काश्मीर। उत्तरी काश्मीरको बन्दीपोराको दुर्गम बस्तीबाट आएकी २४ वर्षीया आदिवासी युवती शबनम बशीर गोजेर चेची आफ्ना सपनाहरूको खोजीमा अप्रत्याशित गन्तव्यहरू खोज्दै उपत्यकाको 'इसाबेला बर्ड'  रूपमा चिनिन थालेकी छन्। 

महिलाको हैसियतमा यात्रा गर्दा सोमबार पनि प्रतिबन्ध लगाएर चुनौतीहरू छन्। तर २४ वर्षीय उत्साही यात्री शबनम बशीर गोजेर चेची एक महिला एकल यात्री हुन्, जसले खोजी नगरी खोज्ने र सबै बाधाहरूलाई बेवास्ता गर्ने साहस गरे।

उत्तरी काश्मीरको बन्दीपोरा जिल्लाको क्विल मुकाम गाउँकी शबनम बशीर गोजेर चेची आदिवासी अनुसन्धानकर्ता र लेखक हुन्। शबनमको अनुसन्धानको मुख्य क्षेत्र उत्तरी काश्मीरको हरमुख पर्वतश्रृङ्खलाको माथिल्लो भागमा अनपेक्षित घाँसे मैदानहरू छन्, जसमा सामान्य सौन्दर्य, गर्जने खोलाहरू, हिउँले भरिएका पहाडहरू, रमणीय परिदृश्यहरू, गनगन गर्ने धाराहरू र बाक्लो बादलका पर्दाहरू छन्।

उनले दृढ सङ्कल्पका साथ अचम्मको यात्रा गरेकी छन्, जसले उनको समयभन्दा अगाडि बाटो प्रशस्त गरेको छ। आफ्नो बाल्यकालदेखि नै उनले कश्मीरमा साहसिक पर्यटन प्रवर्द्धन गर्न र कश्मीरको पर्यटन नक्सामा अनपेक्षित पर्यटक गन्तव्यहरू ल्याउन आफ्नो सक्दो प्रयास गरिरहेकी छन्।

शबनम बाल्यकालदेखि नै काश्मीरको लुकेको र नखोजिएको पर्यटकीय गन्तव्य पत्ता लगाएर मोहित थिइन्। उनले गुलमर्ग, पहलगाम, सोनमर्ग र डल लेक लगायतका केही चुनिंदा र लोकप्रिय स्थानहरूमा मात्र सीमित राख्न नहुने बताइन्, तर वास्तविक कश्मीर अप्रत्याशित पहाडहरूमा रहेको विश्वास गर्छन्।

शबनम बीटीएस (ब्याचलर अफ टुरिज्म स्टडीज) को अन्तिम वर्षकी विद्यार्थी हुन्। उनले कश्मीरको पर्यटन सम्भाव्यतालाई हाइलाइट गर्ने र कश्मीरका मानिसहरूलाई अनपेक्षित पर्यटक गन्तव्यहरूको बारेमा गाइड प्रस्तुत गर्ने मुख्य उद्देश्यका साथ २०२१ मा 'अनएक्सप्लोरेड काश्मीर' शीर्षकको आफ्नो पहिलो पुस्तक लेखिन् ताकि साहसिक-प्रेमी मानिसहरूलाई त्यस्ता ठाउँहरूमा आकर्षित गर्न सकियोस्।

उनले आफ्नो पुस्तक लेख्नको लागि लगातार तीन वर्षसम्म अनुसन्धान गर्नुपर्‍यो जसमा उनले कश्मीरका विभिन्न अनपेक्षित पर्यटक गन्तव्यहरूको बारेमा प्रत्येक मिनेटको विवरण दिएकी छन्। आदिवासी जनजातिको लागि आयोजित करियर काउन्सिलिङ कार्यक्रमको क्रममा बन्दीपोराका डिप्टी कमिश्नर डा ओवैस अहमदले पुस्तक विमोचन गरेका थिए।

शबनमले बन्दीपोराको नाचनी, बडी दुमगली, छोटी दुमगली, डन्ना, केमसार, लसकूट, बनजुरी र नागमार्ग जस्ता दर्जनौँ अनपेक्षित पर्यटकीय गन्तव्यहरू फेला पारेको छ, जुन भारतभरका पर्यटकहरूका लागि अपरिचित र अपरिचित थिए।

शबनमले विचित्र पर्यटक गन्तव्यलाई जम्मू कश्मीरको पर्यटन नक्सामा ल्याउन धेरै मेहनत गरिरहेकी छिन्। उनले कश्मीर उपत्यकाको यस भागमा पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्न बन्दीपोराका अनपेक्षित पर्यटकीय गन्तव्यहरूको पर्यटन सम्भावनालाई उजागर गर्न अथक प्रयास गरिरहेकी छन्।

विगत तीन वर्षदेखि विभिन्न पर्यटकीय गन्तव्यको भ्रमण गरेको उनले बताइन्। यसमा गहिरो जङ्गलले घेरिएको हरियाली घाँसहरू समावेश छन् जसको छेउमा नाचनी, बडी दुमगली, छोटी दुमगली, डन्ना, केमसार, लसकूट, बनजुरी र बन्दीपोराको नागमार्ग छन्।

जिल्लामा पर्यटनको पुनरुत्थान, प्रवर्द्धन र संरक्षण गर्ने उद्देश्यले बन्दीपोरा जिल्ला प्रशासनसँग निकट समन्वयमा काम गरिरहेकी छन्। उनले भारतको प्रमुख ओभरल्याण्ड एडभेन्चर प्रदायक 'काश्मीर अफरोड' लाई केटसन गाउँमा आमन्त्रित गरिन्, जुन गाउँको बारेमा उनले आफ्नो पुस्तकमा लामो कुरा गरेकी छन्।

यस आदिवासी बस्ती केटसनलाई पर्यटन नक्सामा ल्याउन शबनमले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेकी थिइन्। उनको निरन्तर प्रयासका कारण केट्सनले जम्मू-कश्मीर सरकारले पर्यटकीय गाउँको रूपमा मान्यता पायो। पर्यटकीय गाउँको रूपमा मान्यता पाएपछि, केट्सनमा पहिलो प्रकारको आदिवासी शीत महोत्सव आयोजना गरियो, जुन ठूलो जनसहभागिताको साक्षी थियो। महोत्सवमा साङ्गीतिक, नृत्य र सांस्कृतिक कार्यक्रमले जनतालाई मोहित बनाएको थियो।