इस्लामाबाद। विद्यालय बाहिर रहेका बालबालिकालाई भर्ना गर्ने क्रमिक सरकारहरूले गरेको लामो दाबीहरूको बाबजुद पनि त्यस्ता बालबालिकाको सङ्ख्या २ करोड ८० लाख भन्दा बढी रहेको तथ्याङ्कले विश्वलाई नै चकित तुल्याएको छ।

पाकिस्तानी पत्रिका डनले शिक्षा मन्त्रालयको तथ्याङ्क उद्धृत गर्दै देशमा २ करोड ८० लाख बालबालिका विद्यालय जान नपाएको जनाएको छ। यसअघि १८.७ मिलियन बालबालिका विद्यालय बाहिर रहेको अनुमान गरिए पनि नयाँ तथ्याङ्कले भने मुलुकको शिक्षा क्षेत्रको दुरावस्थालाई उजागर गरेको छ।

सन् २०२१ मा, सङ्घीय मन्त्रिपरिषद्लाई तत्कालीन सङ्घीय शिक्षा मन्त्री शफकत महमूदले १८.७ मिलियन ओएससी रहेको जानकारी दिएका थिए। उनले देशका हरेक चार बालबालिकामध्ये एक जनाले कहिल्यै विद्यालय नगएको बताए ।

महमूदले पनि मन्त्रिपरिषद्लाई जानकारी दिएका थिए कि 'शिक्षा सहभागिता, समापन र लैङ्गिक अन्तरको अन्त्यमा धेरै सुस्त प्रगति' थियो। मन्त्रिपरिषद्ले विद्यालयमा ओएससी ल्याउने रोडम्याप स्वीकृत गरेको थियो, तर यो सङ्कटलाई सम्बोधन गर्न व्यावहारिक रूपमा कुनै गम्भीर कदम चालिएको छैन।

यो सङ्ख्यामा भएको वृद्धिले देशका नीतिनिर्माताहरूको दक्षतालाई उजागर गरेको छ किनभने पाकिस्तान अहिले विश्वमा सबैभन्दा बढी विद्यालय बाहिर रहेका बालबालिकामध्ये एक भएको छ। 'स्थिति अत्यन्तै डरलाग्दो छ र धेरै बच्चाहरूलाई विद्यालयमा भर्ना गर्नको लागि शिक्षा आपत्काल सुरु गर्न आवश्यक छ - यो सङ्ख्या अहिलेसम्मकै उच्च हो। पहिले, हामी नाइजेरिया भन्दा अलि माथि थियौँ तर अहिले, हामी तल छौँ,' एक अधिकारीले भने।

नयाँ तथ्याङ्कको बारेमा पछिल्लो जानकारी सङ्घीय कार्यवाहक शिक्षा मन्त्री मदद अली सिन्धीले पन्जाब शिक्षा मन्त्रीलाई सम्बोधन गरेको पत्रमा साझा गरिएको थियो।

असोज १० गतेको पत्रअनुसार सोमबार दिउँसो ३ बजे (असोज १६) बस्ने भनिएको उक्त बैठकमा उपस्थित हुन सङ्घीय मन्त्रीले प्रदेश मन्त्रीलाई अनुरोध गरे पनि केही दिनका लागि स्थगित गरिएको थियो।

बैठक/सम्मेलनले विद्यालय बाहिर रहेका बालबालिकाको समस्या सम्बोधन गर्न एक समान राष्ट्रिय रणनीति बनाउने विषयमा छलफल हुने पत्रमा उल्लेख छ। पत्रमा प्रदेशहरूलाई कार्यपत्र पेस गर्न पनि भनिएको छ, 'विद्यालय बाहिरका २ करोड ८० लाख बालबालिकाको महत्त्वपूर्ण चुनौतीलाई सम्बोधन गर्न एक समान राष्ट्रिय रणनीति स्केच गर्न आवश्यक पर्ने सहमतिको विकास गर्न" पत्रले खुलासा गरेको छ।'

विगतमा यी बालबालिकालाई भर्ना गर्नका लागि धेरै अभियानहरू सञ्चालन गरिएको थियो तर आधारभूत रूपमा तिनीहरूको नतिजा कमजोर रह्यो। इस्लामावादका एक विद्यालयका शिक्षकले नाम नखुलाउन चाहनेले ओएससी देशको शिक्षा क्षेत्रले सामना गर्ने प्रमुख चुनौतीमध्ये एक भएको बताए।

यसका पछाडि गरिबी र चेतनाको अभाव प्रमुख कारण रहेको उनले बताए। भने, 'धेरै जसो अवस्थामा, बालबालिकाहरूले आफ्नो परिवारलाई सहयोग गर्न श्रमिक काम गर्छन् र यो समस्या समाधान नभएसम्म बच्चाहरू विद्यालयमा भर्ना हुन सक्दैनन्।' राज्यले उनीहरूलाई भर्ना गर्न प्रबन्ध गरे पनि, उनीहरूले छिट्टै विद्यालय छोड्ने गरेकोसमेत जनाइएको छ।