नेपालबाट चोरी भएको महत्वपूर्ण मूर्ति चीन पुगेको खुलासा, फिर्ता गर्न असहयोग

हाम्रा कुरा

प्रकाशित २०८१ जेठ ७ सोमबार

काठमाडौँ । आठ वर्षअघि नेपालबाट चोरी भएको एउटा महत्वपूर्ण मूर्ति चीन पुगेको खुलासा भएको छ । कर्णाली प्रदेशको डोल्पास्थित गकर गुम्बाबाट चोरी भएको शाक्यमुनि बुद्धको उक्त मूर्ति चीनको राष्ट्रिय सांस्कृतिक सम्पदा प्रशासन (एनसीएचए) मा फेला परेको पुरातत्त्व विभाग काठमाडौँ स्रोतले जनाएको छ ।

शाक्यमुनि बुद्धको मूर्ति चोरेपछि चिनियाँ तस्करले यसलाई बेइजिङस्थित चाइना गार्डियन इन्टरनेशनल अक्सन (सीजीआईए) मा लगेका थिए । त्यहाँबाट चिनियाँ अधिकारीहरूले यसलाई एनसीएचएमा पुर्याइएको बताइएको छ ।

बेइजिङस्थित नेपाली दूतावासले शाक्यमुनि बुद्धको मूर्ति फिर्ता गराउन सहयोग गर्न चिनियाँ अधिकारीहरूलाई बारम्बार अनुरोध गरिरहेका छन् । तर अहिलेसम्म कुनै प्रतिक्रिया प्राप्त नभएको स्रोतले जनाएको छ ।

शाक्यमुनि बुद्धको मूर्ति १५औँ शताब्दीमा डोल्पाको गकर गुम्बामा निर्माण तथा स्थापना भएको उल्लेख गर्नु सान्दर्भिक छ। गकर गुम्बाको टाउकोको घरबाट १२ जेठ, २०७३ गते मूर्ति चोरी भएको थियो।

सात वर्षपछि नेपाली अधिकारीहरूले नेपालको सम्पदाको यो बहुमूल्य सम्पदा चीनमा पुगेको थाहा पाए । भगवान् बुद्धको महान् ज्ञान (महापरिनिवर्ण) सँग जोडिएको हुनाले यो मूर्ति नेपालका बुद्ध धर्मावलम्बीहरूका लागि भावनात्मक मुद्दा बनेको छ।

चिनियाँ तस्करहरूले नेपालबाट ऐतिहासिक र प्राचीन मूर्तिहरू चोरेको यो पहिलो घटना होइन। चिनियाँ अधिकारीहरूले यी तस्करहरूलाई संरक्षण गर्ने, पुरातत्त्व विभागबाट प्रमाणहरू भए पनि चीनले कुनै कारबाही नगरेको यस मामलामा प्रकाशमा आएको छ।

कुनै पनि पुरातात्विक महत्वका मूर्तिहरु चोरी भएको थाहा भएर सम्बन्धित देशले सम्पदाको उत्पत्ति थलो (कन्ट्री अफ ओरिजिन) सम्बन्धी प्रमाण पेश गरेमा त्यस्तो मूर्ति वा वस्तुहरु फिर्ता गर्नुपर्ने युनेस्कोको प्रावधान छ ।