काठमाडौँ । पारा तेक्वान्दो खेलाडी पलेशा गोवर्धनले चौथो एसियाली पारा खेलकुदमा नेपाललाई मंगलबार ऐतिहासिक पदक दिलाएकी छिन् । चीनको हाङझावमा जारी एसियाली पारा खेलकुदमा पलेशाले तेक्वान्दोको महिला के– ४४ क्याटगोरीअन्तर्गत ५७ केजीमुनि तौल समूहमा कास्य पदक जित्दै इतिहास रचेकी हुन् । 

दशैँको मुख्य दिन विजयीदशमीमा पलेशाले एसियाली पारा खेलकुदमा जितेको कास्य पदक उनको मात्र नभइ नेपालकै लागि पनि अहिलेसम्म पहिलो र एकमात्र पदक हो ।

नेपालले एसियाली पारा खेलकुदमा शुरूको संस्करणदेखि नै सहभागिता जनाउँदै आएको छ । पहिलो संस्करण चीनको ग्वाङझावमा सन् २०१० मा भएको थियो । तेक्वान्दो भने यसै (चौथो) संस्करणदेखि मात्र समावेश गरिएको हो ।

चीनको हाङझावस्थित एक्सएसजी स्पोर्ट्स सेन्टरमा भएको क्वाटरफाइनलमा पलेशाले चीनकी लिटिङ याङलाई १४–१ अंकले पराजित गर्दै सेमिफाइनलमा स्थान पक्का गरेकी थिइन् । 

सेमिफाइनलमा भने पलेशा काजखस्तानकी कामिल्या दास्मोलोभासँग १६–१० ले चुकिन् । सेमिफाइनलमा पराजित भए पनि पलेशाले रिपेचेज चरणमा खेल्न पाउने अवसर थियो । रिपेचेज चरणको पहिलो कास्य पदक भिडन्तमा पलेशाले बाइ पाएपछि कास्य पदक निश्चित भएको पलेशाका प्रशिक्षक कविराज नेगी लामाले जनाएका छन् ।

पलेशाको स्पर्धामा नेपालसहित चीन, काजखस्तान र इरान गरी ४ राष्ट्रका ५ खेलाडी सहभागी थिए । 

रिपेचेज चरणको दोश्रो कास्य पदक भिडन्त चीनका लिटिङ र युजी लस्बीच भएको थियो । त्यसमा युजी लिले ८–१ अंकले बाजी मारिन् । युजी ली तिनै खेलाडी हुन् जसले टोकियो पारा ओलम्पिक– २०२२ को कास्य पदक भिडन्तमा पलेशालाई पराजित गरेकी थिइन् । 

फाइनलमा इरानकी रोजा इब्राहिमीले काजाखस्तानकी कमिल्यालाई ३४–१५ ले पाखा लगाउदै स्वर्ण चुमिन् । 

केही महिनाअघि मात्र पलेशा अध्ययनका लागि चीनको सांघाइ गएकी थिइन् । उनी त्यतैबाट एसियाली पारा खेलकुदमा सहभागी हुन हाङझाव पुगेकी हुन् । 

पलेशाले सन् २०२१ म बहराइनमा भएको एसियाली युथ पारा गेम्समा स्वर्ण जितेकी थिइन् । २०१८ मा भियतनाममा भएको चौथो एसियाली पारा तेक्वान्दो च्याम्पियनशिपकी कास्य विजेता २० वर्षीय पलेशाले जापानमा भएको टोकियो पारा ओलम्पिक– २०२० मा दुई ‘बाउट’ जितेर इतिहास रचेकी थिइन् । 

त्यसबेला पलेशाले रिपेचेजमा अमेरिकाकी ब्रिएना सलिनारोलाई १०–० तथा सर्बियाकी मारिजा मिसेभलाई २३–१५ ले हराउँदै चीनकी युजी लिसंग कास्य पदक भिडन्त पक्का गरेकी थिइन् । 

कास्य पदक भिडन्तमा पलेशा १२–९ ले चुकेपछि पाँचौँ भएकी थिइन् । पलेशाले सन् २०१८ मा काठमाडौं भएको दोश्रो काठमाडौं क्योरोगी तथा पुम्से अन्तर्राष्ट्रिय तेक्वान्दो प्रतियोगितामा स्वर्ण जितेकी थिइन् ।

जावलाखेलस्थित डिएभी स्कुलमा अध्ययनरत रहँदा नै १० वर्षको उमेरदेखि तेक्वान्दो खेल्न थालेकी पलेशा २०१६ मा पारा राष्ट्रिय टिममा आबद्ध भएकी थिइन् । 

राष्ट्रिय टिममा आबद्ध भएपछि पलेशाको ‘डेब्यु’ अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता २०१७ मा दक्षिण कोरियाको छुनचियोनमा भएको तेश्रो एसियाली पारा तेक्वान्दो खुला च्याम्पियनसिप हो । त्यसमा उनी पाँचौँ भएकी थिइन् ।

काठमाडौँ महानगरपालिका वडा २८, बागबजार निवासी पलेशाले २०१७ मा लण्डनमा भएको विश्व पारा तेक्वान्दो, जोर्डनमा २०१९ मा भएको पाँचौँ एसियाली पारा खुला तेक्वान्दो र २०१९ मै टोकियो पारालिम्पक गेम्सको टेस्ट इभेन्टमा पाँचौँ स्थान हासिल गरेकी थिइन् । 

सन् २०१९ मा टर्कीमा भएको आठौँ विश्व पारा तेक्वान्दोमा नवौँ भएकी पलेशाले साउदी अरेबियामा भएको विश्व पारा तेक्वान्दो ग्रान्ड प्रिक्समा पनि सहभागिता जनाएकी थिइन् ।
  

स्कुलमा अध्ययन गरेका बेला विभिन्न ९ अवार्ड जितेकी पलेशाले तेक्वान्दोमा हासिल गरेको उपलब्धिका लागि विभिन्न संस्थाबाट विभिन्न समयमा १६ अवार्ड हात पारेकी छिन् ।

  पदक विजेता पलेशाले पदक जितेकोमा खुशी लागेपनि अझै धेरै राम्रो गर्न सकिन्थ्यो भन्ने प्रतिक्रिया दिदै ऐतिहासिक दिनमा जितेको ऐतिहासिक पदक राष्ट्रका लागि समर्पण गर्न चाहेको बताइन् ।

‘पदक जितेकोमा खुशी छु । तर, यो भन्दा अझै धेरै गर्न सक्थेँ । स्वर्ण नै जित्छु जस्तो लागेको थियो । मैले बेस्ट इफोर्ट पनि दिएकी हुँ । यहाँ (सांघाई) मा पनि आएको धेरै भाको छैन । नयाँ ठाउँ भएकाले ट्रेनिङमा पनि अलि सजिलो भएन । स्पाइरिङ पार्टनर पनि पाउन गाह्रो भयो ।’ 

दुई महिनाअघि मात्र सांघाइ आएकी पलेशाले भनिन्– ‘खेल हो । कहिलेकाहिँ यस्तै हुन्छ । ऐतिहासिक विजयादशमीको दिन पदक जित्दा एकदमै खुशी छु । मैले पाएको पदक राष्ट्रका लागि समर्पण गर्न चाहन्छु ।’
    
टिम प्रशिक्षक लामाले सँगै तयारी प्रशिक्षण गराउन पाएको भए पलेशाले अझ राम्रो गर्न सक्ने बताए ।
    
‘सँगै तयारी प्रशिक्षण गराउन पाएको भए अझ राम्रो नतिजा आउथ्यो होला । म पनि अलि अगाडि आएर पलेशालाई सांघाइ मै प्रशिक्षण दिन पाएको भए यो भन्दा राम्रो हुन्थ्यो कि भन्ने हो । अन्तर्राष्ट्रिय लेभल– २ पारा तेक्वान्दो प्रशिक्षक लामाले भने– ‘पलेशा पदकको आशा गरिएकी खेलाडी पनि हुन् । आफ्नो चेलीले राष्ट्रलाई ऐतिहासिक पदक दिलाएकोमा ज्यादै खुशी छु । अब सम्बन्धित निकायले पेरिस पारालिम्पिकको तयारीका लागि समयमा नै ध्यान दिनु पर्छ । त्यसो हुने हो भने पारा ओलम्पिकमा पनि पदक टाढाको विषय हो जस्तो लाग्दैन ।’

नेपाली पारा तेक्वान्दोमा सफल प्रशिक्षक मानिने लामा एक्लैले नै सन् २०१८ देखि पलेशालाई प्रशिक्षण दिइरहेका छन् ।

    एसियाली पारा खेलकुदमा नेपालबाट विभिन्न १० खेलमा १९ खेलाडी सहभागी छन् । तेक्वान्दोबाट सहभागी पलेशा एक्ली खेलाडी हुन् । अक्टोबर ८ तारिख हाङझावमै सम्पन्न १९ औँ एसियाली खेलकुदमा नेपालले ऐतिहासिक १ रजत र १ कास्य पदक जितेको थियो । 

एसियाड इतिहासमै पहिलो पटक नेपालका लागि एरिका गुरुङले करातेमा रजत तथा महिला कबड्डी टिमले कास्य पदक जितेको थियो ।

जुडोः
    जुडोमा नेपालबाट एक्लो सहभागी खेलाडी मनोज भट्टको पराजसँगै नेपालको चुनौती समाप्त भएको छ । 

एक्सएसएल जिम्न्याजिममा भएको मनोज पुरुष ७३ केजीमुनि जे वानको राउन्ड अफ १६ र रिपेचेजमा पराजित भएसंगै नेपालको चुनौती समाप्त भएको हो ।

एक्सएल जिम्न्याजियममा भएको राउन्ड अफ १६ मा इन्डोनेसियाका अहनाफ रफ्लीले मनोजलाई पराजित गरे । 

रिपेचेजमा इरानका महदी बोरक्लौले मनोजलाई हराए । दुवै प्रतिद्वन्द्वीसँग मनोज इप्पोनका आधारमा पराजित भए ।

ब्याडमिन्टनः
    ब्याडमिन्टनमा नेपाल पुरुष डबल्समा पराजित भएको छ । मलेसियाका हाउ लिक चेह र फरिज मोहम्मद विन अनुरको जोडीले नेपालका प्रकाश अधिकारी र हेमबहादुर गुरुङको जोडीलाई २१–६ र २१–८ को सोझो सेटमा पराजित गरे ।

टेबलटेनिसः
    टेबलटेनिसमा नेपालकी लाली तामाङ र विवेक राई मंगलबार पराजित भएका छन् । दुवै ३–० को सोझो सेटमा पराजित भए ।

जीएसपी जिम्न्याजियममा भएको महिला सिंगल्स क्लास ४ को समूह ‘डि’ मा लाली विरुद्धको प्रतिस्पर्धामा थाइल्यान्डकी वासाना श्रृगमले तीनै सेट समान ११–१ ले आफ्नो पक्षमा पारिन् ।

    पुरुष सिंगल्स क्लास ७ को समूह ‘डि’ मा हङकङका लाम हिङ चोइले विवेकलाई ११–६, ११–७ र ११–७ ले हराए ।