इस्तानबुल। उइघुर समुदायको अधिकारको वकालत गर्दै आएको अन्तर्राष्ट्रिय पूर्वी तुर्किस्तान एनजीओ सङ्घका धेरै कार्यकर्ताहरूले बिहीबार टर्कीको एक भलिबल स्टेडियममा घुसपैठ गरे र चीन र इटालीबीचको निर्धारित खेल अवरुद्ध गरेको स्थानीय सञ्चारमाध्यमले जनाएको छ।

युनियन अफ इन्टरनेशनल ईस्ट तुर्किस्तान एनजीओका कार्यकर्ताहरूले टर्कीको अंकारा रङ्गशालामा आयोजना भइरहेको एफआईभीबी भलिबल वुमेन्स नेसन्स लिगमा चीनको सहभागिताको विरुद्धमा प्रदर्शन गरिरहेका थिए। तर, स्थानीय अधिकारीहरूले कार्यकर्ताहरूलाई खेल अवरुद्ध गर्नबाट रोके र इटालीले खेल ३-१ ले जित्यो।

टर्की वरिपरि शृङ्खलाबद्ध प्रदर्शनहरू भए। विश्वभरका धेरै मानवअधिकार कार्यकर्ताहरूले उपघुरहरू विरुद्ध चीनको अत्याचारबारे विरोध प्रदर्शन गरिरहेका छन्। विशेष गरी ५ जुलाई २००९ मा भएको उरुम्की नरसंहारको १३ औँ वार्षिकोत्सवको सम्झनामा उइघुर डायस्पोराका लागि पीडादायी सम्झनाको रूपमा सिनजियाङमा पनि शोक सभा गरिएको थियो।

जुलाई ५ मा, युनियन अफ इन्टरनेशनल ईस्ट तुर्किस्तान एनजीओ र उइघुर एकेडेमी फाउन्डेशनले अंकाराको उलुस स्क्वायरमा एक दिन लामो विरोध प्रदर्शनको आयोजना गर्‍यो। जसमा १५० भन्दा बढी व्यक्तिको सहभागिता थियो। सन् २००९ मा भएको जघन्य उरुम्की नरसंहारका लागि चिनियाँ सरकारविरुद्धको आक्रोशलाई उजागर गर्ने कार्यक्रममा टर्कीका राजनीतिक दलका नेताहरू सहभागी थिए। गुड पार्टीका उपाध्यक्ष रिदभान उज र फ्युचर पार्टीका उपाध्यक्ष हाकवेर्डी अल्तुग कार्यक्रममा सहभागी थिए।

यो टर्कीमा पृथक् विरोध थिएन किनकि यसअघि इस्लामिक विद्वान र बुद्धिजीवीहरू उइघुर नरसंहारलाई हाइलाइट गर्न र चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीसँगको सङ्घर्षलाई समर्थन गर्न अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनको लागि जुन मध्यमा इस्तानबुलमा भेला भएका थिए।
उइघुर अध्ययन केन्द्रले रणनीतिक नीति सिफारिसहरू प्रदान गर्दछ र पूर्वी तुर्किस्तान/सिनजियाङका मानिसहरूमा अन्धविश्वास संस्थाहरू, सम्बन्धित अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरू र सरकारहरूलाई अनुसन्धान रिपोर्टहरू प्रस्तुत गर्दछ।

उपघुरहरू मुख्य रूपमा मुस्लिम अल्पसङ्ख्यक टर्किक जातीय समूह हुन्, जसको उत्पत्ति मध्य र पूर्वी एसियामा पत्ता लगाउन सकिन्छ। तिनीहरूको मूल क्षेत्र जनवादी गणतन्त्र चीनको सिन्जियाङ उइघुर स्वायत्त क्षेत्र मानिन्छ। सिनजियाङ प्राविधिक रूपमा चीन भित्रको एक स्वायत्त क्षेत्र हो। उपघुरहरू मुस्लिम हुन्, तिनीहरू मन्डारिनलाई आफ्नो मातृभाषाको रूपमा बोल्दैनन्, र तिनीहरूको जातीय र संस्कृति छ जुन मुख्य भूमि चीनको भन्दा फरक छ।

रिपोर्टका अनुसार सन् २०१६ देखि चिनियाँ सरकारले १० लाखभन्दा बढी उइगुर मुस्लिमहरूलाई सिनजियाङको पुनः शिक्षा शिविरमा हिरासतमा राखेको छ। यी पुनर्शिक्षा शिविरहरूको मुख्य उद्देश्य चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको विचारधारालाई पालना सुनिश्चित गर्नु थियो।