काठमाडौँ। चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनफिङले अर्को हप्ता साउदी अरेबियाको भ्रमण गर्ने अपेक्षा गरिएको द गार्डियनले जनाएको छ। त्यहाँ राष्ट्रपतिको रूपमा डोनाल्ड ट्रम्पको पहिलो विदेश भ्रमणका बेलाको जस्तै भव्य स्वागत समारोहको योजना बनिरहेको बताइएको छ।

चिनियाँ नेताको स्वागतको तयारी गत जुनमा जो बाइडेनलाई प्रदान गरिएको भन्दा विपरीत रहेको छ। त्यति बेला अमेरिकी राष्ट्रपति बाइडेनलाई दुई देशहरू बीचको तनावपूर्ण सम्बन्ध र बाइडेन र साउदीका डिफेक्टो लिडर मोहम्मद बिन सलमान बीचको व्यक्तिगत असन्तुष्टि झल्काउने सामान्य स्तरको स्वागत दिइएको थियो।

यसको विपरीत बेइजिङ र रियादबीचको सम्बन्धलाई सुदृढ पार्ने र वाशिङटनसँगको सम्बन्ध चिसिएको अवस्थामा चीनको सहयोगीका रूपमा साउदी अरेबियाको छविलाई सुदृढ पार्ने उद्देश्यले घण्टी र सिट्ठी बजाएर विशेष स्वागत गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।

चीन र साउदी अरेबिया दुई दशकदेखि नजिक हुँदै आएका छन्। तर सन् २०१६ देखि राजकुमार मोहम्मदले राज्यमा शक्ति जिम्मा लिएपछि सम्बन्ध झनै गहिरो भएको छ। 

रियादले आफ्नो उइघुर मुस्लिम अल्पसङ्ख्यक र हङकङको कठोर राष्ट्रिय सुरक्षा कानूनलाई चीनले गरेको व्यवहारको रक्षा गरेको छ। यसले मानव अधिकारका प्रमुख मुद्दाहरूमा अमेरिकासँग असहमति राखेको छ। वाशिंगटनले मध्यपूर्वबाट टाढा रहँदा दुई देश बीचको व्यापारिक सम्बन्ध झनै अघि बढेको छ।

'चीन साउदी अरबको सबैभन्दा ठूलो व्यापार साझेदार हो। यो साउदी तेलको सबैभन्दा ठूलो खरिदकर्ता हो,' हार्वर्ड बेल्फर सेन्टरको मध्यपूर्व संस्थानका फेलो र हडसन संस्थानका वरिष्ठ फेलो मोहम्मद अल्याह्याले भनेका छन्, 'चीन भूराजनीतिक रूपमा यस क्षेत्रमा धेरै महत्त्वपूर्ण छ। यसले अफ्रिका र अन्य ठाउँमा सैन्य अड्डाका लागि नजर तेर्स्याइरहेको छ। विगतमा यसको चासो पूर्णतया व्यापारीवादी थियो, पूर्णतया वाणिज्यमा केन्द्रित थियो। अब तिनीहरू बढ्दो रूपमा रणनीतिक लेन्स मार्फत चीजहरू हेर्दै छन्।'

'उनीहरू विशेष गरी तेलको स्वतन्त्र प्रवाह सुनिश्चित गर्न इच्छुक छन्। यो अमेरिका जस्तै चीनको लागि पनि हो। अमेरिकीहरू भन्छन् कि एसियामा पिभोटमा चीनको प्रतिरोधमा ध्यान केन्द्रित गर्न क्षेत्रबाट टाढा ब्यान्डविथको डाइभर्सन छ। यद्यपि चिनियाँहरूले यस क्षेत्रलाई ठूलो शक्ति प्रतिस्पर्धाको लागि प्राथमिक रङ्गमञ्च ठान्छन्। चीन यस क्षेत्रमा अमेरिकाको मुख्य प्रतिस्पर्धी हो। तिनीहरू स्पष्ट रूपमा धेरै सावधानीपूर्वक हेरिरहेका छन्।'

सीलाई पहिलो पटक गत मार्चमा रियादमा आमन्त्रित गरिएको थियो। उनको यो भ्रमण सन् २०१७ को मेमा ट्रम्पमा ट्रम्पको भ्रमणका बेलापछिको महत्त्वपूर्ण भ्रमण हुने ठानिएको छ। चीनले यमनमा साउदी अरेबियाको आक्रमण, कतारको बहिष्कार वा असन्तुष्ट जमाल खशोग्गीको हत्याको बारेमा कुनै सार्वजनिक टिप्पणी गरेको छैन।

रियाद, जेद्दाह र पश्चिमी साउदी तटमा योजनाबद्ध मेगासिटी नियोममा हुने अपेक्षा गरिएको भ्रमणको तयारीमा हजारौँ चिनियाँ ब्यानरहरू फहराउने र सयौँ विशिष्ट व्यक्तिहरूलाई स्वागत गर्ने योजनाहरू बनिरहेको बताइएको छ।

बाइडेनको भ्रमणले विश्वव्यापी मञ्चमा रियादको प्रभावलाई फेरि स्थापित गरेकोमा प्रिन्स मोहम्मद उत्साहित देखिएको बताइन्छ। साउदीका एक वरिष्ठ अधिकारीले भनेका छन्, 'साउदीले आफ्नो स्वेजर फिर्ता पाएको छ। हामी हाम्रा साथीहरूसँग समान सर्तहरूमा संलग्न छौँ। साथीहरू यहाँ मात्र आइपुग्दैनन्, चीजहरू माग्छन् र केही फिर्ता दिँदैनन्।'

वर्षौँको एक्लोपनको अन्त्य गर्दै साउदीका राजकुमार मोहम्मदले हालै ग्रिस र फ्रान्सको यात्रा गरेका थिए। यो यात्रा बाइडेनको भ्रमणपछि मात्रै सफल भएको साउदी अधिकारीहरूको बुझाइ छ।

सीकाे साउदी भ्रमणका बारेमा सोध्दा चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ताले बिहीबार अहिले भन्नका लागि कुनै कुरा नभएको बताएको रोयटर्सले उल्लेख गरेको छ ।