इस्लामावाद। पाकिस्तान प्रशासित जम्मु कश्मीर र गिलगिट-बाल्टिस्तानका स्थानीयहरूले लगातार लोडसेडिङको सामना गरिरहेका छन्। जसले  गर्दा स्थानीय जनतालाई सामान्य जीवनयापन गर्न गाह्रो भएको छ। बिजुलीको महँगो महसुल बढेपछि सर्वसाधारणले दोहोरो मारमा परेका छन्।

स्थानीय प्रशासनले शिक्षक र प्राध्यापकको न्यूनतम पारिश्रमिक बढाउन नचाहँदा यस्तो अवस्था थपिएको हो। हालै, धेरै शिक्षक, प्राध्यापक, कर्मचारी सदस्य र सार्वजनिक शिक्षा संस्थाका विद्यार्थीहरूले गिलगिट बाल्टिस्तानमा धर्ना दिए।

सरकारी शैक्षिक संस्थामा वर्षौँदेखि सेवा दिए पनि न्यूनतम पारिश्रमिक नबढाएको शिक्षक र प्राध्यापकले गुनासो गरेका छन्। पाकिस्तानमा विगत तीन महिनामा बिजुलीको मूल्य दोब्बर भएको छ, जसका कारण व्यापक आक्रोश र विरोध भइरहेको छ। पीओजेकेमा, गहुँको पीठो र अन्य आवश्यक वस्तुहरूमा चर्को करका कारण जनताले मर्कामा परेका छन्।

जाडो याममा अत्यधिक चिसो हुने भएकाले लोडसेडिङको समस्या महत्त्वपूर्ण छ। विद्युत्को अनियमित आपूर्तिका कारण सर्वसाधारणले पनि ठुलै समस्या भोग्नु परेको छ। लोकप्रिय स्थानीय अखबार पामिर टाइम्सले भर्खरै भन्यो, 'दुर्गम उपत्यका र टाढाका क्षेत्रहरू पनि या त अन्धकारमा डुबेका छन् वा डिजेल-जेनेरेटर, मट्टितेलको तेल वा प्राकृतिक ग्यास, र मैनबत्ती बाल्ने लालटेनहरूमा निर्भर छन्।'

स्थानीय उर्दू अखबार दैनिक बाद-ए-शिमल भन्छ, 'गिलगिट-बाल्टिस्तानले सबैभन्दा खराब बिजुली सङ्कटको सामना गरिरहेको छ, गिलगिटमा २० घण्टाको लोडसेडिङ छ।'

विगत १५ वर्षदेखिको कुनै पनि सरकारले यो समस्याको अन्त्य गर्न नसकेको र निकट भविष्यमा पनि त्यस्तो आशा नरहेको भन्दै उनले थपे।

पामिर टाइम्सले गरेको सर्वेक्षणले करिब ५०० उत्तरदाताहरूमध्ये ८० प्रतिशतले आफ्ना क्षेत्रहरू २० घण्टासम्म वा सोभन्दा बढी लोडसेडिङबाट पीडित रहेको बताएका छन्। यसले थप्छ, 'गिलगिट-बाल्टिस्तानमा पानी, सूर्यको किरण र हावालगायत प्रकृतिका तत्त्वहरूबाट बिजुली उत्पादन गर्ने ठूलो क्षमता छ। सङ्घीय र क्षेत्रीय सरकारले यस क्षेत्रमा प्रशस्त मात्रामा उपलब्ध यी कुनै पनि स्रोतको उपयोग गर्न असफल भएको छ।'

भनिएको छ, 'यस क्षेत्रका एकपछि अर्को सरकारहरूले यस क्षेत्रमा ऊर्जा उत्पादन र वितरणको लागि दिगो संयन्त्र विकास गर्न असफल भएका छन्। गहिरो सङ्कटलाई सम्बोधन नगरी, आन्दोलनकारी जनसमुदायलाई दबाउन घुँडा टेक्ने प्रतिक्रियाहरू र लोकवादी बयानबाजी वा रणनीतिहरू प्रयोग गरिन्छ। यस क्षेत्रको पर्यटन प्रवर्द्धनले आंशिक रूपमा बढाएको छ।'

यस क्षेत्रको विद्युत् पूर्वाधारमा सीमित लगानी नै विद्युत् सङ्कटको प्रमुख कारण हो। पुरानो र कमजोर प्रसारण लाइनहरू र पुरानो विद्युत् उत्पादन एकाइहरूले ऊर्जा सङ्कटलाई अझ बढाएको छ। अर्को महत्त्वपूर्ण कारक विद्यमान स्रोतहरूको कमजोर व्यवस्थापन हो। विशेष गरी सहरी क्षेत्रमा स्थानीयवासीले विद्युत् मिटरमा छेडछाड गरेर ठूलो मात्रामा विद्युत् चोरी गर्ने गरेका छन्।

यसबाहेक, कमजोर कानून कार्यान्वयन र सरकारी निकायहरूको जबाफदेहिता र अनुगमनको कमीले पनि यो अवस्थालाई योगदान गरेको छ। गिलगिट बाल्टिस्तान पाकिस्तानका आगन्तुकहरूका लागि शीर्ष ग्रीष्मकालीन पर्यटक गन्तव्यहरू मध्ये एक भएकोले, बिजुलीको माग वार्षिक रूपमा बढ्छ। यस क्षेत्रका होटेलहरूले सामान्यतया ऊर्जा खपतका लागि जिम्मेवार छन्।