नयाँदिल्ली । तिब्बती आध्यात्मिक नेता दलाइ लामाले चुनौतीहरूको सामना गर्न दया र बुद्धिको खेती गर्न आग्रह गरेका छन् । भारतको नयाँदिल्लीमा भएको ग्लोबल बौद्ध शिखर सम्मेलनमा विचार राख्दै उनले तिब्बतको अवस्थालाई प्रकाश पार्दै यसलाई फराकिलो परिप्रेक्षबाट हेर्नु पर्नेमा जोड दिए । 

दलाइ लामाले आफ्नै उदाहरण साझा गर्दै र कसरी भित्री विकासमा संलग्न हुन सकिन्छ भन्ने धारणा राख्ने क्रममा विशेष गरी बुद्धि र करुणामा ध्यान केन्द्रित गर्न जोड दिए । 

उनले यसबाटै साहस बढाउन सकिने बताए । उनले तिब्बतको वर्तमान अवस्थालाई साँघुरो कोणबाट हेर्ने हो भने निराशा निम्त्याउन सक्ने तर करुणाको खेतीबाट आउने साहसको फराकिलो दृष्टिकोणबाट हेर्ने हो भने मन थप लचिलो हुने बताए । उनले यो साहसले दैनिक जीवनमा आउने प्रतिकूलतालाई अवसरमा परिणत गर्नसमेत सहयोग पुग्ने बताए ।

तिब्बती नेताले बुद्धका शिक्षाहरूलाई पनि जोड दिए । विशेष गरी बुद्धको आश्रित उत्पत्तिको शिक्षा, जसले बुद्ध अन्तर्दृष्टिको सारलाई समात्छ। आश्रित उत्पत्तिले सबै कुरा एकअर्कामा निर्भर छ भन्ने मौलिक सत्यलाई प्रतिबिम्बित गर्ने र यही निर्भरताबाट नै वस्तुहरू अस्तित्वमा आएको उनले बताए । दलाई लामाका अनुसार आश्रित उत्पत्तिलाई बौद्ध शिक्षाको मुटुको रूपमा बुझ्नु महत्त्वपूर्ण छ।

आफ्नो व्यक्तिगत अनुभव साझा गर्दै दलाई लामाले खेती र ध्यानमार्फत बौद्ध अभ्यासलाई गम्भीरताका साथ लिन प्रोत्साहित गरे। उनले आराम र विश्लेषणात्मक ध्यानको संयोजनमा जाने बाटो भएको बताए । र यी अभ्यासहरूमार्फत बुद्धिको खेती गर्नाले व्यक्तिको दैनिक जीवनमा वास्तविक परिवर्तन ल्याउन सकिने उनको भनाइ छ । 

दलाई लामाले भित्री विकास र मनमा पनि ध्यानाकर्षण गराउँदै रीतिरिवाज र परम्पराहरू महत्त्वपूर्ण छन् । तर तिनीहरूले भित्री विकासमा ध्यान केन्द्रित गर्नु हुँदैन भनेर जोड दिए । 

विश्व बौद्ध सम्मेलन संस्कृति मन्त्रालय र अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध महासङ्घले आयोजना गरेको हो र विश्वभरका बौद्ध नेता र विज्ञहरूलाई भेला गरी बौद्ध र विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा छलफल गर्न र नीतिगत सिफारिसहरू सिर्जना गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । 

शिखर सम्मेलनको पहिलो दिन प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले पनि सहभागीलाई सम्बोधन गर्दै भगवान बुद्धका शिक्षाले युद्ध, आर्थिक संकट, आतंकवाद र जलवायु परिवर्तन जस्ता समसामयिक विश्वव्यापी चुनौतीलाई सम्बोधन गर्न सक्ने बताएका थिए ।