कोलोराडो । नासाको लुसी मिसनले पहिलो डाउनलिंक गरिएका तस्बिरहरूमा उल्लेखनीय बाइनरी क्षुद्रग्रह प्रणाली पत्ता लगाएको छ। वैज्ञानिकहरूले अन्तरिक्षयानबाट करिब ४३४ किलोमिटर टाढा रहेको क्षुद्रग्रह डिंकिनेश र यसको  ‘मिनी मुन’को फोटो खिचेका छन् । तर अचम्म त के भने यी क्षुद्र ग्रहरूले एक अर्काको परिक्रमा गरिरहेका थिए ।  

डिंकिनेश र यसको नयाँ चन्द्रमा पृथ्वीबाट करिब ४८० मिलियन किमी टाढा छन, जो मा मंगल र बृहस्पतिको कक्षा बीचको मुख्य क्षुद्रग्रह बेल्टमा बस्छन्।

शुरुमा यो रिपोर्ट गरिएको थियो कि बाइनरीका दुई लोबहरू एकअर्काको छेउँमा थिए। तर अन्य फोटोहरूको अध्ययनले प्रणालीको वास्तविक प्रकृति देखाएको छ। यसअघि अन्तरिक्ष यानले पठाएको तस्बिरमा डिंकिनेश वा डिङ्कीको आफ्नै चन्द्रमा रहेको उपग्रह रहेको देखाइएको थियो। 

अब यस चन्द्रमाको बारेमा केही चकित पार्ने जानकारी बाहिर आएको छ । दिन्किनेशको परिक्रमा गर्ने यो उपग्रह एउटा नभई दुई आपसमा जोडिएका अन्तरिक्ष चट्टान अर्थात् एकअर्काको सम्पर्कमा रहेका दुईवटा साना वस्तु हुन् ।

यसको मतलब यो हो कि सम्पूर्ण प्रणाली एक वा दुई चट्टानहरू मिलेर बनेको छैन तर वास्तवमा तीनवटा अन्तरिक्ष चट्टानहरू छन् । लुसीका प्रमुख अन्वेषक हल लेभिसनले एक विज्ञप्तिमा भने, ‘यो कम्तिमा भन्नु अचम्मको कुरा हो। मैले यो जस्तो देखिने प्रणालीको अपेक्षा गरेको थिइनँ। विशेष गरी म यो बुझ्दिन किन भने उपग्रहका दुई भागहरू एउटै आकारका छन्।’

यो पत्ता लगाउन वैज्ञानिक समुदायको लागि रोचक हुनेछ। जबकि सौर्यमण्डलमा सम्पर्क बाइनरीहरू असामान्य छैनन्, तिनीहरूलाई नजिकबाट हेर्न दुर्लभ छ। एउटा क्षुद्रग्रहले अर्कोलाई परिक्रमा गर्ने कुराले यो खोजको विशेष बनाउँछ।

डिंकिनेशले उपग्रहको उपस्थितिलाई संकेत गर्ने विशिष्ट चमक भिन्नताहरू अवलोकन गरेका थिए। ‘सम्पर्क बाइनरीहरू सौर्यमण्डलमा धेरै सामान्य देखिन्छन्, सान एन्टोनियोको दक्षिणपश्चिम अनुसन्धान संस्थानको शाखा, कोलोराडोको बोल्डरका लुसी उप परियोजना वैज्ञानिक जोन स्पेन्सरले भने। ‘हामीले धेरै क्षुद्रग्रहहरू नजिकबाट देखेका छैनौं, अझ हामीले अर्को क्षुद्रग्रहलाई परिक्रमा गरेको त कहिल्यै पनि देखेका छैनौं ।