बेइजिङ। चीनले कथित रूपमा सक्रिय र सेवा निवृत्त पश्चिमी सैन्य पाइलटहरू र अन्य सेवा सदस्यहरू आफ्नो वायु सेनालाई बलियो बनाउन र पश्चिमी उड्डयन रणनीतिहरूको बारेमा जान्न भर्ती गरिरहेको छ। संयुक्त राज्य अमेरिका, बेलायत, क्यानडा, अस्ट्रेलिया र न्यूजील्याण्ड - 'फाइभ आइज' भनेर चिनिन्छ। चीनको भर्ती गतिविधिलाई "निरन्तर खतरा" भन्दै सर्वसम्मतिले चेतावनी समेत जारी गरी सकेका छन्। यो चेतावनी अमेरिका र यसका गुप्तचर साझेदारहरूले जुन ५ मा सार्वजनिक गरेका थिए।

चीनको जनमुक्ति सेना (पीएलए) ले क्यानडा, फ्रान्स, जर्मनी, बेलायत, अस्ट्रेलिया, अमेरिका र अन्य पश्चिमी देशहरूका पूर्व लडाकु पाइलटहरूलाई सक्रिय रूपमा भर्ती गरिरहेको संयुक्त राज्य अमेरिकाको रक्षा विभागको मुख्यालय पेन्टागनको बुलेटिनले खुलासा गरेको छ। यी पाइलटहरूलाई पीएलए वायुसेना (पीएलएएएफ) र पीएलए नौसेना (पीएलएएन) का लागि नयाँ पाइलटहरूलाई तालिम दिने उद्देश्यले दक्षिण अफ्रिका र चीनमा आधारित निजी फर्महरू मार्फत भर्ती भइरहेको बताएको थियो।

"चीनको पिपुल्स लिबरेसन आर्मीले सेनाको रिक्त पदहरू भर्न र आफ्ना पाइलटहरूको तालिम बढाउन पश्चिमी सैन्य विशेषज्ञहरू भर्ती गरिरहेको छ," अमेरिकी गुप्तचर निकायको शाखा नेशनल काउन्टरइन्टेलिजेन्स एण्ड सेक्युरिटी सेन्टरका उच्च पदस्थ अधिकारीले भने।

"पश्चिमी सरकारहरूको हालैका प्रतिक्रियाले यी कार्यहरूलाई केही हदसम्म प्रभाव पारेको भएता पनि पीएलएको भर्ती रणनीतिहरू निरन्तर रूपमा भइरहेका छन्," उनले भने। पेन्टागन प्रेस विभागलाई बुलेटिनको बारेमा प्रश्न गर्दा, उनीहरूले "हाम्रा पाइलटहरूले उनीहरूलाई तालिम दिइएका मापदण्डहरू कायम राख्न र उनीहरूको प्रशिक्षण यूएस-विशिष्ट राख्ने आशा राख्छन्।"

त्यहाँ एक बढ्दो धारणा यो पनि छ कि चीनले पूर्व पश्चिमी पाइलटहरूलाई उच्च तलब तिरेर चिनियाँ सेनाहरूका लागि पश्चिमी लडाई रणनीतिहरू सिकाउन प्रलोभन दिइरहेको छ। जुन युद्धको अवस्थामा सम्भावित रूपमा उपयोगी हुन सक्छ। एक अमेरिकी अधिकारीको भनाइ अनुसार, "चिनियाँ पाइलटहरूले पश्चिमी प्रशिक्षित पाइलटहरूबाट धेरै कुराहरू सिकिरहेका छन्। जसमा हवाई लडाई रणनीतिदेखि विमान वाहक अवतरणसम्म चीनलाई पश्चिमी सैन्य रणनीतिहरूको सामना गर्न अद्वितीय अन्तर्दृष्टि प्रदान गर्न सक्छ।"

बुलेटिनले भने अनुसार,  पीएलएले यी व्यक्तिहरूको सीप र ज्ञानको उपयोग गर्न आफ्नो सैन्य हवाई अपरेसनहरू बढाउन र पश्चिमी वायु रणनीति, प्रविधि र प्रक्रियाहरूको गहिरो बुझाइ प्राप्त गर्न उत्सुक छ। पश्चिमी सैन्य प्रतिभाबाट अन्तर्दृष्टिको यो अधिग्रहणले लक्षित भर्तीहरू, उनीहरूका सहकर्मीहरू र अमेरिका र यसका सहयोगीहरूको सुरक्षाको लागि खतरा खडा गरेको छ। बुलेटिनले चेतावनी दिँदै भन्यो, "पश्चिमी सरकारहरूबाट उनीहरूको सैन्य कर्मचारी र जनतालाई चुनौतीको प्रतिक्रियामा विकसित भइरहेको छ।त्यसैले यो खतरालाई निरन्तर अधोरेखित गर्न आवश्यक छ।"

बेइजिङले पश्चिमी पाइलटहरूलाई प्रलोभनमा पार्न चिनियाँ सेनासँग आफ्नो सम्बन्ध लुकाउने निजी कम्पनीहरू प्रयोग गरिरहेको छ। यी कम्पनीहरूले सम्भावित पाइलटहरूलाई हेड-हन्टर्स वा व्यावसायिक नेटवर्किङ साइटहरू मार्फत सम्पर्क गर्छन्। उनीहरूलाई आकर्षक सम्झौता र अद्वितीय विमान उडान गर्ने मौका प्रदान गर्छन्। मुख्य लक्ष्य सैन्य पाइलट, उडान इन्जिनियरहरू र वायु सञ्चालन केन्द्रका कर्मचारीहरू छन्, बुलेटिनले भन्यो।

लाओस, सिंगापुर र दक्षिण अफ्रिका जस्ता देशहरूमा स्वतन्त्र रूपमा सञ्चालन गर्ने निजी कम्पनीहरूले चिनियाँ सैन्य कर्मचारीहरूलाई प्रशिक्षण दिन पूर्व पश्चिमी पाइलटहरूलाई भर्ती गरिरहेका छन्। यो ताइवानको भर्खरैको चुनाव पछि "प्रतिशोध" को रूपमा वर्णन गरिएको ताइवान वरिपरि चीनको बढ्दो सैन्य विस्तार र गतिविधिहरूको बारेमा गुप्तचर साझेदारहरूको चेतावनीसँग मेल खान्छ। ताइवानमा बेइजिङको दाबी र बलियो विलयको धम्कीले चिन्ता बढाउँदै लगेको छ।

चीनको वायु सेना र नौसेनाको द्रुत विस्तार ताइवान जलडमरू र विवादित दक्षिण चीन सागरमा यसको प्रभावबाट स्पष्ट छ। लडाकु जेट फ्लीटमा वृद्धि र तेस्रो विमानवाहक थपिए पनि यी विमान सञ्चालनका लागि पश्चिमी विशेषज्ञता भएका दक्ष पाइलट चीनसँग अभाव भएकाले  पूर्व पश्चिमी पाइलटहरू लोभ्याई  भर्ती गर्नु चिन्ताको विषय भएको पेन्टागनको बुलेटिनमा भनिएको छ।

पछिल्ला केही वर्षहरूमा, धेरै रिपोर्टहरूले स्पष्ट रूपमा भनेका छन् कि चीनले आफ्ना क्याडेट पाइलटहरूलाई तालिम दिन अमेरिका, बेलायत, फ्रान्स र जर्मनी जस्ता देशहरूबाट पश्चिमी लडाकु पाइलटहरूलाई प्रलोभन दिएर भित्राएका छन्। बेइजिङले आफ्नो अथक भर्ती प्रयास जारी राख्दा यो चिन्ता झन् बढ्दै गएको पश्चिमी राष्ट्रहरूको ठम्याई छ। सन् २०२२ देखि अमेरिका, बेलायत र जर्मनीका सेवा निवृत्त लडाकु पाइलटहरूले चिनियाँ वायुसेना र नौसेनासँग सहकार्य गर्दै चीनको तालिम कार्यक्रमहरू सुधार गर्न ती विशेषज्ञताहरूले योगदान दिइरहेका छन्।

सन् २०२२ देखि अमेरिका, बेलायत र जर्मनीका रिटायर्ड लडाकु पाइलटहरूले चिनियाँ वायुसेना र नौसेनासँग सहकार्य गर्दै चिनियाँ तालिम कार्यक्रमहरू बढाउन आफ्नो विशेषज्ञता बाँडिरहेका छन् भनी प्रतिवेदनहरूले देखाएको छ। उल्लेखनीय कुरा के छ भने, अमेरिकी हतियार नियन्त्रण कानूनको उल्लङ्घन, चिनियाँ सैन्य पाइलटहरूलाई विमान वाहक अवतरण सिकाएकोमा पूर्व अमेरिकी समुद्री पायलट डेनियल डुग्गनलाई २०२२ मा अष्ट्रेलियामा पक्राउ गरिएको थियो।

बेइजिङको अभियानको जवाफमा पश्चिमी देशहरूले बढ्दो प्रतिकार गरिरहेका छन्। उदाहरणका लागि, जुन २०२३ मा, अमेरिकी सरकारले व्यापार प्रतिबन्धहरूको अधीनमा रहेका सङ्गठनहरूको सूची विस्तार गर्‍यो। जसमा कथित रूपमा चिनियाँ सरकारसँग जोडिएका धेरै व्यवसायहरू समावेश थिए। साउथ अफ्रिकाको टेस्ट फ्लाइङ एकेडेमी र चिनियाँ राज्यको स्वामित्वमा रहेको फ्रन्टियर सर्भिस ग्रुप, दुवै भर्तीमा संलग्न रहेको सूचीमा थपिएका थिए।

यसैबीच, बेलायतले सेप्टेम्बर २०२३ मा घोषणा गर्‍यो कि चिनियाँ पाइलटहरूलाई तालिम दिने पूर्व सैन्य कर्मचारीहरूले प्रतिद्वन्द्वी राष्ट्रसँग सैन्य रणनीतिहरू साझा गरेकोमा अभियोग सहित कानूनी परिणामहरू सामना गर्न सक्छन्। २०२४ को सुरुमा, अमेरिकी र नेटो अधिकारीहरूले चीनको गठबन्धन कर्मचारीहरूको भर्तीलाई कसरी रोक्ने भन्ने रणनीति बनाउनको लागि बैठक गरेका थिए।

"प्रतिद्वन्द्वीहरूबाट हाम्रो सैन्य विशेषज्ञताको सुरक्षा" शीर्षकको यो सम्मेलनले पहिलो पटक चिनियाँ जनवादी गणतन्त्रले अमेरिकी र नेटो-प्रशिक्षित सैन्य कर्मचारीहरूलाई काम गर्ने प्रयासहरूको प्रतिरोध गर्न डिजाइन गरेको सम्मेलनमा भाग लिएको थियो। एजेन्डाले संयुक्त राज्य अमेरिका र नेटो सुरक्षामा बढ्दो खतरालाई कम गर्नका लागि उत्कृष्ट अभ्यासहरू, क्रस-लक्ष्यीकरण र रणनीतिहरू साझेदारी गर्नेलगायत विषयहरूको दायरालाई समेटेको थियो।

चीनले आफ्ना पश्चिमी प्रतिद्वन्द्वीहरूसँग प्रतिस्पर्धा गर्ने प्रयास गरिरहेको छ र उनीहरूको किल्लामा घुसपैठ गरेर आफ्ना सेनाहरूमा पूर्व पश्चिमी पाइलटहरू भर्ती गरेर पश्चिमी देशहरुबीच हलचल मच्चाएको छ।