हङकङ। हङकङको नयाँ घरेलु सुरक्षा कानून अन्तर्गत फेसबुकमा राजद्रोह पोस्ट अपलोड गरेको आरोपमा एक महिला सहित ६ जनालाई पक्राउ गरिएकोले हङकङ र विश्वभरका मानिसहरूलाई स्तब्ध बनाएको छ। तियानमेन स्क्वायर नरसंहारको ३५ औँ वर्षगाँठ अघि पक्राउ गरिएको हो। पक्राउ परेकाहरूले अप्रिलदेखि गुमनाम रूपमा पोस्टहरू प्रकाशित गर्न सामाजिक सञ्जालको पृष्ठ प्रयोग गरेको आरोप छ।

प्रहरीले एक विज्ञप्तिमा भन्यो कि अभियुक्तहरूले केन्द्र सरकार, हङकङ सरकार र सहरका न्यायिक संस्थाहरू विरुद्ध घृणा जगाउने उद्देश्य राखेका थिए र त्यसपछि नागरिकहरूलाई गैर कानुनी गतिविधिहरूमा भाग लिन वा सङ्गठित गर्न उक्साएको थियो। सबैभन्दा चकित पार्ने पक्ष भनेको विज्ञप्तिमा संवेदनशीलताको कुनै उल्लेख नै थिएन; वास्तविकता आगामी संवेदनशील मिति थियो। जुन ४,१९८०  तियानमेन स्क्वायर नरसंहारको वार्षिकोत्सव हो। एक घटना जुन चिनियाँ अधिकारीहरूले रेकर्डबाट हटाइयो र हङकङमा अब सुरक्षित रूपमा मनाउन सकिँदैन।

मार्चमा सहरको विपक्षी-मुक्त विधायिकाले सर्वसम्मतिले पारित गरेपछि हङकङको आफ्नै राष्ट्रिय सुरक्षा कानून लागू भएको पहिलो पटक पक्राउ परेको हो। यो कानून पहिले नै शक्तिशाली राष्ट्रिय सुरक्षा कानूनको अतिरिक्त हो जुन बेइजिङले सन् २०२० मा हङकङमा सिधै लागू गरेको थियो। जुन एक वर्ष अघि ठूलो हिंसात्मक प्रजातन्त्र समर्थक प्रदर्शनहरू भइसकेको थियो।

यो घटनाले जुन २०२० मा राष्ट्रिय सुरक्षा कानून लागू भएपछि हङकङमा भएका आमूल परिवर्तनहरूलाई हाइलाइट गरेको छ। हङकङ अब लोकतन्त्रको गढ र विश्वव्यापी वित्तीय केन्द्र मानिने छैन। बेइजिङले ल्याएको राष्ट्रिय सुरक्षा कानुनले सहरको राजनीतिक र सामाजिक परिदृश्यलाई मौलिक रूपमा परिवर्तन गरेको छ। यसलाई निरङ्कुश व्यवस्थातर्फ लैजान लागेको छ। यो कानून असहमतिलाई दबाउन र बेइजिङको नियन्त्रण सुरक्षित गर्ने उद्देश्यले बनाइएको थियो। तर यसले हङकङको व्यवसाय, अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र सांस्कृतिक बनावटमा गहिरो प्रभाव पारेको छ।

जुन २०२० मा लागू गरिएको कडा राष्ट्रिय सुरक्षा कानून, २०१९ मा हङकङमा फैलिएको विशाल प्रजातन्त्र समर्थक विरोध प्रदर्शनमा बेइजिङको प्रतिक्रिया थियो। कानीनले पृथकता, विद्रोह, आतङ्कवाद र विदेशी शक्तिहरूसँगको साँठगाँठको कार्यलाई अपराधीकरण गरेको छ। यसले हङकङका अधिकारीहरूलाई व्यापक अधिकार दिन्छ र बेइजिङलाई सहरमा सुरक्षा कार्यालय स्थापना गर्न अनुमति दिन्छ। जसले यसको कार्यान्वयनको निरीक्षण गर्दछ। यो कानीनले नयाँ युगको सुरुवात गर्‍यो जहाँ हङकङ र मुख्य भूमि चीनबीचको रेखा झन् धमिलो हुँदै गइरहेको छ।

सामाजिक सञ्जालमा देश द्रोहको सामग्री प्रकाशित गरेको आरोपमा सुरक्षा कानूनको धारा २३ अन्तर्गत ६ जनालाई पक्राउ गर्नुले हङकङमा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतालाई दबाउन र कार्यकर्ताहरूलाई धम्की दिन यो कानून कत्तिको प्रयोग गर्न सकिन्छ भन्ने सङ्केत गर्छ।

यसबाहेक, हङकङमा सञ्चालन हुने विदेशी व्यवसायहरूले पनि दबाबको सामना गरिरहेका छन्। राजनीतिक वातावरण प्रतिकूल बनेको छ। धेरै फर्महरूले या त बेइजिङको आदेश पालना गर्न वा बजारबाट बाहिरिन बाध्य छन्। दुई अन्तर्राष्ट्रिय कानून फर्महरू, विन्स्टन एन्ड स्ट्रोन र एडलश गोडार्डले हालै हङकङका आफ्ना कार्यालयहरू बन्द गरेका छन्। हङकङलाई लगानीको प्रमुख गन्तव्यका रूपमा हेरेको अमेरिकी पेन्सन कोष अहिले सहरबाट टाढा भइसकेको छ।

हङकङ, जहाँ अङ्ग्रेजी कुनै समय व्यापार र शिक्षामा प्रमुख भाषा थियो। अब मुख्य भूमि चीनको मन्डारिन भाषामा परिणत भएको छ। मन्डारिन भाषाको प्रचलन बढ्दै गएको छ। हङकङको मुख्य भूमि चीनसँग अझ घनिष्ठ रूपमा एकीकृत हुने फराकिलो प्रवृत्तिलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ।

राजनीतिक र सांस्कृतिक परिवर्तनले ठोस आर्थिक परिणामहरू निम्त्याइरहेको छ। अफिसको रिक्तता बढेको छ। मार्चमा रेकर्ड १६.३% मा पुग्यो। यद्यपि त्यहाँ पछि मामुली सुधार भएको छ। विदेशी फर्महरू खाली हुँदै छन् र चिनियाँ कम्पनीहरूले अफिस स्पेसहरू निरीक्षण गर्न थालेका छन्। तिनीहरूले अझै महत्त्वपूर्ण सङ्ख्यामा पट्टाहरूमा हस्ताक्षर गरेका छैनन्।

विज्ञहरूले राष्ट्रिय सुरक्षा कानूनको लगाइ र त्यसपछिका विधायी उपायहरूले विश्वव्यापी वित्तीय केन्द्रको रूपमा हङकङको भविष्यमा छाया परेको बताएका छन्। स्वतन्त्र, खुल्ला र व्यापारमैत्री वातावरणका लागि परिचित यो सहर तीव्र गतिमा घट्दै गएको छ। लगानीकर्ताहरू सतर्क भएका छन् र सरकारसँग जोडिएका चिनियाँ कम्पनीहरूमाथि अमेरिकी प्रतिबन्धले हङकङका धेरै सार्वजनिक व्यापारिक फर्महरूमा लगानी गर्न गाह्रो बनाएको छ।

मोर्गन स्टेनली एसियाका पूर्व अध्यक्ष स्टीफन रोच जस्ता प्रमुख व्यक्तिहरूले सार्वजनिक रूपमा घोषणा गरेका छन् कि हङकङको प्रमुख वित्तीय केन्द्रको रूपमा युग समाप्त भएको छ। आलोचनात्मक लेख प्रकाशित गरेपछि रोचले आफूलाई प्रमुख आर्थिक सम्मेलनहरूमा बोल्नबाट प्रतिबन्धित पाए। कसरी असहमतिलाई व्यवस्थित रूपमा दबाइन्छ भन्ने स्पष्ट उदाहरण त्यो भएको छ।

हङकङ मुख्य भूमि चीनसँग अनिष्ट रूपमा एकीकृत हुँदै जाँदा यसले एक पटक छुट्ट्याउने अद्वितीय विशेषताहरू गुमाउने जोखिम हुन्छ। राष्ट्रिय सुरक्षाको नाममा लगाइएका निरङ्कुश उपायहरूले विदेशी व्यवसायहरूलाई टाढा लैजाने र सहरको पहिचानको अभिन्न अङ्ग भएका स्वतन्त्रताहरूलाई खलल पारिरहेको छ। हङकङ आत्म-विनाशको बाटोमा रहेको विज्ञहरूले बताएका छन्।