भारत । रूसका उद्योग तथा व्यापार मन्त्री समेत रहेका रूसका उपप्रधानमन्त्री डेनिस मान्टुरोभ दुई देशबीचको व्यापार सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ बनाउने उद्देश्यले सञ्चालित अन्तरसरकारी रूसी-भारतीय आयोगको सह-अध्यक्षता गर्न सोमबार नयाँ दिल्ली आइपुगेका छन् ।
भारतस्थित रूसी दूतावासले ट्वीटरमा लेखेको छ, “डेनिस मान्टुरोभ कामको सिलसिलामा भारत आउनुभएको छ । अप्रिल १७ मा, रूसी महासङ्घका उपप्रधानमन्त्री तथा उद्योग र व्यापार मन्त्री डेनिस मान्टुरोभ भारत गणराज्य, नयाँ दिल्लीको दुई दिवसीय कामकाजी भ्रमणमा आउनुभएको छ ।'
आफ्नो भ्रमणको पहिलो दिन, मान्टुरोभले व्यापार, आर्थिक, वैज्ञानिक, प्राविधिक तथा सांस्कृतिक सहयोग (आईआरआईजीसी-टीईसी) मा २४ औं भारत-रूस अन्तर-सरकारी आयोगको सह-अध्यक्षता गर्नेछन्। यसले आर्थिक र व्यापार सहयोग, आधुनिकीकरण र औद्योगिक सहयोग, ऊर्जा, पर्यटन र संस्कृति, विज्ञान र प्रविधि र सूचना प्रविधिमा छ वटा कार्य समूहलाई एकीकृत गर्दछ ।
अन्तरसरकारी आयोग (आईजीसी) को पूर्ण बैठक मङ्गलबार बस्ने छ, त्यसपछि सहअध्यक्षहरूले २४ औं आईजीसी बैठकको अन्तिम प्रोटोकलमा हस्ताक्षर गर्नेछन् ।
दुवै पक्षले द्विपक्षीय व्यापार, आर्थिक तथा मानवीय सहयोगका विषयमा छलफल गर्ने कार्यक्रम तय भएको छ । भारतस्थित रुसी दूतावासले एक ट्वीट गर्दै मान्टुरोभले धेरै द्विपक्षीय बैठकहरू पनि गर्ने जनाएको छ । दुई देशबीच आर्थिक सहकार्यको विकासका लागि थुप्रै संस्थागत संयन्त्रहरू स्थापना भएका छन् । सरकारी स्तरको प्राथमिक संस्था आईआरआईजीसी-टीईसी हो । गत महिना विदेशमन्त्री एस जयशंकर र मान्टुरोभले आईआरआईजीसी-टीईसीको भर्चुअल बैठकको सह-अध्यक्षता गरेका थिए ।
जयशंकर र मान्टुरोभले नोभेम्बर २०२२ मा मस्कोमा भएको बैठकपछि आईआरआईजीसी-टीईसी फ्रेमवर्क अन्तर्गत विभिन्न कार्य समूहहरू र उप-समूह बैठकहरूमा प्राप्त प्रगतिको समीक्षा गरे र आईआरआईजीसी-टीईसीको अर्को व्यक्तिगत बैठकको लागि आधार तयार गर्न मार्गदर्शन दिए जुन पारस्परिक सुविधाजनक मितिमा नयाँ दिल्लीमा हुनेछ।
अन्तरसरकारी आयोग दुई देशबीच व्यापार र आर्थिक सहयोगका क्षेत्रमा द्विपक्षीय प्रगतिको नियमित अनुगमन गर्ने एक संयन्त्र हो जुन मे १९९२ मा हस्ताक्षर गरिएको व्यापार, आर्थिक, वैज्ञानिक र प्राविधिक सहयोगसम्बन्धी अन्तरसरकारी आयोगसम्बन्धी सम्झौताद्वारा स्थापित भएको थियो। आईआरआईजीसीको पहिलो अधिवेशन सेप्टेम्बर १३ र १४ सेप्टेम्बर १९९४ मा भएको थियो। हालसम्म आइआरआईजीसीका २३ वटा बैठक सम्पन्न भइसकेका छन् ।
भारतीय तथ्याङ्कअनुसार अप्रिल २०२० देखि मार्च २०२१ को अवधिमा द्विपक्षीय व्यापार ८.१ अर्ब अमेरिकी डलर रहेको छ । भारतबाट २ अर्ब ६० करोड अमेरिकी डलर को निर्यात भएको छ भने रूसबाट ५ अर्ब ४८ करोड अमेरिकी डलर को आयात भएको छ । सोही अवधिमा द्विपक्षीय व्यापार नौ अर्ब ३१ करोड अमेरिकी डलर रहेको छ भने भारतीय निर्यात तीन अर्ब ४८ करोड अमेरिकी डलर र आयात पाँच अर्ब ८३ करोड अमेरिकी डलर रहेको छ ।
