काठमाडौँ । काठमाडौँमा पहिलो पटक ‘स्काइ वाक’ गर्न पाइने भएको छ । वन्डर्स नेपाल प्राइभेट लिमिटेडले काठमाडौँको कमलादीमा स्काइ वाकको शुरुआत गरेको हो । 

प्रालीका अध्यक्ष इञ्जिनियर आकर्षण पोखरेलले उक्त स्काइ वाक शुक्रबार (असार १५) देखि शुरु हुने बताएका छन् । उनले सम्पूर्ण तयारी पूरा भएको जनाउँदै निकै उत्साही रहेकोसमेत उल्लेख गरेका छन् । 

उनले सिसामा उभिँदा आकाशमै उभिए जस्तो महसुस हुने भन्दै त्यसको अनुभूति शब्दमा हैन चढेरै वर्णन गर्न सकिनेसमेत जनाएका छन् । 

पर्यटकका लागि नयाँ स्वाद दिने उद्देश्यले बनेको यो स्काइ वाक उपत्यकाकै अग्लो संरचना हो । यो ३६ मिटर गहिरो र ७८ मिटर अग्लो छ । २५ वटा तला छन् भने  २२ तलासम्म जान दुई वटा लिफ्टको व्यवस्था गरिएको छ । जति तला भए पनि र गहिरो भए पनि जाने भनेको २३ऽ २४ र २५ तलामा मात्रै हो । अध्यक्ष पोखरेल स्काइ वाकबाट उपत्यकाको ३६० डिग्री भ्युसमेत देख्न देखिने दाबी गर्छन् । 

यसको २३ औँ र २४ औँ तलामा रेस्टुरेन्ट पनि सञ्चालन हुनेछ । त्यस्तै यसको कम्पाउन्डभित्र पनि रेष्टुरेन्टहरु रहेका छन् । अहिले यिनै रेष्टुरेन्टहरु सञ्चालनमा छन् । 

स्काइ वाक २५ औँ तलामा हुनेछ । जहाँ सिसामा टेकेर हिँड्न पाइनेछ । 

कम्पनीले यसअघि इलामको कन्याममा स्काइवाक सञ्चालनमा ल्याइसकेको छ । धनकुटाको भेँडेटारमा बन्दै छ । नयाँ परियोजनाका रुपमा सगरमाथा क्षेत्रमा केबल कार सञ्चालन गर्ने रहेको पोखरेल बताउँछन् । 

वन्डर्स नेपाल पाँच जनाको सञ्चालनमा बनेको हो । पोखरेलसँगै लोकनाथ अधिकारी, विष्णु काप्री, खेप न्यौपाने र तेजबहादुर सिंह यसका सञ्चालनकर्ता हुन् । 

सञ्चालनकर्ता सिंहले स्काइ वाकबाट भरपुर मनोरञ्जन दिनेमा पूर्ण विश्वस्त रहेको बताए । उनले नेपालमा नौलो कार्य भित्र्याउन आफूहरु सफल भएको भन्दै यसले सबै पर्यटकलाई उत्साही बनाउने पनि बताए । आन्तरिक पर्यटन बढाउन पनि यो स्काइ वाकले मद्धत गर्ने उनले दाबी गरे । 

सिसामा हिँडेको भन्ने सुन्दा असजिलो महसुस हुने पनि गर्छ । यो कत्तिको बलियो होला ? चर्कने हो कि ? खसिने हो कि ? त्रास रहनु स्वभाविकै हो । तर विदेशका त्यस्ता दृष्यहरु विभिन्न माध्यमबाट हेर्दा भने सबैलाई उत्सुक पार्छ । 

यसको सुरक्षादेखि उत्साहसम्म र यही कार्य गर्न मिलेको उर्जासम्म समेटेर अध्यक्ष पोखरेलसँग छोटो कुराकानीसमेत गरेका छौँ ।

कत्तिको सुरक्षित छ ?
भूकम्पको कारणले हुने सेसमेक टेष्ट पनि हामीले गरेका छौँ । विन्ड टेष्ट हुन्छ हावाको । स्टक्चरल एनालाइसिस हुन्छ फलामको भएकाले मेटल एनालाइसिस पनि हुन्छ । फाउन्डेसनको कुरा गर्दाखेरी जमीनमुनि ३६ मिटर गहिरो एक एक मिटरको ५८ वटा पाइल गर्या हुन्छ । त्यो माथि डेढ मिटरको र्याफ्ट हुन्छ । त्यो भनेको कंक्रिटको ढिक्का हो । त्यसमाथि बल्ल स्टिल हुन्छ । त्यसले गर्दाखेरी सम्बन्धित निकायबाट टेष्ट नगरी भएन । सिसाको हकमा मानिसले बुझिराख्या हुँदैन कि सिसा झर्याप्प जाला कि भनेर । यो १० एमएमको टेम्पर ग्लास हो । १.२ को एसजीपी लेयर हुन्छ । फेरि १० एमएमको ग्लास । फेरि १.२ को एसजीपी । अनि फेरि १० एमएमको ग्लास गरी पाँच वटा लेयर हुन्छ ।

तीन वटा ग्लासको दुई वटा एसजीपीको । बाइचान्स यसले लिन नसक्ने लोड हम्मरले ड्याम्म हान्नु भयो भने यो न माथि फुट्छ न तल फुट्छ । पहिले बीचको फुट्छ । त्यसले गर्दा सेफ्टी भयो । डबल लेमिनेशन भएको गर्ला फुट्ने सम्भावना पनि कम हुन्छ । पहिले बीचको फुट्यो भने हामीसँग जति पनि ग्लासहरु छ । यसको ब्याकअप हुन्छ । सामान्यतया फुट्ने भन्ने त छँदै छैन । जति स्ल्याबले यसको लोड लिन्छ । त्यति नै यसले पनि लोड लिएको हुन्छ । तैपनि भोलिका दिनमा मानिसलाई कन्फ्युजन हुँदा चाहिँ पाँच वटा लेयर लेमिनेशन गरेको भएर शतप्रतिशत सुरक्षित छ । 

कति अट्छन् यो सिसामा ? 
सिसाको प्लेटफर्ममा पाँच सय जना एकैपटकमा अट्छन् । यसमा अट्ने जति लोड इन्जिनियरिङले क्याल्कुलेट गरेको हुन्छ । त्यो हिसाबले दुई हजार जना पनि अट्छन् । तर हामीले आउने जाने गरेर पाँच सय जनाको राखेका छौँ । दैनिक छ हजार जनाको हामीले अनुमान गरेका छौँ । 

शुक्रबारदेखि खुल्ने यो स्काइ वाकमा बिहान ८ देखि राति ८ बजेको समय तोकिएको छ । तर पछि भने यो बिहान ६ बजेदेखि राति २ बजेसम्म खुल्ने पोखरेलले बताए । उनले आफूहरु अहिले पहिलो चरणमा भएकाले कतिपय कुराहरु मिलाउनु पर्ने हुनाले १२ घण्टामात्र सञ्चालन गर्ने बताए । 

नेपालमा स्काइ वाकको सोच कसरी आयो ? 
सन् २०१८ मा म अमेरिकाको नायडा फल्समा हुँदा खेरी त्यहाँ लोकनाथ अधिकारी, विष्णु कार्की र म तीन जना थियौँ । नेपालमा केही फरक कुरा गर्नुपर्छ है भनेर हामी तीन जना बसेर ल केही गनुपर्छ भनेर सोच्यौँ । हामीले कम्पनीको नाम ‘वन्डर्स नेपाल’ राखेको किन भन्दा खेरी अलिकति वन्डरफुल गराउँन भन्ने हो । यही ठाउँमा त एउटा मल बनाएको भए पनि त हामीलाई एकदमै राम्रो प्लेब्याक थियो नि त । बिल्डिङ पनि पहिल्यै स्क्वायर फिटमा बेचिदिए प्रोफिट भइहाल्छ । रिस्क छैन नि त । यहाँ जत्तिको सेन्टर अन्त हुने कुरो पनि भएन । चारैतिर मल भएको ठाउँमा राम्रो मल पनि त चल्ने हो नि त । यो सबैले गरिरहेको कुरा छ । हामी युवाहरुले अलि फरक कुरा गरौँ न त भनेर शुरुआत गरेको हो । जस्तै वन्डर नेपालले फरक चिज गर्ने भनेपछि त त्यो बेलामा हामी नेपालीहरु युट्युबमा चीनमा सिसामा टेटेको हेरेर रमाइराख्थ्यौँ नि त । त्यो बेलामा सोच बनेको हो यो । पछि कोभिड र सरकारको काम गर्ने सुस्तताले गर्दा अलिकति ढिला भयो । तैपनि हामीले नेपालमा चाँडै नै गरेको हो । हामीले २०७६ सालको मंसिरमा शिलान्यास गर्यौँ । त्यसपछि दुई दुई वटा लकडाउन फेस गर्यौँ । त्यति हुँदा पनि तीन वर्षमा त हामी तयार थियौँ । नयाँ चिज गरौँ भनेरै यो चिज रेडी भयो । 

कति छ लगानी ? 
अहिले करिब दुई अर्ब रुपैयाँ जतिको लगानी हामीले गरेका छौँ । चार वर्ष जतिमा लगानी उठ्छ भन्नेमा हामी छौँ । त्यो त पछि थाहा हुन्छ । नर्मल एनालाइसिस गर्दा । राम्रो हुँदा चाँडो पनि होला । 

कति छ यसको टिकट मूल्य ? 
अब अहिले गार्डेनमा आएर जति पनि आउटलेटहरु छन् मम पटिरोट, सेकुवा, कफी सप, नेवारी यहाँ आउन बस्न, खान कहीँ पैसा लाग्दैन । एलिभेटर चढेर माथि आउनलाई मात्रै पैसा लाग्ने हो । भ्याट, ट्याक्स जोडेर एक जनाको एक हजार रुपैयाँ लाग्छ । तीन फिटभन्दा मुनिकोलाई पैसा लाग्दैन । असी वर्षभन्दा माथिकोलाई पनि शुल्क लाग्दैन । अपांगता भएकाहरुलाई ५० प्रतिशत छुट छ । 

दैनिक आशा कति जनाको हो ? 
हाम्रो आशा भनेको दैनिक एक हजार जनाको हो । विकेन्डमा बढी नै होला । पानी पर्दा कम होला । तर हामीले जुनसुकै समयका लागि पनि काम लाग्ने गरी पानी पर्दासमेत डान्सिङ रेन भनेर राखेका छौँ । एउटा रेनकोट लगाएर सिसामा मजाले मनोरञ्जन लिन सकिन्छ । किनकि यो माहोलमा पानी पनि छुट्टै हुन्छ । झन् ब्वाइफ्रेन्ड–गर्लफ्रेन्ड, श्रीमान–श्रीमती, बच्चासँग आउँदा पानीले रोक्दैन । गेटमा ढोकासमेत नभएकाले हाम्रो सोच भोलिका दिनमा २४ घण्टा नै भन्ने हो । बिहानको समय भयो भने योग र मेडिटेसनको सेसन हुन्छ । दिउँसो सबैचिज भइहाल्यो । रातिको समयमा झिलिमिलि देखिन्छ जताततै । राति १० बजेपछि पनि एउटा सेसन बनाएका छौँ । 

खासमा यसमा किन चढ्ने ? 
यो स्काइ वाक हो । यो हाइट चाहिँ हामीलाई किन चाहिन्थ्यो भने सिसाबाट शहर देखाउनका लागि हो । यसमा आउने भनेको सिसामा टेक्नुहुन्छ तल शहर देख्नुहुन्छ । त्योभन्दा माथि आकाश छ खुला छ सबै चिजहरु । आफूलाई आकाशमा हिँडेको अनुभूति गराउनलाई हो । सामान्यतया आकाशमा त हिँडिदैन नि त । टर्मिनोलोजी त आफैँमा कन्फ्युजिङ छ नि त । स्काइ वाक त कसरी हुन्छ र । तर अनुभूति चाहिँ आकाशमा हिँडेजस्तो हुने हो । तल पनि सबै देखिएको छ । माथि पनि सबै खुला आकाश छ । त्यो अनुभूतिका लागि यो राखिएको हो । यो स्टिल स्टक्चरमा बनेको नेपालकै सबैभन्दा अग्लो छ । हेर्दा पनि काठमाडौँका जति पनि ल्याण्डमार्कहरु छन् सबै देखिन्छन् । स्वयंभू, धरहरा, रानीपोखरी, दरबार, सिंहदरबार, पशुपतिनाथ, एयरपोर्ट, हिमालहरु जति पनि छन् कहीँ पनि हेर्नलाई छेकिन्छ भन्ने अवरोध छैन । 

यसअघि पनि शुरु गर्नुभएको थियो । समानान्तर हिसाबले गएको हो कि पाइलट प्रोजेक्ट हो ? 
यो त यस्तो छ । हाम्रो पहिलो प्रोजेक्ट यही हो शुरु गरेको । यो शुरु गरसकेपछि घुम्दै जाँदा हामी भेँडेटार पुग्यौँ । त्यहाँको मौसम, ल्याण्डस्केप एकदमै हामीलाई यहाँ पनि केही गर्नुपर्छ भन्ने लाग्यो । भेँडेटारमा पनि शुरु गरिराख्या छौँ । निर्माण कार्य भइरहेको छ । त्यहाँ बन्दै गर्दा इलाम पुग्यौँ । इलाममा चाहिँ अझै राम्रो देख्यौँ । फुटफल, चियाबगानसँगै जोडिएको ‘कन्याम क्लाउड’ हाम्रो तेस्रो प्रोजेक्ट हो । साइजअनुसारको यो म्यासिभ स्केलको भएकाले यसलाई टाइम लाग्यो । त्योभन्दा पछि भेँडेटार बनिराख्या छ । कन्याम क्लाउड चाहिँ अलिकति सानो स्केल भएकाले अपरेशनमा आएको आठ नौ महिना भइसक्यो । त्यहाँको चाहिँ फिडब्याक हेर्दा एकदमै उत्साह लागेको छ । 

अरु प्रोजेक्ट पनि सोचमा छन् ? 
हामीले फरक चिज गर्दै गर्दै जाँदा देशकै इकोनोमीलाई चेन्ज ल्याउन सक्ने ‘एभरेष्टमा लुक्लादेखि छेदिङमा’ भनेर केबुलकार, माथि टपमा चाहिँ ५० वटा जति भिल्ला । त्यो चाहिँ हाम्रो डीपीआर भइराछ । एक नम्बर प्रदेश सरकारसँग पीपीपी मोडलमा चाहिँ योजनालाई अगाडि बढाइरहेका छौँ । त्यो चाहिँ लुक्लाबाट पाँच किलोमिटर केबलकार छ । माथि टपमा छेदिङ पुगेपछि एभन्चेरर्स स्पोर्ट हुन्छ । यो अनगोइङ प्रोजक्ट हो । 

केबलकार सफल हुन्छ भन्ने हो ? 
केबलकार त हाम्रो जति पनि भौगोलिक अवस्था छ त्यसले सघाउ त पुग्ने भयो । अब एभरेष्ट रिजनमा जाँदा हामीले त्यहाँको ल्याण्डस्केपलाई बिगार्नु पनि भएन । त्यसैले गर्दा त्यो त सबैभन्दा बेष्ट अप्सन भयो । आठ दश जना चढ्ने भन्दा पनि अफ लोकेसन भएको भएर एरियल ट्राम्प भन्छ एउटैमा डेढ सय जना चढ्ने स्टडि भइराछ । यसको फाइनल डीपीआर सकिएपछि नै आउला । 

यस्ता नयाँ प्रोजेक्ट गर्दा सरकारको सहयोग कस्तो हुँदो रहेछ ? 
हामीले गएर कागजपत्र बनाउनु पर्ने जति चिज, अनुमति लिने चिज हाम्रो प्रक्रिया नै अलि झन्झटिलो छन् भनौँ न । त्यस्तो असहयोग भनेर हामीलाई कहीँबाट पनि भएन । तर इन्स्पायर गर्ने मामलामा ल भयंकर गर्नुभएछ भनेर भन्ने पनि भाछैन । त्यसले गर्दाखेरी राम्रो नराम्रो नभनौँ हामी आफ्नो हिसाबले गइराछौँ । तर जति पनि कर्मचारी र राजनीतिकर्मी भेट्यौँ सबैले राम्रो काम गरिरहनु भएको रहेछ भनेर शुभकामना भने दिनुभएको छ । 

तपाईहरुकै कर्म देखेर एनआरएनएहरु नेपालमै केही गरौँ भनेर लगानी गर्ने वातावरण कत्तिको देख्नुभएको छ ? 
हामी अमेरिकामा हुँदा सबै जनाको भनाइ के थियो भने फर्कदा त फर्किन्छौ तर त्यति सहज छैन है । जटिल छ नेपालमा यत्रो सोच लिएर जाँदा गाह्रो होला त्यत्रो लगानी भन्ने खालको कुरा हुँदा खेरी एक खालको भनौँ न बुझाइ बाहिर बस्ने साथीहरुको छ त्यति असहज चाहिँ छैन जस्तो लाग्छ । कोहीलाई असहज पनि परिराहा होला । तर हामीलाई एक खालको नेपालमा गाह्रो छ भन्ने ब्रिफिङ दिइन्छ नि त्यस्तो गाह्रो पनि छैन जस्तो लाग्छ । त्यसले गर्दा भोलि कोही आउन चाहने साथीहरुलाई पनि मलाई लाग्छ आएर केही नयाँ चिज फरक चिज गर्दा हाम्रो समाज नयाँ कामका लागि ‘वेलकमिङ’ खालकै छ । यही चिजमा पनि एउटा मलमात्र बनाउँछु भन्या भए खासै मान्छेको चासो हुन्थेन होला । ए फरक चिज छ भनेपछि अलिकति चासो दिने भएर नयाँ साथीहरु आउँदा म चाहिँ उर्बरै देख्छु ।