काश्मीर। काश्मीर उपत्यकाका युवाहरूले अभिनय र चलचित्र निर्माणमा आफ्नो छाप छोडिरहेका बेला गायनमा पनि सराहनीय काम गरिरहेका छन्। इरफान बिलालको सङ्गीत एकेडेमीमा विभिन्न उमेर समूहका बालबालिकाले गायन तथा सङ्गीतको तालिम लिइरहेका छन्।
एकेडेमीमा यी बालबालिकाहरूलाई गायनका साथै विभिन्न वाद्य यन्त्रहरू, काश्मीरी लोक गीतहरू, गजलहरू र शास्त्रीय सङ्गीत बजाउने आधारभूत तालिमहरू दिइन्छ। यसका साथै बालबालिकालाई आधुनिक शैलीको सङ्गीतसँग पनि परिचित गराइन्छ।
एकेडेमीमा तालिम लिन श्रीनगरबाट मात्रै नभई अन्य जिल्लाबाट पनि धेरै विद्यार्थी आउँछन्। कतिपय गायनमा नाम कमाउन चाहेको उल्लेख गर्दै बिलाल र इरफान भन्छन्, ‘हाम्रो एकेडेमीमा हाल १२० भन्दा बढी बालबालिकाले सङ्गीत सिकिरहेका छन्। त्यहाँ केटाहरूसँगै केटीहरूको सङ्ख्या पनि राम्रो छ। सुर र ताल जस्तै इरफान र बिलालले पनि २०१३ देखि सँगै यो एकेडेमी सञ्चालन गर्दै आएका छन्। सुरुमा धेरै कठिनाइको सामना गर्नुपरे पनि अहिले उनीहरूले हिम्मतका साथ सङ्गीत क्षेत्रमा आफ्नो पहिचान बनाएका युवाहरूलाई तालिम दिइरहेका छन्।
उनीहरू सपना साकार पार्न चाहन्छन्। यी सङ्गीतका मास्टरहरूले परम्परागत काश्मीरी लोकमा भेसरण शैलीको परिचय दिने सम्मान पनि पाएका छन्। जसका कारण तिनीहरूका गीतहरू अत्यन्त लोकप्रिय भए र उनीहरूको सङ्गीत मात्र नभएर गायनलाई पनि मानिसहरूले मन पराएका छन्।
इरफान र बिलाल भन्छन्, 'केही वर्षयता यहाँका युवाहरू शौकियाका रूपमा मात्र नभई अहिले पेसाका रूपमा पनि अन्य क्षेत्रसँगै सङ्गीत सिक्नतिर लागेका छन्। शरत काश्मिरी गायक इरफान नबी र बिलाल अहमदको काश्मीरी गीत ‘जमाने पोख ना हम दम तोटी क्या गो, तमस गई जाल्फ ब्रह्म, तोटी क्या गो’ निकै लोकप्रिय भयो।
त्यसपछि यो गायक जोडी इरफान बिलालको नामले चिनिन थाल्यो र आज यो दुई नभई एक व्यक्ति भएको देखिन्छ। इरफान र बिलाल काश्मीर उपत्यकाका चर्चित कलाकार हुन्। उनीहरूले स्वदेशमा मात्रै नभएर विदेशमा पनि आफ्नो कला प्रदर्शन गरेर फ्यानबाट धेरै सम्मान कमाए। अहिले उनीहरू केही नयाँ काश्मिरी गीतमा काम गरिरहेका छन् जुन छिट्टै रिलिज हुनेछन्।
बिलालले बालबालिकालाई स्वर सिकाउँछन् भने इरफानले रबाब, गितार, तबला र सन्तूर सिकाउने काम गर्छन् र यो जुगलिङले उनको एकेडेमी सफलतापूर्वक अगाडि बढिरहेको छ। तालिम लिइरहेका युवाहरूले आधिकारिक रूपमा मासिक शुल्क तिर्छन्। तर इरफान बिलालको एकेडेमीमा मासिक शुल्क तिर्न नसक्ने धेरै गरिब बालबालिकाले सङ्गीत र गाउने तालिम पनि लिएका छन्।
यस अवस्थामा उनीहरूलाई एकेडेमीमा गीत सङ्गीतको निःशुल्क प्रशिक्षण दिइन्छ। विद्यार्थीहरूलाई परम्परागत र लोकगीत सङ्गीतसँग परिचित गराउने हाम्रो ध्यान केन्द्रित रहेको इरफान र बिलाल बताउँछन्। किनभने उदीयमान कलाकारहरूले आफ्नो परम्परागत सङ्गीतबारे राम्ररी बुझेमा उनीहरूले आफ्नो काश्मिरी लोकसङ्गीतलाई अझ राम्रोसँग जोगाएर अगाडि बढ्न सक्नेछन्।
