काठमाडौं । अमेरिकाले नेपालमा धार्मिक समुदायको दुर्दशा भएको दाबी गरेको छ । अमेरिकी विदेशमन्त्री एन्थोनी जे ब्लिंकेनले सार्वजनिक गरेको ‘अन्तर्राष्ट्रिय धार्मिक स्वतन्त्रता प्रतिवेदन’ मा नेपालमा धार्मिक समुदायको दुर्दशा भएको दाबी गरिएको हो । 

उनले नेपालसहित भारतमा जोड दिएका छन् । यसको अर्थ हिन्दूको बाहुल्य भएको देशमा धार्मिक समुदायको दुर्दशा भएको बुझाउन खोजेका छन् । 

अमेरिकाले जारी गरेको १३ पृष्ठको लामो प्रतिवेदनमा नेपालको धार्मिक सांस्कृतिक अवस्थाका बारेमा चर्चा गरेको छ । प्रतिवेदनमा सन् २०२२ जनवरी १ देखि डिसेम्बर ३१ सम्मका घटनाहरूलाई समावेश गरिएको छ । 

जसमा धर्मान्तरण गराउने क्रिश्चियन धर्मावलम्बीलाई पक्राउ गरिएकोसमेत उल्लेख छ । नेपालमा तिब्बती बौद्ध धर्मावलम्बी नेताहरूले धार्मिक गतिविधि गर्न पछिल्लो वर्ष सहज भए पनि क्रिश्चियनलाई कठिनाइ बन्दै गएको अमेरिकी विश्लेषण छ । 

तिब्बती बौद्धहरूले गैरराजनीतिक कार्यक्रम गर्न खुकुलो भएको तर क्रिश्चियनहरूमाथि जबरजस्ती धर्मान्तरणको नाममा कानूनको अत्यधिक प्रयोग गर्ने गरिएको उल्लेख छ । 

प्रतिवेदनमा नेपालमा फरक धर्म वा धार्मिक आस्था राख्नेहरूमाथि कानूनको अत्यधिक प्रयोग वा दुरुपयोग भएको उधृत गरिएको छ । 

यता प्रतिवेदनमा भारतमा धार्मिक स्वतन्त्रताप्रति चिन्ता व्यक्त गरिएको छ । धेरै राज्यहरूमा धर्म परिवर्तनमा कानूनी प्रतिबन्ध रहेको बताइएको छ । 

मुस्लिमहरू लगातार लक्षित र भेदभावको शिकार भइरहेका छन् । 

नेपाल मौन, भारतले अस्वीकार गर्‍यो  रिपोर्ट
यसरी क्रिष्टियनहरु बढाउन अनेक हत्कण्डा अपनाउँदै आएको अमेरिकी यो रिपोर्टप्रति नेपाल सरकारले भने केही बोलेको छैन । 

प्रतिवेदनमाथि अहिलेसम्म आफ्नो धारणा सार्वजनिक गरेको छैन । 

तर भारतले भने अमेरिकी सरकारको यो रिपोर्टलाई अस्वीकार गरेको छ । भारतीय विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता अरिन्दम बागचीले यसलाई ’त्रुटिपूर्ण’, ’प्रेरित’ र ’पक्षपाती’ भनेका छन् ।  

बागचीले यो प्रतिवेदन ‘गलत सूचना र गलत बुझाइ’ मा आधारित भएकोमा दुःखको विषय भएको बताए । 

उनले भने, ‘केही अमेरिकी अधिकारीहरूले उत्प्रेरित र पक्षपाती रूपमा टिप्पणी गरेका छन्, जसले त्यस्ता रिपोर्टहरूको विश्वसनीयतालाई कमजोर पार्ने काम गर्दछ ।’  

संसारभरका देशहरूमा धार्मिक स्वतन्त्रताको बारेमा रिपोर्ट जारी गर्ने अमेरिकाले आफ्नो ठाउँको बारेमा भने उल्लेख गरेको छैन । अन्तर्राष्ट्रिय धार्मिक स्वतन्त्रता प्रतिवेदनमा दुई सय देशको जानकारी भए पनि अमेरिकाको नाम उल्लेख छैन ।  

क्रिश्चियनको बाहुल्य रहेको अमेरिकामा अल्पसंख्यकहरूको अवस्था भने राम्रो छैन ।  त्यहाँ अल्पसंख्याकहरुमाथि कुटपिटदेखि लिएर मन्दिर मस्जिदमा आक्रमण हुने गरेको छ । त्यहाँ हिन्दू, सिख, मुस्लिममाथि अमानवीय व्यवहार हुने गरेको पाइएको छ ।  

सन् २०१९ मा एक हिन्दू पुजारीलाई न्यूयोर्कमा धार्मिक लुगा लगाएको कारण कुटपिट गरिएको थियो । २०१९ मा केन्टकीको स्वामीनारायण मन्दिरमा आक्रमण भएको थियो । आक्रमणकारीहरूले मूर्तिलाई कालो पोते । मन्दिरको भित्तामा पनि ‘येशू मात्र ईश्वर हुन्’ लेखिएको थियो ।

अप्रिल २०२२ मा, न्यूजर्सीको हाइल्यान्ड पार्कमा हिजाब लगाएकी महिलाको तस्बिर केही व्यक्तिहरूले स्प्रेले पेन्ट गरे । जनवरी २०१७ मा एक व्यक्तिले एयरलाइन्समा काम गर्ने एक मुस्लिम कर्मचारीलाई लात हाने र कराएर भने, ‘अब यहाँ ट्रम्प छ । उनले तिमीहरू सबैलाई हटाउने छन् । अप्रिल २०१५ मा, उत्तरी टेक्ससको एक मन्दिरमा तोडफोड गरियो र यसको भित्ताहरूमा अश्लील तस्बिरहरू बनाइयो । यसअघि आक्रमण हुने क्रम जारी नै रहेको छ ।

अमेरिकी अनुसन्धान एजेन्सी एफबीआईको प्रतिवेदनले अमेरिकामा अल्पसंख्यक समुदायविरुद्ध ‘घृणा अपराध’ बढेको उल्लेख गरेको छ । 

एफबीआईको रिपोर्ट अनुसार सन् २०२१ मा अमेरिकामा सात हजारभन्दा बढी घृणित अपराध भएका थिए । तीमध्ये एक हजारभन्दा बढी धार्मिक आधारमा थिए । घृणित अपराधका अधिकांश पीडित यहूदीहरू छन् । 

सन् २०२१ मा यहूदीहरूविरुद्ध घृणा अपराधका ३२४ घटनाहरूमा मुद्दा दर्ता गरिएका थिए । त्यस्तै सिखहरूविरुद्ध २१४ मुद्दाहरू दर्ता गरिएको थियो ।

यसबाहेक मुस्लिमविरुद्ध ९६, क्याथोलिकविरुद्ध ६२, बौद्धविरुद्ध २९ र हिन्दूविरुद्ध १० मुद्दा दर्ता भएका छन् । 

धार्मिक आधारमा १० वर्षमा १२ हजार ७ सय ३८ घृणित अपराधका मुद्दा दर्ता भएका छन् । तीमध्ये ७ हजार २ सय ४३ मुद्दा यहूदीहरूविरुद्ध थिए । 

जहाँ मुस्लिम विरुद्ध १ हजार ८ सय ६६, सिखविरुद्ध ४ सय ३१ र हिन्दूविरुद्ध ६४ मुद्दा परेका छन् ।