नयाँदिल्ली । भारतीय वैज्ञानिकहरूको एउटा समूहले एउटा ठूलो दाबी गरेका छन् कि अब आफ्नो मोबाइल वा ग्याजेट श्वास फेरेको भरमा नै खोल्न र बन्द गर्न सकिनेछ । 

भारतीय समाचार संस्था एनडीटीभीका अनुसार श्वास फेर्ने क्रममा हावाको हलचल प्रक्रिया (टर्ब्युलन्स) ले बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण विधिको रूपमा काम गर्न सक्ने उपाय पत्ता लागेको छ । 

यसको मतलब स्मार्टफोन र अन्य उपकरणहरू श्वास फेरेको भरमा अनलक गर्न सकिन्छ । यसको सबैभन्दा ठूलो फाइदा वा बेफाइदा जे भने मृत व्यक्तिको व्यक्तिगत ग्याजेट अनलक हुने छैन। चेन्नईको इन्डियन इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीका महेश पञ्चगुला र उनको टोलीले आफ्नो प्रयोगबाट यो जानकारी सङ्कलन गरेको हो ।

टोलीले हावाको दबाब सेन्सरबाट रेकर्ड गरिएको श्वास फेर्ने डेटाको साथ प्रयोग गर्‍यो । प्रारम्भमा वैज्ञानिकहरूको उद्देश्य एआई मोडेलको विकास गर्नु थियो, जसले श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोगहरू भएका बिरामीहरूलाई पहिचान गर्न सक्छ। एनडीटीभीको रिपोर्टका अनुसार श्वासप्रश्वासको तथ्यांकले वैज्ञानिकहरूले सोचेभन्दा बढी जानकारी दिएको छ।

अन्वेषकहरूले पत्ता लगाए कि एक पटक एआई मोडेलले कुनै व्यक्तिको श्वासप्रश्वास डेटाको विश्लेषण गरेपछि यसले व्यक्तिले नयाँ श्वास फेरेको छ वा छैन भनेर ९७ प्रतिशत सटीकताका साथ प्रमाणित गर्न सक्छ।

अन्वेषकहरूले एआई मोडेलले दुई व्यक्तिको श्वासप्रश्वासमा फरक पार्न सक्छ कि सक्दैन भनेर पनि परीक्षण गरेका छन् । उनीहरूका अनुसार यो परीक्षणले ५० प्रतिशतभन्दा बढी शुद्धताका साथ पूरा गरेका थिए । वैज्ञानिकहरूले भनेका छन् कि एआई मोडेलले सास फेर्ने क्रममा व्यक्तिको नाक, मुख र घाँटीबाट उत्पन्न हुने टर्ब्युलेन्सको विशेष ढाँचा पहिचान गर्दछ।

यद्यपि यो प्रयोग प्रारम्भिक हो, यो उत्साहजनक छ। हाल, बायोमेट्रिक प्रमाणीकरणका लागि धेरै प्रकारका प्रविधिहरू प्रयोग गरिन्छ तर बायोमेट्रिक्सको लागि उपायहरू प्रयोग गर्नु पूर्ण रूपमा नयाँ हुनेछ। 

धेरै फिल्महरूमा हामीले देखेका छौँ कि मृत व्यक्तिको स्मार्टफोन र अन्य ग्याजेटहरू अनलक हुन्छन् । ग्याजेटहरू श्वास फेर्दै अनलक हुन थाल्छन् । त्यसैले मृत्युपछि कसैको यन्त्र अनलक हुने छैन ।