गुवाहाटी। विभिन्न स्वदेशी र प्रवासी चराहरूको घर वासस्थान रहेको ताजा पानीको ताल दीपोर बीलमा हालै गरिएको चरा गणनाले एक वर्षको अवधिमा चराहरूको सङ्ख्या र प्रजातिमा उल्लेख्य वृद्धि भएको देखाएको छ।

असम वन विभागको गुवाहाटी वन्यजन्तु डिभिजनद्वारा आयोजित दीपोर बीलमा चरा गणना अभ्यासमा ९७ प्रजातिका २६ हजारभन्दा बढी  पक्षीहरू रेकर्ड गरिएको थियो।

चरा गणनाको अभ्याससँगै बुधवार स्पट वर्ड फोटोग्राफी प्रतियोगिता पनि आयोजना गरिएको थियो। चरा गणना अभ्यासमा वन विभागका अधिकारी, पक्षी विज्ञ, विद्यार्थी, गैरसरकारी संस्थाका प्रतिनिधिलगायत गरी ३७ जनाको सहभागिता रहेको थियो।

यस क्षेत्रको अग्रणी अनुसन्धानमा आधारित जैविक विविधता संरक्षण संस्था आरण्यक, गैरसरकारी संस्थाहरू- हेल्प अर्थ, रोङ्मोन र द मिडवे जर्नीका विज्ञहरू अभ्यासमा सहभागी थिए। ‘भिजुअल इन्काउन्टर सर्भे’ पद्धतिबाट सिमसार क्षेत्रका नौ वटा क्षेत्रमा र पैदल र देशको डुङ्गामा नौ समूहमा पक्षी गणना गरिएको थियो।

प्रख्यात पक्षीविद् डा. अनवरुद्दिन चौधरीले सहभागीहरूलाई साथ दिए र अभ्यासको क्रममा मार्गदर्शन दिए। अभ्यासको संयोजन जयश्री नाइडिङ, डीएफओ गुवाहाटी वन्यजन्तु महाशाखाले गरेको थियो भने आरण्यकका वरिष्ठ वैज्ञानिक उदयन बोरठाकुरले पक्षी गणनाको प्राविधिक पक्षबारे जानकारी दिएका थिए।

'दीपोर बीलमा चरा गणना गुवाहाटी वन्यजन्तु डिभिजन द्वारा गरिएको एक धेरै महत्त्वपूर्ण पहल थियो। यस्तो अनुगमनबाट प्राप्त चराको प्रजाति र सङ्ख्यासम्बन्धी तथ्याङ्कले दीर्घकालीन रूपमा संरक्षण योजना बनाउन मद्दत गर्छ,' आरण्यकका वन्यजन्तु फोटोग्राफर उदयन बोर्ठाकुरले भने।

दीपोरबिलमा भएको स्पट वर्ड फोटोग्राफी प्रतियोगितामा आठ जना वन्यजन्तु फोटोग्राफरले भाग लिएका थिए। सो अवसरमा आयोजना गरिएको वर्ड फोटोग्राफी प्रतियोगिताको निर्णायकको भूमिकामा आरण्यकका उदयन बोरठाकुरसहित अन्य वन्यजन्तु फोटोग्राफी विज्ञहरूले पनि निर्णायकको भूमिका निर्वाह गरेका थिए।

'लगातार दोस्रो वर्ष असमको एक मात्र रामसार साइटको एभिफाउना दस्तावेजीकरणमा सक्रिय सहभागिताको लागि म सबै सहभागीहरूलाई धन्यवाद दिन्छु,' जयश्री नाइडिङले भनिन्।

सन् २०२१ मा आयोजित अघिल्लो गणनाको तुलनामा, असमको एक मात्र रामसार साइटमा यो चरा गणना गतिविधिले धेरै प्रजाति विविधता र कुल चरा गणनामा वृद्धि प्रकट गर्‍यो। एसियाली वाटरफाउल काउन्टको क्रममा फेब्रुअरी २०२३ को पहिलो हप्तामा अभ्यासको दोहोर्‍याइएको छ।

दीपोर बीलमा गरिएको पछिल्लो पक्षी गणना २०२२ को फेब्रुअरीमा भएको थियो, जब ६६ प्रजातिका १०,००० भन्दा बढी चराहरू रेकर्ड गरिएको थियो। गुवाहाटीको दक्षिण-पश्चिममा अवस्थित, दीपोर बीललाई नोभेम्बर २००२ मा रामसार साइटको रूपमा मान्यता दिइएको थियो। त्यस वर्षको गणनाले २९१ प्रजातिका १९ हजार चराहरू पत्ता लगाए।