काठमाडौं । वैज्ञानिकहरूले पृथ्वीको गतिमा तीव्रता आएको बताएका छन् । इन्डिपेन्डेन्टको रिपोर्टका अनुसार पछिल्लो समय पृथ्वीले आफ्नो गति निकै तीव्र गतिमा बढाएको छ । सन् २०२० मा पृथ्वीको तीव्र गतिका कारण जुलाई महिना सबैभन्दा छोटो मानिएको थियो ।
रेकर्ड अनुसार २९ जुलाई २०२२ मा पृथ्वीलाई आफ्नो अक्षमा एक परिक्रमा पूरा गर्न २४ घण्टा भन्दा कम समय लागेको थियो। यस दिन पृथ्वीले आफ्नो परिक्रमा १.५९ मिलिसेकेन्डमा पूरा गरेको थियो, जुन औसत गतिभन्दा बढी हो।
सन् २०२२ भन्दा पहिले सन् १९६० को दशकमा यस्तो अवस्था देखिएको थियो । जुलाई १९ मापन गरिएको सबैभन्दा छोटो दिन थियो । सो दिन पृथ्वीले १.४७ मिलिसेकेन्डमा एक परिक्रमा पूरा गरेको थियो । यस वर्षको जुलाई २६ मा पृथ्वीले १.५० मिलिसेकेन्डमा परिक्रमा गरेको छ।
प्रतिवेदनका अनुसार पृथ्वीको गतिमा निरन्तर वृद्धि भइरहेको छ तर पृथ्वीको परिक्रमा भने सुस्त हुँदै गएको छ । पृथ्वीले एक चक्कर पूरा गर्न जति मिलिसेकेन्ड समय लिन्थ्यो अब हरेक वर्षमा त्यो भन्दा बढी समय लिइरहेको छ।
यी परिवर्तनहरू महासागर, ज्वारभाटा वा जलवायुको भित्री र बाहिरी तहहरूमा निरन्तर परिवर्तनहरूका कारण भइरहेका छन्। यदि पृथ्वी यस बढ्दो गतिमा घुमिरह्यो भने, यसले नेगेटिभ लिप सेकेन्ड सुरु गर्न सक्छ।
इन्डिपेन्डेन्टका अनुसार यदि पृथ्वीले यसरी गति लिइरह्यो भने, घडीको गति सूर्यको गतिमा राख्न नयाँ ऋणात्मक सेकेन्ड आवश्यक हुन सक्छ। यो नकारात्मक सेकेन्डले स्मार्टफोन, कम्प्युटर र अन्य सञ्चार प्रणालीको घडीमा गडबडी ल्याउन सक्छ।
लिप सेकेन्ड वैज्ञानिक र खगोलविद्हरूका लागि लाभदायक हुन सक्छ, तर यो खतरनाक परम्परा हो जसमा फाइदा कम बेफाइदा बढी हुन्छ। ‘इन्टरेस्टिङ इन्जिनियरिङ’का अनुसार यो समस्या समाधान गर्न अन्तर्राष्ट्रिय समय तालिकामा ‘ड्राप सेकेन्ड’ थप्नुपर्नेछ।
यसअघि २७ पटक लिप सेकेन्डलाई विश्वव्यापी समय (यूटीसी) मा रूपान्तरण गरिसकिएको छ। १९७३ बाट लिप सेकेन्ड जोड्न सुरु भएको थियो। पछिल्लो पटक ३१ डिसेम्बर २०१६ मा २७ औं पटक परिवर्तन गरिएको थियो ।
