श्रीनगर। जम्मू काश्मीरको चेनाब नदीमा बनेको विश्वको सबैभन्दा अग्लो रेलवे पुल चाँडै रेल यातायातका लागि सञ्चालनमा आउने भएको छ। बहुप्रतिक्षित विश्वको सबैभन्दा अग्लो रेलवे पुल चेनाब नदीमा ३५९ मिटर (१,१७८ फिट) उचाइमा फैलिएको छ, जुन पेरिसको एफिल टावरभन्दा ३५ मिटर अग्लो छ।

जम्मू र काश्मीरको रियासी जिल्लाको बक्कल र कौरी बीचको आर्क ब्रिज नदीको किनारबाट १ हजार १७८ फिट माथि छ, जसले कटरादेखि बनिहालको लागि महत्त्वपूर्ण लिङ्क बनाउँछ। यो उधमपुर-श्रीनगर-बारामुल्ला रेलवे लिङ्कको हिस्सा हो। ३५ हजार करोडको लगानीमा बनेको यो ड्रिम प्रोजेक्टको निर्माण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ। 

पुलले सबै अनिवार्य परीक्षणहरू पास गरेको छ। यद्यपि, चेनाब रेलवे पुल अहिले सम्पन्नताको नजिक छ किनभने वर्तमान शासनले रु १४०० करोडको परियोजनामा विशेष ध्यान केन्द्रित गरेको छ।

सन् २००३ मा आयोजना स्वीकृत भए पनि स्थायित्व र सुरक्षाको डरका कारण ढिलाइ भएदेखि जम्मू–कश्मीरका जनताले दुई दशकको प्रतीक्षापछि पुल पाउनेछन्। सन् २००८ मा तत्कालीन सरकारले अग्लो रेलवे पुल निर्माणको ठेक्का दिएको थियो ।

समय बित्दै जाँदा पुल निर्माणको काम पुनः सुरु भए पनि समय सीमा गुमाएको थियो। पुललाई सञ्चालनका लागि तयार पार्न सबै अनिवार्य परीक्षणहरू सफलतापूर्वक सम्पन्न भएका छन्। केन्द्रीय रेल, सञ्चार र इलेक्ट्रोनिक तथा सूचना प्रविधि मन्त्री अश्विनी वैष्णवले चेनाब रेलवे पुलमा भएका सबै परीक्षणहरू सफल भएको बताएका छन्।

विश्वको सबैभन्दा अग्लो पुलको स्थायित्व र सुरक्षा जाँच गर्न गरिएको परीक्षणमा उच्च गतिको हावा परीक्षण, अत्यधिक तापक्रम परीक्षण, भूकम्पको जोखिम परीक्षण र पानीको सतह बढेका कारण जल विद्युतीय प्रभाव परीक्षण गरिएको छ ।

रेलवे पुल सञ्चालनको लागि तयार छ; पुलमाथि ट्र्याक लेनको काम सुरु भएको अधिकारीहरूले बताएका छन्। पुलको निरीक्षणका लागि पुगेका केन्द्रीय रेल, सञ्चार तथा इलेक्ट्रोनिक तथा सूचना प्रविधि मन्त्रीले पुलमा मोटर ट्रली र बोलेरो कस्टमाइज्ड रेल सञ्चालन गर्ने गरी थप दुई वटा परीक्षण गरिने बताएका छन्।

रियासी सहरबाट ४२ किलोमिटर टाढा रहेको स्टिल र कङ्क्रिटको आर्च ब्रिजको आधार निर्माण सन् २०१७ नोभेम्बरमा सम्पन्न भएको थियो, जसले २०२१ अप्रिलमा मुख्य आर्कको निर्माण सुरु गर्न अनुमति दिएको थियो।

अधिकारीहरूका अनुसार पुल निर्माणको काम सन् २००४ मा सुरु भए पनि उक्त क्षेत्रमा बारम्बार तीव्र गतिको हावा चल्ने हुँदा रेल यात्रुको सुरक्षाको पक्षमा ध्यान दिन २००८–०९ मा रोकिनुपरेको थियो।

एक पटक निर्माण भएपछि पुलले  २६० किलोमिटर प्रति घण्टाको गतिमा हावा सहन सक्षम हुनेछ र १२० वर्षको आयु हुने अधिकारीहरूले बताएका छन्।  रिपोर्ट अनुसार अग्लो रेलवे पुलको निर्माण हालको इतिहासमा भारतको कुनै पनि रेलवे परियोजनाले सामना गरेको सबैभन्दा ठूलो सिभिल-इन्जिनियरिङ चुनौती थियो।