नयाँ दिल्ली। भारतको उत्तर पूर्वी क्षेत्र (एनईआर) ले विगत छ वर्षमा कृषि उत्पादनको निर्यातमा ८५.३४ प्रतिशत वृद्धि भएको देखाएको भारतको वाणिज्य तथा उद्योग मन्त्रालयले जनाएको छ। यस क्षेत्रबाट निर्यात २०१६-१७ मा २.५२ मिलियनबाट बढेर २०२१-२२ मा १७.२ मिलियन डलरमा पुगेको छ। निर्यातका प्रमुख गन्तव्य बङ्गलादेश, भुटान, मध्यपूर्व, बेलायत र युरोप रहेका छन्।

सिक्किम, असम, नागाल्याण्ड, मणिपुर, मिजोरम, त्रिपुरा, अरुणाचल प्रदेश र मेघालय जस्ता एन-ई राज्यहरूबाट कृषि उत्पादनको निर्यातमा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ। सम्भावित बजार जडानहरू प्रदान गर्न, कृषि र प्रशोधित खाद्य निर्यात विकास प्राधिकरण (अपेडा) ले छिमेकी देशहरू, मध्यपूर्व, बाट आयातकर्ताहरूलाई आमन्त्रित गरेर किसानहरूले पालना गर्ने गुणात्मक खेती अभ्यासहरू बारे पहिलो हात जानकारी प्राप्त गर्न आयातकर्ताहरूको फिल्ड भ्रमणहरू आयोजना गर्‍यो। 

एपेडाले १० मार्च, २०२२ मा असमको गुवाहाटीमा अन्तर्राष्ट्रिय क्रेता-विक्रेता बैठक (बीएसएम) आयोजना गर्‍यो, जहाँ राज्यभरका प्रदर्शकहरूले भौगोलिक सङ्केत (जीआई) जस्ता उत्पादनहरू सहित कृषि-बागवानी उत्पादनहरूको विस्तृत शृङ्खला प्रदर्शन गरे। 

फलफूल, तरकारी, प्रशोधित खाद्य पदार्थ, कालो चामल, रातो चामल, जोहा चामल, मसला, चिया, कफी, मह, प्रशोधित मासु, मसला र अर्ग्यानिक उत्पादनहरू। श्रीलङ्का, दुबई, बङ्गलादेश, ओमान, नेदरल्याण्ड, सिङ्घापुर र ग्रीसका आयातकर्ताहरूका साथै एनईआर लगायत अन्य राज्यका निर्यातकर्ताहरूको सहभागिता रहेको थियो। 

एपेडाले यस क्षेत्रका ८० उदीयमान उद्यमी र निर्यातकर्ताको क्षमता अभिवृद्धि जस्ता अन्य धेरै परियोजनाहरू पनि सञ्चालन गर्ने योजना बनाएको छ। किसान उत्पादक सङ्गठनहरू र किसान उत्पादक कम्पनीहरू र राज्य सरकारका अधिकारीहरूले खाद्य प्रशोधन र बागवानी उत्पादनहरूमा मूल्य अभिवृद्धिमा सीप विकास र तालिमहरू आयोजना गर्छन्।

एपेडाले उत्तरपूर्वी उत्पादनहरू जस्तै किभी वाइन, प्रशोधित खाद्य पदार्थहरूको ब्रान्डिङ र प्रवर्द्धन गर्नलाई आफ्नो समर्थन पनि विस्तार गर्‍यो। यसले जोहा चामल पुलाउ, कालो चामलको खीरलगायत अन्य चीजहरूको भिजेको नमुना पनि लियो। मिजोरमबाट निर्यातका लागि सम्भावित बालीहरू अनानास, हटकोरा (सिट्रस), ड्र्यागन फ्रुट, सुन्तला, प्यासन फ्रुट, स्क्वास, एन्थुरियम फ्लावर, मिजो जिंजर, मिजो खुर्सानी र अङ्गुरको वाइन हुन्।