क्यानबेरा। अस्ट्रेलियामा 'खलिस्तानी' गतिविधिहरूमा भर्खरको वृद्धि - 'किल इन्डिया' र्याली र भारतीय कूटनीतिज्ञहरूलाई खुला धम्की एक गम्भीर चिन्ताको विषय बनेको छ। यसलाई क्यानबेरामा सम्बोधन गर्न आवश्यक भएको र चरम पन्थी तत्त्वहरू विरुद्ध दृढ अडान लिनुपर्ने जफर बशीरले द इपोक टाइम्समा लेखेका छन्।
८ जुलाईमा अस्ट्रेलियाको मेलबर्नमा ‘सिख्स फर जस्टिस’ ले ‘किल इन्डिया’ र्याली आयोजना गरेको थियो। यसअघि सामाजिक सञ्जालमा दुवै कूटनीतिज्ञको तस्बिरसहितको पोस्टर पनि प्रसारित भएको थियो जसमा ‘शहीद निज्जरका हत्यारा अस्ट्रेलियामा’ लेखिएको थियो।
निज्जर क्यानडाको सरेमा रहेको गुरु नानक सिख गुरुद्वारा साहिबका प्रमुख थिए। उनी अलगाववादी सङ्गठन खालिस्तान टाइगर फोर्सका प्रमुख थिए। पन्जाब, दुई भागमा बाँडिएपछि हिंसा भएको थियो। सिखहरूले राजनीतिक र सांस्कृतिक स्वायत्तताको लागि सङ्घर्ष गर्दा खालिस्तान आन्दोलनले प्रमुखता प्राप्त गर्यो।
सन् १९८० को दशकमा सबैभन्दा खराब विद्रोहहरू देखियो, जसमा पन्जाबका केही सिख पृथकतावादीहरूले मानवअधिकार हननका शृङ्खलाहरू गरे, जसमा नागरिकहरूको नरसंहार, अन्धाधुन्ध बम विस्फोट र अल्पसङ्ख्यक हिन्दहरूमाथि आक्रमणहरू भएका थिए।
अगस्ट २०१८ मा लन्डन घोषणामा यसले भारतबाट अलग हुने र पन्जाबलाई स्वतन्त्र देशको रूपमा पुनः स्थापना गर्ने प्रश्नमा विश्वव्यापी सिख समुदायमा पहिलो पटक गैर-बाध्यकारी जनमत सङ्ग्रह गर्ने घोषणा गरेको थियो।
अस्ट्रेलियामा पनि खालिस्तान जनमत सङ्ग्रहको नाममा आन्दोलनको विस्तार भएको छ। मेलबर्नको फेडरेशन स्क्वायरमा खालिस्तानी समर्थकहरू र भारतीय समुदायका मानिसहरू बीचको ठूलो झगडा भएको छ, जसमा दुई समूहहरूले हिंसाको सहारा लिएको द एपोच टाइम्सले रिपोर्ट गरेको छ।
१९ जनवरीमा खलिस्तान जनमत सङ्ग्रहको मतदान अघि अस्ट्रेलियामा तीन हिन्दू मन्दिरहरू पनि तोडफोड गरिएको थियो, जसले भारत सरकारलाई देशसँगको कूटनीतिक सम्बन्धको बारेमा चिन्तित बनाएको थियो।
दोस्रो र तेस्रो चरणको मतदान क्रमशः ब्रिस्बेन र सिड्नीमा भयो, अस्ट्रेलियामा सिखहरूलाई जनमत सङ्ग्रह गर्नबाट रोक्नको लागि भारत सरकारको कडा प्रतिरोध पनि गरेको थियो।
यस वर्षको जनवरीमा, अस्ट्रेलियाली संसद् सदस्य केट फेहर्मन (ग्रीन्स पार्टी) ले अस्ट्रेलियाको संसद्मा खालिस्तान जनमत सङ्ग्रह र सिख फर जस्टिसलाई समर्थन गर्ने धेरै प्रस्तावहरू पेस गरे। उनले सिखहरूलाई आफ्नो सार्वभौम राज्य स्वतन्त्र गर्न जनमतसंग्रह गराउने पूर्ण अधिकार र समर्थन रहेको बताइन्।
ग्रीन्सका सांसद डेभिड शुब्रिजले पनि सिड्नी भोटिङमा सहभागी भएर जनमत सङ्ग्रहमा आफ्नो चासो व्यक्त गरेका छन्। यद्यपि, अस्ट्रेलिया स्वतन्त्र राष्ट्र भए पनि सिखद्वारा जुलाई ८, २०२३ मा मेलबर्नमा आयोजित 'किल इन्डिया' र्यालीको प्रचार पोस्टरहरू पछि अस्ट्रेलियाका लागि भारतीय उच्चायुक्त लगायत भारतीय कूटनीतिज्ञहरूको सुरक्षामाथि प्रश्न उठाइएको थियो।
