २०१७ मा जेल पठाइयो र उनको छोरालाई उनको अगाडि पाकिस्तान-चीन सीमाबाट पक्राउ गरिएको लस एन्जलस टाइम्सले रिपोर्ट गरेको छ।

त्यस बेलादेखि हयात आफ्नो परिवारसँग पुनर्मिलन गर्न पहल गरिरहेका छन्। हयात र तिनका किशोर छोरा अराफातले उत्तर पश्चिमी चीन छोडे र  २०१७ मा हयातको जन्मस्थान पाकिस्तानमा सीमा पार गरे। यो बुबा र छोरालाई नजिक ल्याउने यात्रा थियो। तर यसले उनीहरूको परिवारलाई झन् विभक्त पारिदिएको छ। 

हयातकी श्रीमतीलाई हिरासतमा राखिएको सिनजियाङबाट फोन आएपछि उनीहरू तीन हप्तादेखि पाकिस्तानमा थिए। उनीहरू हतारिएर पाकिस्तान–चीन सीमामा पुगे जहाँ चिनियाँ प्रहरी पर्खिरहेका थिए। अराफातलाई सोधपुछका लागि पक्राउ गरिएको थियो।

'हामीलाई अलग नगर्नुहोस्,' हयातले पुलिसलाई आग्रह गरे, 'उसलाई मेरो अगाडि प्रश्न गर। म चुप लागेर बस्छु र उसले सत्य बोल्छ। तपाईँको छोरा एक हप्तामा फिर्ता हुनेछ,' पुलिसले उनलाई २०१७ मा त्यो दिन भने।

हयातको आगामी दुई वर्षसम्म अराफातसँग कुनै सम्पर्कमा छैनन्। हयातले भने, 'आफ्नो हृदय, आफ्ना छोराछोरीहरूलाई जेल भन्दा पनि खराब ठाउँमा छोड्न धेरै गाह्रो छ। उनकी श्रीमती र १९ वर्षकी अराफातलाई हिरासतमा राखेपछि हयातलाई दुई वर्षसम्म चीनको भिसा दिन अस्वीकार गरिएको थियो। ती दम्पतीका दुई छोरीहरू, जो त्यति बेला ७ र १२ वर्षका थिए, उहाँको सहमति बिना काशगरको अनाथालयमा पठाइयो।'

उनले चिनियाँ र पाकिस्तानी अधिकारीहरूसँग आफ्नो परिवारको बारेमा जानकारीको लागि बिन्ती गरे पनि केही पहल हुन सकेको छैन। 

लस एन्जलस टाइम्सले रिपोर्ट गरेको छ कि करिब एक करोड जातीय उइगुरहरूको घर रहेको सिनजियाङ क्षेत्रमा मुस्लिमहरूमाथिको चीनको दमनबाट पीडित सयौँ पाकिस्तानीहरूमध्ये हयात एक हुन्। टाइम्सले चिनियाँ सरकारको नीति र पाकिस्तानको मौनताले निर्दोष परिवारको जीवनलाई कसरी नष्ट गर्छ भनेर बुझ्न उइगरहरूसँग विवाह गरेका पाकिस्तानीहरूको अन्तर्वार्ता लिएको छ।

चीन र पाकिस्तानबीच व्यापार गर्दै आएका दक्षिणी सिनजियाङका उइघुर मोहम्मदलाई सात महिनासम्म हिरासतमा राखिएको थियो। उनले शिविरमा ती बन्दीहरूले कसरी शारीरिक र मानसिक यातना भोग्छन् भन्ने डरलाग्दो विवरण दिए।

सन् २०१८ को जुनमा सीमा पार गर्दा उनलाई पक्राउ गरिएको थियो, त्यसपछि ३५ जनाको कोठामा हात साङ्लोले बाँधेर शिविरमा राखिएको उनले बताए। चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीले उइघुरहरूको हेरचाहको बारेमा व्याख्यानका लागि बिहान ४ बजे उठेको उनले बताए।