काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी ओली अध्यक्ष रहने लगानी बोर्डमा सरकारले विभिन्न चिनियाँ कम्पनीका एजेन्ट भएर काम गरिरहेका विवादास्पद व्यक्ति शुसिल भट्टलाई सिईओमा चयन गर्ने अन्तिम तयारी गरेको छ ।  

बोर्डका उपाध्यक्ष तथा अर्थमन्त्री डा युवराज खतिवडा संयोजक, राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा पुष्पराज कँडेल र अर्थशास्त्री डा गोविन्द नेपाल सदस्य रहेको सिफारिस समितिले सिफारिस गरेसँगै भट्ट सिईओ हुने पक्का भएको छ । सिइओ सिफारिस समितिमा सर्टलिस्टमा परेकामध्ये योजना आयोगका सदस्य भट्ट सत्ताको संकट पार लगाउनेमा लागेका कारण उनको नियुक्ती पक्का भएको हो । विद्युत् नियमन आयोगका पूर्वसदस्य रामकृष्ण खतिवडा, प्रदेश १ लगानी प्राधिकरणका सिइओ डा सरोज कोइराला र पूर्वसहसचिव लक्ष्मीविलास कोइरालाले अन्तर्वार्ता दिए त्यो औपचारिकताका मात्र थियो । पूर्वसहसचिव कोइरालालाई कांग्रेस निकट भएका नाममा उनी देखावटीका लागि मात्र सर्टलिष्टमा पारिएका थिए । नेकपाकै चाहनामा  राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणका सिइओ बनेका ज्ञवाली भने बनाउनेहरुको इच्छाकै कारण अन्तर्वार्ता दिननै गएनन् । उनले वोर्डमा आफू सिईओ नहुने पक्का भएपछि अन्तर्वार्ता दिन आवश्यक पनि ठानेनन् । 

वोर्डमा सिईओ बन्न लागेका राष्ट्रिय योजना आयोगका सदस्य समेत रहेका भट्ट र उनका भाइ दिपक भट्ट नेपालमा चिनियाँ कम्पनीका एजेन्टका रुपमा लामोसमयदेखि कार्यरत छन् । नेपालको राजनीतिक उतारचढावमा पनि भट्ट दाजुभाई सक्रिय रहँदै आएका छन् । पछिल्लो समय नेकपाको विवाद पनि मिलाउन भन्दै उनीहरु सक्रिय रहेका थिए ।

राष्ट्रिय योजना आयोगको सदस्य नेकपा अध्यक्ष प्रचण्डको कोटाबाट बनेका भट्ट लगानी बोर्डको सिईओमा भने नेकपा अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्रीकै चाहनामा बन्न लागेका हुन् । प्रचण्ड नेपाल खेमामा रहेका वामदेव गौतमलाई एकाएक ओली खेमामा ल्याउन भट्ट दाजुभाइको भूमिका महत्वपूर्ण रहेको नेकपा स्रोत बताउँछ । भट्ट दाजुभाइ र नेकपा महासचिव बिष्णु पौडेलले संयुक्त रुपमा गौतमलाई मनाएका थिए । भट्ट र पौडेलबीच धेरै बिषयमा लेनदेन रहेको नेकपाकै नेताहरु बताउँछन । भट्टको वामदेव गौतमसँग अझ पुरानो र राम्रो सम्वन्ध छ । दुबै पक्षसँग भएको राम्रो सम्वन्धलाई भट्टले नेकपाको विवाद सुल्झाउन प्रयोग गरेको स्रोतको दावी छ । व्यक्तिगत रुपमा वामदेव गौतमसँग अत्यन्त निकट रहेका भट्ट दाजुभाइले चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको सन्देश पनि ओलीलाई सहयोग गर्ने रहेको बताए पछि गौतम एकाएक ओली क्याम्पमा गएका थिए । 

गौतमको ओली क्याम्पमा जाने बिषय राजनीतिलाई तरंगित पार्ने खालको थियो । तर यो काममा उनीहरुले चिनियाँ चासोलाई सम्वोधन गरेको नेकपाकै एक नेताले बताए । गौतमलाई ओली क्याम्पमा ल्याइदिएका भट्टलाई त्यसैको पुरस्कार स्वरुप लगानी वोर्डको सिइओ बनाउन प्रधानमन्त्री तथा लगानी बोर्डका अध्यक्ष केपी ओली राजी भएका थिए । प्रधानमन्त्रीको इच्छा अनुसार लगानी वोर्डका उपाध्यक्ष समेत रहेका अर्थमन्त्रीले भट्टको नाम अध्यक्षलाई दिएका थिए । उनलाई सिईओ बनाउन ओलीलाई गौतम र पौडेलले पनि लविङ गरेका थिए । भट्टका लागि बाटो खाली गर्न पौडेलले पुननिर्माण प्राधिकरणका सिइओ सुशील ज्ञवालीलाई अन्तर्वार्ता नदिन राजी गराएका थिए । ओलीको इच्छामा आवेदन दिएका भनिएका ज्ञवाली उनकै इच्छामा अन्तर्वार्ता दिन रोकिएका थिए ।  

भट्ट दाजुभाइ चिनियाँ कम्पनीको मात्र नभई चीन सरकारको इच्छा अनुसार पनि नेपालमा सक्रिय रहेको नेकपा निकटकै स्रोत बताउँछ । राजनीतिक र आर्थिक रुपमा विवादास्पद भट्ट दाजुभाइ सबै राजनीतिक दलका नेताहरुलाई प्रभावित पार्न सक्ने हैसियत राख्छन् । ठूला ठूला ठेक्कापट्टामा पनि उनीहरुले राजनीतिक नेतृत्वलाई प्रभावित पारि लिदै आएका छन् । 

नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी लगायतको ठूलो ठेक्का पनि उनीहरुलाई नै पारिदै आइएको छ । सेना र प्रहरीको रासन, हतियारदेखि, विद्युत् उत्पादन र प्रसारणका ठेक्कामा उनीहरुले हात हालेका छन् । १५ वर्षदेखि प्रहरीका ठूला ठेक्कामा भट्टको कब्जामा छ । प्रहरीको मेगासिटी प्रोजेक्ट अन्तर्गत मोरङ, सुनसरी र धनकुटाका प्रहरी कार्यालयमा डिजिटल सञ्चार सेट जडान गर्न ५५ करोडको ठेक्का उनैले पारे । समयमै काम नसकिएपछि प्रहरीले रद्द गरेको भट्ट दाजुभाइको ठेक्काको म्याद थप्न मन्त्रिपरिषद्बाटै नियमावली परिवर्तन गरियो । यस्ता नीतिगत चलखेलमा पनि यि भट्ट दाजुभाइले राजनीतिक प्रभावको दुरुपयोग गर्दै आएका कर्मचारीतन्त्रलाई प्रभावित पार्दै आएका छन् । 

राष्ट्रिय गौरवका आयोजना लगायतका ठूला बजेटका आयोजना लिएर अलपत्र पार्ने काममा पनि उनीहरु र उनीहरुको कम्पनीहरु वदनाम छ । तर सरकारले यस्तो विवादास्पद कम्पनीका एजेन्टलाई नै वोर्डमा ल्याउने अन्तिम तयारी गरिरहँदा उनले नैतिक रुपमा लगानी वोर्डमा सहभागी हुन पनि नमिल्ने कुरा पनि उठेको छ । तर पनि नैतिकतालाई तिलाञ्जली दिदै केपी सरकार उनलाई ल्याउन लागिपरेको छ ।    

भट्ट दाजुभाइको विवादास्पद यात्रा
चिनियाँ कम्पनी सिजिजिसीका स्थानिय एजेन्ट रहेका भट्ट दाजुभाई १२ सय मेगावाटको राष्ट्रिय गौरवको बुढीगण्डकी आयोजना अलपत्र पार्नेमा पनि मुख्य जिम्मेवार छन् । उनीहरु आवद्ध कम्पनीकै कारण आयोजना ढिला हुँदा हरेक वर्ष ६५ अर्ब क्षति भइरहेको बताइन्छ । 

६० मेगावाटको त्रिशूली ३ ‘ए’लाई ९० मेगावाट पुर्‍याएर अनिश्चित बनाउने प्रयास पनि उनै भट्ट दाजुभाइले गरेका थिए। खिलराज रेग्मी मन्त्रीपरिषदका अध्यक्ष भएका बेलामा निर्णय उल्टाए पनि सर्वत्र विरोधपछि फिर्ता भएको थियो । सो विवादास्पद निर्णय गराउने चिनियाँ कम्पनीका एजेन्ट पनि उनै भट्ट दाजुभाइ थिए ।

४२.५ मेगावाटको स्याञ्जेनमा धोका दिएको चाइना गेजुवा ग्रुप कम्पनी सिजिजिसीलाई कालोसूचीमा राख्न सिफारिस भएको थियो। भट्ट दाजुभाई नै एजेन्ट रहेको सो कम्पनीको तीन करोड २० लाख पछि जफत भएको थियो । सोलु करिडोर १३२ केभी प्रसारण लाइनको ठेक्का भारतीय कम्पनी जागुयारले पाएपछि तत्कालीन ऊर्जामन्त्री राधा ज्ञवालीलाई अख्तियार लगाए  उनै एजेन्टद्वय भट्ट दाजुभाइले । 

काबेली करिडोर प्रसारण लाइनमा ढिलाइ गर्ने कम्पनीका एजेन्ट भट्ट दाजुभाइले लिएको भरतपुर बर्दघाट डबल सर्किट प्रसारण लाइन निर्माणको ठेक्का नै तोडियो । ठेक्का तोडेका उनीहरुको जमानत वापतको ३० करोड जफत भयो । ठूला ठूला काम लिने नगर्नेमा वदनाम भट्ट दाजुभाइको मुख्य काम राजनीति मिलाएर कमिशन वाँडफाड हो । यहि कमिशनमा अहिले नेकपाका अधिकांश नेताहरु उनको बिरुद्ध जान सक्दैनन् । 

उनको वदनामी यात्रा यतिमै रोकिदैन । तर पनि उनलाई सत्ताले जहिल्यै अपनाइरहेको पाइन्छ । यसको पछाडीको कारण सबैलाई मिलाएर खुवाउने उनको अद्धितिय क्षमता नै भएको उनलाई नजिकबाट चिन्ने एक जानकार बताउँछन् । हेटौँडा, ढल्केबर र इनरुवामा बनाउन लागिएको २२० केभी सबस्टेसन बनाउन ठेक्का पाएको चाइना पावर ग्रिड (सिसिपिजी)ले अलपत्र पारेपछि ठेक्का रद्द गर्नुपरेको थियो । सो कम्पनीको पनि स्थानिय एजेट रहेका भट्ट दाजुभाइका कारण नेपालका विकास निर्माणका धेरै काम ढीलो हुने समयमै नसकिने र बढी लागत लाग्ने गरेको उनीबाट पिडित भएका सरकारी कर्मचारीहरु बताउँछन् । 

खासगरि नेपालको हाइड्रोका क्षेत्रमा काम गर्न विभिन्न चिनियाँ कम्पनीको एजेन्टको रुपमा क्रियाशिल भट दाजुभाईले प्रोजेक्ट ओगट्ने र अरुले पाएका शक्तिको दुरुपयोग गरि काम खोस्ने गर्दै आएका छन् । भट्ट दाजुभाइ नै एजेन्ट रहेको चिनियाँ कम्पनी सेन्जेन फराद इलेक्ट्रिकले मस्र्याङ्दी करिडोर प्रसारण लाइनको ठेक्का पायो, तर सम्झौता गर्न आएन । यसबाट पनि भट्ट दाजुभाइको नियत बुझ्न सकिने हाइड्रो क्षेत्रका कतिपय लगानीकर्ताहरु बताउँछन् । काम लिने समयमै नगर्ने र राजनीतिक दवाव दिएर फाइदा लिन खोज्ने उनको बानीले धेरै आयोजनाहरु समयमै नसकिएका मात्र होइनन लागत समेत बढेका छन् । ७५ प्रतिशत समय बित्दा पनि तामाकोसी–काठमाडौं प्रसारण लाइन सुरु नगरेका भट्ट दाजुभाइसँग सम्झौता पनि रद्द गरेर करिब २० करोड धरौटी जफत गरिएको थियो । यसरी काम नगर्ने अनि धरौटी जफत गराउँदै हिड्ने कम्पनी बदनाम भएर काम नपाउनु पर्ने हो तर उनीहरुले वदनामी भन्दा पनि राजनीतिक तहमा प्रख्याती कमाइरहेका छन् । आज उनै भट्ट दाजुभाई नेकपा शक्ति सन्तुलन तलमाथि गराउने हैसियतमा पुगेका छन् ।

बाह्रबिसेमा निर्माणाधीन सबस्टेसनको काम पनि सन्तोषजनक नभएपछि भट्ट दाजुभाइले लिएको ठेक्का तोडियो भने मातातीर्थमा बन्दै गरेको सबस्टेसनको काम छोडेर हिँडेपछि ठेक्का रद्द भयो । हेटौँडा–भरतपुर प्रसारण लाइनको निर्माण पनि उनै भट्ट दाजुभाइले  अलपत्र पारे । यि सबै काममा उनीहरु चिनियाँ कम्पनीका स्थानिय एजेन्टकै रुपमा क्रियाशिल थिए ।