नयाँ दिल्ली। पहिलो विदेशी इन्डियन इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजी (आईआईटी) स्थापना गर्ने सम्झौता विदेश मन्त्री एस जयशंकरको तान्जानिया भ्रमणको प्रमुख टेकवे बनेको द सिटिजनले रिपोर्ट गरेको छ।

आईआईटी-मद्रास र जान्जिबार सरकारले यो संस्था स्थापना गर्न एमओयूमा हस्ताक्षर गरेको छ। यस परियोजनामा तान्जानिया समावेश हुनु अचम्मको कुरा नभएको पनि रिपोर्टमा उल्लेख गरिएको छ।

भारतका लागि रणनीतिक रूपमा महत्त्वपूर्ण रहेको अफ्रिकाको पूर्वी तटमा रहेको तान्जानियाको स्थानका कारण स्वतन्त्रतादेखि नै दुई देशबीच भरपर्दो सम्बन्ध रहेको छ। द सिटिजनका अनुसार यो चीनको नजिक रहेको ठानिए पनि भारतसँगको आफ्नो संलग्नतामा कुनै कमी ल्याएको छैन ।

द सिटिजन दक्षिण अफ्रिकाको जोहानेसबर्गमा प्रकाशित एउटा दक्षिण अफ्रिकी दैनिक पत्रिका हो। रणनीतिक पङ्क्तिबद्धता र बढ्दो आर्थिक सम्बन्धले कूटनीतिक सम्बन्धलाई बलियो बनाएको द सिटिजनले रिपोर्ट गरेको छ। अदानी पोर्ट्स एण्ड सेज लिमिटेड र अबु धाबी पोर्ट समूहले तान्जानियालाई समुद्री हबमा परिणत गर्न गत वर्ष बन्दरगाह पूर्वाधारमा लगानी गर्ने निर्णय गरेको पनि बताइएको छ।

सन् २०२२–२०२३ मा दुई देशबीचको द्विपक्षीय व्यापार ४० प्रतिशतले बढेर कुल ६.४ बिलियन अमेरिकी डलर पुगेको थियो। भारतबाट प्रशोधित पेट्रोलियम र औषधिको निर्यात यसको ठूलो हिस्सा बनेको र तान्जानियामा भन्सार रहित ट्यारिफ प्राथमिकता प्रणालीको उत्कृष्ट प्रयोग गरेको छ।

अन्य चीजहरूका साथै कृषि उत्पादनहरूमा भारतबाट लगानी आकर्षित गरेको छ। भारतमा तान्जानियाको निर्यात बढेको छ। तान्जानियामा भारतबाट ४ अर्ब अमेरिकी डलरको लगानी छ। भारत तान्जानियाको शीर्ष पाँच विदेशी लगानीकर्ता मध्ये एक हो।

लगानीको लागि सबैभन्दा लोकप्रिय उद्योगहरू मध्ये एक खनन हो, त्यसपछि स्वास्थ्य सेवा, औषधि, र पशु चिकित्सा खोपहरू रहेको द सिटिजनले जनाएको छ।

करिब ५५,०००-बलियो डायस्पोराले आर्थिक आदानप्रदानलाई बढवा दिएको र वर्षौँदेखि दुई देशको सम्बन्धको विकासलाई बढवा दिएको छ। भारतद्वारा अफ्रिकामा कुल १२ बिलियन ऋणको सहुलियत विस्तार गरिएको छ। तान्जानियामा मात्रै १ अर्ब अमेरिकी डलरभन्दा बढी छ। भारतीय क्रेडिट लाइनहरूको सबैभन्दा लगातार र प्रभावकारी प्रयोगकर्ताहरू मध्येको तान्जानिया हो।