काठमाडौं । महात्मा विदुर महाभारतका बुद्धिजीवीहरूमा गनिन्छन् । उनी निकै बौद्धिक, दूरदर्शी र सरल स्वभावको थिए। महात्मा विदुरलाई धर्मराजको अवतार पनि भनिएको छ। महात्मा विदुर पाण्डु र धृतराष्ट्रका भाइ थिए र पाण्डव-कौरवका काका थिए। उनी सबै काममा सिपालु र उत्कृष्ट थिए, तर दासी पुत्र भएको कारणले उनी हस्तिनापुर राज्यको राजा बन्न सकेनन्। उनी हस्तिनापुरका महामन्त्री बने ।
महाराज धृतराष्ट्र विदुरसँग हरेक विषयमा खुला कुरा गर्थे। भनिन्छ विदुर र महाराज धृतराष्ट्रबीचको संवाद नै विदुर नीतिको रूपमा उपलब्ध छ। आजको समयमा पनि, विदुरले उल्लेख गरेका नीतिहरू धेरै फाइदाजनक र प्रासङ्गिक छन्। विदुर नीतिमा केही सद्गुण महात्मा विदुरले भनेका छन्। जोसँग यी गुणहरू छन् उनीहरूको सधैँ कल्याण हुन्छ र तिनीहरू सधैँ आदर र सम्मान पाउँछन्।
विद्याबाट सम्मान
ज्ञानी व्यक्तिले सबै ठाउँमा सम्मान पाउछ , त्यसैले सदैव ज्ञान प्राप्त गर्नको लागि तत्पर रहनुपर्छ । विद्याले व्यक्तिको जीवनमा सफलता, सम्मान र धन, जीवनमा सबै चीज दिन्छ।
धर्मको आचरण गर्ने वाला
विदुर नीतिका अनुसार धर्म पालन गर्ने व्यक्तिको सधैँ कल्याण हुन्छ। धर्मले मानिसलाई सही र गलत छुट्टाउन सिकाउँछ। जो मानिस धर्मको मार्गमा हिँड्छ ऊ सधैँ सही मार्गमा रहन्छ र गलत कामबाट आफूलाई सुरक्षित राख्छ।
क्षमा गर्ने वाला
क्षमा गर्ने वा पुन क्षमा माग्नाले कोही पनि ठुलो वा सानो हुँदैन। क्षमा गर्नाले शान्ति ल्याउँछ। क्षमा उत्कृष्टताको गुण हो, त्यसैले क्षमा गर्न उचित छ। क्षमाले आफैलाई आन्तरिक शान्तिको अनुभूति दिन्छ।
