भविष्यमा महामारीको सामना गर्नका लागि ऐतिहासिक विश्वव्यापी सम्झौता गर्न आग्रह

वार्ता समाप्त गर्ने अन्तिम मिति अघि सम्झौता गर्न असफल

हाम्रा कुरा

प्रकाशित २०८१ जेठ १५ मंगलबार

काठमाडौँ । विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्ल्युएचओ) का प्रमुखले सोमबार देशहरूलाई कडा समयसीमा गुमाएपछि भविष्यमा महामारीको सामना गर्नका लागि ऐतिहासिक विश्वव्यापी सम्झौता गर्न आग्रह गरेका छन् ।

लाखौँ मानिसको ज्यान लिएको कोभिड–१९ ले अर्थतन्त्रहरूलाई तहसनहस बनायो र स्वास्थ्य प्रणालीहरूलाई अपाङ्ग बनायो । मुलुकहरूले महामारीको रोकथाम, तयारी र प्रतिक्रियामा बाध्यकारी प्रतिबद्धता बनाउने प्रयासमा दुई वर्ष खर्च गरे ।

वार्ताकारहरू यस हप्ताको विश्व स्वास्थ्य सभा (डब्ल्यूएचओको एक सय ९४ सदस्य राष्ट्रको वार्षिक भेला) मा वार्ता समाप्त गर्ने अन्तिम मिति अघि सम्झौता गर्न असफल भएका छन् ।

डब्ल्युएचओका प्रमुख टेड्रोस अधानोम गेब्रेयससले सोमबार बैठकको सुरुआतमा एउटा सम्झौता सुनिश्चित हुनेमा उन विश्वस्त रहेको बताए । “निश्चितरूपमा हामी यस स्वास्थ्य सभाका लागि समयमै आम सहमतिमा पुग्न सकौँ र अन्तिम रेखा पार गर्न सकौँ भन्ने हामी चाहन्छौँ”, उनले भने ।

टेड्रोसले वार्ताकारहरूसामु काम ‘प्राविधिक, कानूनी र राजनीतिकरूपमा धेरै थियो’ भन्दै उनीहरूले ‘धेरै महत्त्वाकांक्षी समयसीमामा काम गरिरहेको’ बताए ।

शुक्रबारको समयसीमा गुमेपछि पनि देशहरूले सम्झौतामा जोड दिइरहने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन् ।

जुन १ सम्म चल्ने वार्ताको नतिजा मङ्गलबार सभासमक्ष वार्ताकारहरूले प्रस्तुत गर्नेछन् र सभाले के गर्ने वा नगर्ने भन्ने निर्णय गर्न अध्ययन गर्नेछ ।

“मलाई थाहा छ कि तपाईंहरूमाझ यो गर्न को लागि एक साझा इच्छा बाँकी छ, त्यसैले त्यहाँ सधैँ एक तरिका हुनुपर्छ”, टेड्रोसले भने, “अर्थात समाधान तपाईंको हातमा छ ।”

सन् १९६९ मा पहिलो पटक अपनाइएको अन्तर्राष्ट्रिय स्वास्थ्य नियमावलीलाई परिमार्जन गर्ने र विश्वभरका जनस्वास्थ्य आपत्कालीन अवस्थाहरूमा प्रतिक्रिया दिन विद्यमान अन्तर्राष्ट्रिय कानूनी रूपमा बाध्यकारी ढाँचा गठन गर्ने विषयमा समानान्तर वार्ताहरू भएका छन् ।