मस्को। रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले भारत दशकौँदेखि 'प्राकृतिक सहयोगी' र साझेदार भएकोमा जोड दिएका छन् र भारतको स्वतन्त्रतामा सोभियत सङ्घको भूमिकालाई पनि प्रकाश पारेका छन्।

बिहीबार सम्बोधन गर्दै पुटिनले भारतलाई एक महान् देशको रूपमा वर्णन गर्दै मस्को र नयाँ दिल्लीले सबै क्षेत्रमा सहयोग विस्तार गरिरहेको बताएको रुसको सरकारी मिडियाले जनाएको छ।

टास समाचार आउटलेटका अनुसार, "हामी भारतसँग हाम्रो सम्बन्ध सबै दिशामा विकास गर्दैछौं," पुटिनले भल्दाई डिस्कसन क्लबको पूर्ण सत्रमा भने। भारत एक महान् देश हो। "यो प्रमुख अर्थतन्त्रहरू बीचको आर्थिक वृद्धिमा अग्रणी छ। यसको जिडिपी वार्षिक रूपमा ७.४ प्रतिशतले बढिरहेको छ।"

पुटिनलाई उद्धृत गर्दै समाचार एजेन्सीले भन्यो, "हाम्रो सम्बन्ध कहाँ र कुन गतिमा विकास हुन्छ भन्ने हाम्रो दृष्टिकोण आजको वास्तविकतामा आधारित छ। हाम्रो सहयोगको मात्रा वर्षे नि बढ्दै गइरहेको छ।"

पुटिनले भारतको स्वतन्त्रताको घोषणामा सोभियत सङ्घको भूमिकाको स्मरण गरे, जसले दुई देशहरू बीच "गुणस्तर र विश्वासको स्तरमा अतुलनीय सम्बन्ध" सिर्जना गर्‍यो। "यो हाम्रो लागि सबै आयामहरूमा द्विपक्षीय सम्बन्ध विकास गर्ने आधार हो," उनले भने। 

पुटिनले द्विपक्षीय व्यापार करिब ६० अर्ब अमेरिकी डलर रहेको बताए। रुसी राष्ट्रपतिले भारतलाई विश्वका महाशक्तिहरूको सूचीमा समावेश गर्न योग्य रहेको बताए, "यसको डेढ अर्ब जनसङ्ख्या, विश्वका सबै अर्थतन्त्रहरूमध्ये सबैभन्दा द्रुत वृद्धि, प्राचीन संस्कृति र थप विकासको लागि धेरै राम्रो सम्भावनाहरू छन्।"

उनले भारत र रुसबीच सुरक्षा र रक्षा क्षेत्रमा सम्पर्क विकास भइरहेको बताए। पुटिनले भने, "हेर्नुहोस् कि कति प्रकारका रुसी सैन्य उपकरणहरू भारतीय सशस्त्र बलहरूसँग सेवामा छन्।" यो सम्बन्धमा धेरै विश्वास छ। हामीले भारतलाई हतियार बेच्ने मात्र होइन; हामी संयुक्त अनुसन्धान र संयुक्त रूपमा डिजाइनमा संलग्न छौँ। उनले ब्रह्मोसलाई भारत-रुस संयुक्त सहयोगको उदाहरणका रूपमा उद्धृत गरे। पुटिनले भने, "ब्रह्मोस प्रणाली हावा र समुद्रमा प्रयोग गरिन्छ र यो साझेदारी त्यस्तो चीज हो जुन मानिसहरूलाई थाहा छ र यसले हामी र हाम्रो साझेदारीको उच्च स्तरको विश्वासको गवाही दिन्छ जुन भविष्यमा जारी रहनेछ र जारी राख्छ।"

ब्रह्मोसको नाम भारत र रुसका ब्रह्मपुत्र र मोस्क्वा नदीहरूबाट राखिएको हो। यो भारतीय रक्षा अनुसन्धान र विकास सङ्गठन (डीआरडीओ) र रुसको एनपीओ माशिनोस्ट्रोयेनिया बीचको संयुक्त उद्यमको रूपमा गठन गरिएको थियो।

यसैबीच, बिहीबारको कार्यक्रममा पुटिनले ब्रिक्स समूहको सम्भावनाबारे पनि कुरा गरे, जसमा रुस र भारत दुवै सदस्य छन् र जसलाई रुसी नेताले आधुनिक, "राज्य र जनताबीचको सम्बन्धको स्वतन्त्र र गैर-सरकारी संस्था" भनेका छन्। - ब्लक प्रकृति को एक प्रोटोटाइप हो।

यस वर्ष अक्टोबरमा कजानमा भएको १६औँ ब्रिक्स शिखर सम्मेलनमा रुसले प्रतीकात्मक ब्रिक्स बैङ्क नोट अनावरण गरेको थियो।

हिजो आफ्नो सम्बोधनमा पुटिनले साझा मुद्रा सिर्जना गर्ने विषयमा कुरा गर्न निकै चाँडो भएको बताए। सोची सम्मेलनमा पुटिनले हिजो टासलाई उद्धृत गर्दै भनेका थिए, "हामी बीचमा त्यस्ता कुनै उद्देश्यहरू छैनन्, किनभने निश्चित साझा मुद्राको बारेमा कुरा गर्नको लागि, सबैभन्दा पहिले, अर्थतन्त्रको ठूलो एकीकरण हासिल गर्नुपर्दछ र दोस्रो, गुणस्तरको गुणस्तर। अर्थतन्त्रहरूलाई कुनै न कुनै रूपमा निश्चित स्तरमा माथि उठाउनै पर्छ ताकि यी गुणस्तर र संरचनाको हिसाबले धेरै समान अर्थतन्त्रहरू हुन्।"

प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी गत महिना रुसले आयोजना गरेको ब्रिक्स सम्मेलनमा सहभागी भएका थिए। प्रधानमन्त्री मोदीले जुलाईमा २२औँ भारत-रुस वार्षिक शिखर सम्मेलनमा भाग लिन रुसको भ्रमण गरेका थिए। भ्रमणका क्रममा राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले दुई देशबीचको विशेष र विशेषाधिकार प्राप्त रणनीतिक साझेदारी र भारतका जनताबीचको मैत्रीपूर्ण सम्बन्धको विकासमा योगदान पुर्‍याएको भन्दै प्रधानमन्त्री मोदीलाई रुसको सर्वोच्च नागरिक सम्मान "अर्डर अफ सेन्ट एन्ड्रयु द अपोसल" प्रदान गरे।

रुस भारतको लागि लामो समय देखि साझेदार भएको छ। नोभेम्बर ५ मा आयोजित एक कार्यक्रममा पुटिनले मस्कोका लागि नयाँ विदेशी राजदूतको ओहोदा स्वीकार गरेका थिए। आफ्नो भाषणमा उनले प्रधानमन्त्री मोदीको नेतृत्वको प्रशंसा गरे र भारत र रुसलाई "रणनीतिक साझेदार" भनेर वर्णन गरे।