इस्लामवाद। पाकिस्तानले आगामी आर्थिक वर्षमा ७.३ ट्रिलियन पाकिस्तानी रुपैयाँको बोझको सामना गर्ने भएको छ। पाकिस्तानको आन्तरिक र विदेशी ऋणको ब्याज भुक्तानी बढ्दै गएपछि सरकारलाई आर्थिक भार बढ्दै जाने एक्सप्रेस ट्रिब्यूनले रिपोर्ट गरेको छ।

सुरुमा, पाकिस्तान सरकारले चालू आर्थिक वर्ष २०२२-२३ को लागि ऋणमा मार्कअप कभर गर्न ३.९ ट्रिलियन बजेट अनुमान गरेको थियो। यद्यपि, संशोधित अनुमानहरूले ब्याज भुक्तानीमा खर्च बढेर ५.५२ ट्रिलियन पुगेको खुलासा गरेको छ।

बजेटले घरेलु ऋणको ब्याज भुक्तानीका लागि ३ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँ विनियोजन गरेको छ। तर, संशोधित तथ्याङ्कले वास्तविक रकम ४.७ ट्रिलियन रुपैयाँ पुगेको देखाएको छ। यसैबीच, पाकिस्तान सरकारले सुरुमा विदेशी ऋणको ब्याज भुक्तानीमा ५१०.९ बिलियन खर्च गर्ने योजना बनाएको थियो। यद्यपि, यो सङ्ख्या बढेर ७७२५.३ बिलियन पुगेको छ।

अर्थशास्त्रीहरूका अनुसार बढ्दो ऋण सेवा लागतले पाकिस्तानको विदेशी मुद्रा भण्डारमा थप दबाब दिनेछ। आर्थिक वर्ष २०२३-२४ को ब्याज भुक्तानी ७.३ खर्ब रुपैयाँ पुग्ने प्रक्षेपण गरिएको छ, जसमा आन्तरिक ऋणका लागि ६.४३ ट्रिलियन र विदेशी ऋणको लागि ८७२.२५ अर्ब रुपैयाँ छुट्टाइएको छ।

पाकिस्तान सरकारले आगामी आर्थिक वर्षमा ६.८ ट्रिलियन रुपैयाँको बाह्य ऋण आउने अनुमान गरेको छ। यसमध्ये ५२.४ बिलियन परियोजना ऋणबाट उठ्ने प्रक्षेपण गरिएको छ र ७७१.३ बिलियन कार्यक्रम ऋणबाट उठ्ने अनुमान गरिएको एक्सप्रेस ट्रिब्यूनले रिपोर्ट गरेको छ।

चालू आर्थिक वर्षमा पाकिस्तानले ५.५ ट्रिलियन विदेशी ऋण प्राप्त गर्ने अपेक्षा गरेको छ। यद्यपि, संशोधित अनुमानले ३.२ ट्रिलियनको कम प्रवाह हुने सङ्केत गर्छ। यद्यपि पाकिस्तान सरकारले सुरुमा चालू आर्थिक वर्षमा २६६.५ अर्ब रुपैयाँको परियोजना ऋण र १.२ ट्रिलियन रुपैयाँ कार्यक्रम ऋणको प्रक्षेपण गरेको थियो। यद्यपि, परिमार्जित तथ्याङ्कले आयोजना ऋणका लागि ४००.२ बिलियन र कार्यक्रम ऋणको लागि ८५ ६.३ बिलियनको संशोधित अपेक्षाहरू देखाउँछ।

समाचार प्रतिवेदनका अनुसार आर्थिक वर्ष २०२२-२३ को लागि बजेट समर्थनका लागि आईएमएफको ऋण ५५८ अर्ब रुपैयाँ मूल्याङ्कन गरिएको थियो। यद्यपि, संशोधित अनुमानले पाकिस्तान सरकारले अब १७२.३ बिलियन प्राप्त गर्ने अपेक्षा गरेको छ। एक्सप्रेस ट्रिब्यूनको रिपोर्ट अनुसार पाकिस्तानले आगामी आर्थिक वर्षको लागि आईएमएफबाट ६९६ बिलियन ऋण प्राप्त गर्ने आशा व्यक्त गरेको छ।

साउदी अरेबियाबाट स्थगित तेल भुक्तानीमा तेल सुविधा पाउने पाकिस्तानको आशा घटेको छ। पाकिस्तानले सुरुमा चालू आर्थिक वर्षमा १४८.८ अर्ब रुपैयाँ प्राप्त गर्ने प्रक्षेपण गरेको थियो। यद्यपि, संशोधित अनुमानले १९४.९६ बिलियनको अपेक्षा प्रकट गर्दछ। साथै, आगामी आर्थिक वर्षमा यस्तो सुविधाको अपेक्षा गरिएको छैन।

इस्लामिक विकास बैङ्कबाट पाकिस्तानले विगत वर्षको लागि २२३.२ बिलियन प्राप्ति अनुमान गरेको थियो। तर, पाकिस्तानले प्राप्त गरेको वास्तविक रकम २३२.२ अर्ब रुपैयाँ थियो। एक्सप्रेस ट्रिब्यूनको रिपोर्ट अनुसार पाकिस्तानको सरकारले आगामी आर्थिक वर्षको लागि १४५ बिलियन प्राप्त गर्ने अपेक्षा गरेको छ।

आफ्नो वित्तीय आवश्यकताहरू सम्बोधन गर्न, पाकिस्तान सरकारले आगामी आर्थिक वर्षमा इस्लामिक ऋणपत्र र युरोबन्ड जारी गरेर ४३५ अर्ब उठाउने योजना बनाएको समाचार रिपोर्टमा उल्लेख छ। यद्यपि, पाकिस्तान सरकारले संशोधित अनुमान अनुसार सुकुक जारीबाट कुनै रकम प्राप्त नगरेको एक्सप्रेस ट्रिब्यूनले रिपोर्ट गरेको छ।