हङकङ। दक्षिण चीन सागरमा चीनको आधिपत्यवादी चाहनाले मनिला र बेइजिङबीचको सम्बन्धमा बढ्दो शत्रुतासँगै ठूलो गिरावट आएको द एचके पोस्टले रिपोर्ट गरेको छ।

बेइजिङले सन् २००९ मा दक्षिण चीन सागरमा आफ्नो दाबी गर्दै क्षेत्रीय स्थायित्वलाई एकतर्फी रूपमा परिवर्तन गर्ने प्रयास गरेको प्रतिवेदनमा भनिएको छ। उक्त कदमले फिलिपिन्ससँग मात्र नभई अन्य दक्षिण पूर्व राष्ट्रहरूसँग पनि चीनको द्विपक्षीय सम्बन्धलाई तनावग्रस्त बनाएको छ।

हङकङ पोस्टका अनुसार मनिला अस्थिर क्षेत्रमा चीनको आक्रामक व्यवहारको पक्षमा उभिने मुट्ठीभर राष्ट्रहरूमध्ये एक हो।

दक्षिण चीन सागरमा आफ्नो दाबी गरेदेखि चीनले फिलिपिन्सलाई तेल र ग्यास विकास परियोजनाहरू सुरु गर्नबाट रोकेको छ र विवादित क्षेत्रमा मनिलाको माछा मार्ने अभियानलाई सीमित गरेको छ।

यसबाहेक पानीमाथि चीनको बलियो दाबीले फिलिपिन्सले बनाएको विशेष आर्थिक क्षेत्रहरू समावेश गरेको छ, जसले गर्दा चीनको घृणित दाबीहरू विरुद्ध मध्यस्थता कारबाहीको लागि मुद्दा चलेको छ।

तनाव कम गर्नु भन्दा धेरै कम चीनले दक्षिण चीन सागरमा आफ्नो बलियो दाबीलाई तीव्र पार्दै दुई राष्ट्रहरू बीचको कूटनीतिक तनावलाई उक्साएको द हङकङ पोस्टले रिपोर्ट गरेको छ।

दक्षिण चीन सागरको भौगोलिक रणनीतिक क्षेत्रले ३.५ मिलियन वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफल ओगटेको छ र फिलिपिन्स, मलेसिया, ब्रुनाई, इन्डोनेसिया, सिङ्गापुर, भियतनाम र चीनलगायत सात राष्ट्रले जोडेको छ। यसले हिन्द महासागर र उत्तर पूर्वी एसिया बीचको सबैभन्दा छोटो ढुवानी मार्ग प्रस्तुत गर्दछ र यसरी यसको रणनीतिक मूल्यलाई सङ्केत गर्दछ।

फिलिपिन्सले दाबी गरेको छ कि चीनले कथित रूपमा यथास्थिति परिवर्तन गर्ने प्रयासमा विवादित चट्टानहरूलाई स्थायी संरचनासहित कृत्रिम टापुहरूमा विकास गरेको छ।

चीनको आधिपत्यवादी आकाङ्क्षाको वरिपरिको बहसमा कृत्रिम टापुहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय जल क्षेत्रमा मात्र होइन तर फिलिपिन्स राज्यको सार्वभौम जलमार्गहरूमा पनि सैन्य अड्डाको रूपमा सुदृढ गरिएको बुझिएको रिपोर्टमा भनिएको छ।

जारी रहेको समझदारीको यो एकपक्षीय परिवर्तन चीनको छिमेकी देशहरूको सार्वभौमसत्ताको स्पष्ट उल्लङ्घन हो। विशेष गरी फिलिपिन्ससँगको विवाद आक्रामक भएको छ र विशेष गरी स्प्रेटली टापुहरू र स्कारबोरो शोलको सन्दर्भमा, जसमा बेइजिङले क्षेत्रीय प्रभुत्व दाबी गर्छ।

चिनियाँ नौसेनाले बिआरपी सिएरा माद्रे, दोस्रो विश्वयुद्ध-युद्धको युद्ध पोतको लागि पठाइएको आपूर्तिलाई पनि अवरुद्ध गरेको छ, जुन हाल फिलिपिन्स मरीन कोर्प्सको चौकीको रूपमा काम गर्दछ स्प्रैटली टापुहरूको विवादित स्वामित्वमा आफ्नो सार्वभौमसत्ता जोड्न चीन सक्रिय रहेको रिपोर्टले दाबी गरेको छ।

अमेरिकी उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसले दुई दीर्घकालीन सहयोगीहरूबिच सुरक्षा सहयोग वार्ता बढाउन फिलिपिन्सको ऐतिहासिक भ्रमण गर्नुभन्दा केही घण्टाअघि यो घटना भएको हो।