नयाँ दिल्ली। रेड सीमा हालैका हुथी विद्रोहीको आक्रमणले हिन्द महासागर क्षेत्रमा स्थिरता र दिगोपनको बारेमा चिन्ता बढाएको छ। अस्ट्रेलियाको पर्थमा भएको सम्मेलनमा विभिन्न देशका प्रतिनिधिहरूले यस क्षेत्रमा शान्ति कायम गर्न र जिम्मेवार विकासको महत्त्वमा जोड दिएका थिए।

भारतको विदेश मन्त्रालय र इन्डिया फाउन्डेसनद्वारा आयोजित वार्षिक हिन्द महासागर सम्मेलनले क्षेत्रीय संवादका लागि उपयोगी मञ्चको रूपमा काम गर्छ। यो वर्षको संस्करण, यसको सातौँ वर्षको रूपमा, अस्ट्रेलियाको पर्थमा फेब्रुअरी ९ र १० मा बोलाइएको छ। अस्ट्रेलियाको विदेश मामिला र व्यापार विभाग, र सिंगापुरको एस राजरत्नम स्कूल अफ इन्टरनेशनल स्टडीज, र पर्थ-यू.एस. एसिया सेन्टरले पनि यस प्रयासमा सहयोग गरिरहेको छ।

'स्थिर र दिगो हिन्द महासागर तर्फ' यस संस्करणको विषयवस्तु थियो, २२ भन्दा बढी देशका मन्त्री स्तरीय प्रतिनिधिमण्डलहरू र थप १६ देशहरू र छ वटा बहुपक्षीय सङ्गठनहरूका उच्च-स्तरीय अधिकारीहरूलाई आकर्षित गर्दै यो कार्य अघि बढाइएको थियो। सरकारी प्रतिनिधिहरू बाहेक, सम्मेलनमा विभिन्न पृष्ठभूमिका ४०० भन्दा बढी सहभागीहरूले भाग लिएका थिए, जसमा व्यापार नेताहरू, नीति विशेषज्ञहरू, शिक्षाविद्हरू, पेशेवरहरू, र लगभग ४० देशका सञ्चारकर्मीहरू सहभागी थिए।

यस भेलाले हिन्द महासागर क्षेत्रको उज्यालो भविष्यलाई आकार दिनका लागि विचारहरूको जीवन्त आदानप्रदान गर्ने प्रतिज्ञा गर्दछ। भारतले सशस्त्र द्वन्द्व र समुद्री डकैतीदेखि लिएर अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको अवहेलना र नेभिगेसनको स्वतन्त्रतामा खतराहरू जस्ता विविध चुनौतीहरूलाई हाई लाइट गर्‍यो। ढुवानी ट्राफिकमा हुथी आक्रमण र चीनका कार्यहरू, जसलाई धेरैले अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डहरूको उल्लङ्घन मान्छन्, विशेष रूपमा उल्लेख गरिएको थियो।

भारतले आर्थिक एकाग्रताको फराकिलो मुद्दालाई पनि सम्बोधन गर्‍यो, सुझाव दियो कि उत्पादनको लागि एकल स्रोतमा भर पर्दा महत्त्वपूर्ण जोखिम हुन्छ। उनले एक बलियो र स्थिर हिन्द महासागर सुनिश्चित गर्न विविधीकरण र क्षेत्रीय सहयोग बढाउनुपर्ने आवश्यकतामा जोड दिए। हिन्द महासागर क्षेत्रले जटिल चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ जसका लागि बहु-स्तरीय समाधान आवश्यक छ।

भारतको दृष्टिकोण सक्रिय छ, २०१४ देखि ३६ बहुपक्षीय समूहहरूमा संलग्न छ, धेरै हिन्द महासागरको भविष्यसँग सम्बन्धित छन्।  आईएमसी कोरिडोर र त्रिपक्षीय राजमार्ग जस्ता भूमिमा आधारित कनेक्टिभिटी परियोजनाहरूले सामुद्रिक प्रवाहलाई पूरक बनाउन सक्छन्।