इस्लामावाद। आतङ्कवाद विरुद्ध पाकिस्तानको चलिरहेको सङ्घर्षले चीनसँगको यसको महत्त्वपूर्ण गठबन्धनलाई खतरामा पारेको छ र सांघाई सहयोग सङ्गठन (एससीओ) भित्रको भूमिकामा शङ्का उत्पन्न गरिरहेको छ। चीन-पाकिस्तान आर्थिक कोरिडोर (सीपीईसी) मा संलग्न चिनियाँ कामदारहरूको सुरक्षा गर्न असमर्थताले आर्थिक साझेदारीलाई तनावपूर्ण बनाएको छ र एससीओको अतिवादी विरोधी एजेन्डाप्रति पाकिस्तानको प्रतिबद्धताको बारेमा चिन्ता बढाएको छ।

पाकिस्तानमा चिनियाँ नागरिकलाई लक्षित गरी शृङ्खलाबद्ध आतङ्कवादी हमलाले बेइजिङमा चिन्ता बढाएको छ। हालैका घटनाहरूले धेरै चिनियाँ कामदारहरूलाई मारेका छन्। जसले विदेशी कामदारहरूको सुरक्षाको ग्यारेन्टी गर्न इस्लामाबादको असफलतालाई जोड दिन्छ। पाकिस्तानको सुरक्षा अवस्थाप्रति चीनको निराशा बढ्दै गएको छ किनभने आफ्ना नागरिकको सुरक्षा र विदेशमा लगानीलाई उच्च प्राथमिकतामा राखिएको छ। आतङ्कवादी समूहहरू, विशेष गरी पाकिस्तानको पश्चिमी क्षेत्रहरूमा निरन्तर खतराको रूपमा देखा पर्दछ। जसले इस्लामाबादको स्थिरता र विदेशी सम्बन्धलाई कमजोर पार्ने सुरक्षा चुनौतीहरूलाई प्रभावकारी रूपमा सम्बोधन गर्न इच्छुक छैन वा असक्षम रहेको देखाउँछ।

तनाव बढ्नुको अर्को कारण भनेको पाकिस्तानको इन्टर सर्भिसेस इन्टेलिजेन्स (आईएसआई) ले चिनियाँ कामदार र अन्य विदेशी नागरिकलाई निशाना बनाउने आतङ्ककारी समूहहरूलाई समर्थन र आश्रय दिएको छ। यी समूहहरूसँग आईएसआईको कथित सम्बन्धले क्षेत्रीय सुरक्षालाई मात्रै खतरामा पार्दैन तर आतङ्कवादको प्रतिरोधमा पाकिस्तानको भरपर्दो साझेदारको रूपमा विश्वसनीयतालाई पनि कमजोर बनाउँछ।

चीनले पाकिस्तानलाई आतङ्कवादीविरुद्ध कारबाही गर्न दबाब
पाकिस्तानको सबैभन्दा नजिकको सहयोगी र यसको पूर्वाधारमा प्रमुख लगानीकर्ता चीनले आतङ्कवाद नियन्त्रण गर्न इस्लामाबादको असफलताप्रति गहिरो चिन्ता व्यक्त गरेको छ। बेइजिङले कथित रूपमा पाकिस्तानलाई ठूलो मात्रामा आतङ्कवाद विरोधी अभियान सुरु गर्न दबाब दिएको छ। साथै देशमा कार्यरत करिब १२०० चिनियाँ नागरिकको सुरक्षा गर्न चिनियाँ सुरक्षाकर्मीहरू तैनाथ गर्न सुझाव दिएको छ। उक्त प्रस्तावले पाकिस्तानको सुरक्षा क्षमतामा बेइजिङको विश्वास घट्दै गएको सङ्केत गर्छ र मुद्दाको गम्भीरतालाई उजागर गरेको छ।

चिनियाँ कामदारलाई बारम्बार निशाना बनाइरहनु पाकिस्तानको लागि घरेलु सुरक्षा समस्या मात्र होइन, विदेश नीतिको महत्त्वपूर्ण चुनौती पनि हो। इस्लामावादले चिनियाँ नागरिकको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न सकेन भने पाकिस्तानमा चीनको आर्थिक हित विशेष गरी अरबौँ डलरको सीपीईसी पहल अन्तर्गत जोखिममा छ। यो बिग्रँदै गएको सुरक्षा वातावरणले दुई देशबीचको कूटनीतिक तनाव झनै बढाउन सक्छ।

पाकिस्तानको एससीओ सदस्यता छानबिनमा
आफ्नो सिमाना भित्र आतङ्कवाद नियन्त्रण गर्न पाकिस्तानको सङ्घर्षले सुरक्षा र प्रति आतङ्कवादलाई प्राथमिकता दिने क्षेत्रीय सङ्गठन एससीओको लागि दुबिधा प्रस्तुत गर्दछ। चीन, रुस र भारतजस्ता प्रमुख खेलाडीहरू समावेश भएको एससीओले आतङ्कवाद, पृथकतावाद र चरम पन्थ विरुद्ध लड्ने लक्ष्य राखेको छ। तैपनि आतङ्कवादी समूहहरूसँग लड्न र विदेशी नागरिकहरूको सुरक्षा गर्न पाकिस्तानको असक्षमताले स्थिरता प्रवर्द्धन गर्न समर्पित सङ्गठनमा आफ्नो भूमिकालाई जटिल बनाउँछ।

पाकिस्तानको सुरक्षा चुनौतीहरू आगामी एससीओ बैठकमा अगाडि आउने सम्भावना छ। सदस्य राष्ट्रहरूले सङ्गठनका उद्देश्यहरूप्रति इस्लामाबादको प्रतिबद्धतालाई जाँच्ने अपेक्षा गरिएको छ। विशेष गरी सीमा पार आतङ्कवादलाई सम्बोधन गरेर र विदेशी कामदारहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गरेर आतङ्कवाद विरुद्धको लडाइँमा अर्थपूर्ण प्रगति देखाउन पाकिस्तान दबाबमा छ। प्रगति गर्न असफल भएमा एससीओमा यसको स्थिति कमजोर हुन सक्छ र चीनसँगको महत्त्वपूर्ण आर्थिक सम्बन्धलाई खतरामा पार्न सक्छ।

पाकिस्तानको लागि सर्त
इस्लामावाद आफ्नो आन्तरिक सुरक्षा मामिलाहरूसँग जुधिरहेको बेला एससीओमा यसको स्थिति र चीनसँगको सम्बन्ध सन्तुलनमा झुन्डिएको छ। आगामी एससीओ छलफलले पाकिस्तानलाई आतङ्कवाद विरुद्धको आफ्नो प्रतिबद्धता र आफ्ना सहयोगीहरूसँग विश्वास पुनर्स्थापित गर्ने महत्त्वपूर्ण अवसर प्रदान गर्दछ। विदेशी नागरिकहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गर्नु, विशेष गरी ठूला आर्थिक परियोजनाहरूमा संलग्नहरू पाकिस्तानको आर्थिक भविष्य सुरक्षित गर्न र यसको रणनीतिक साझेदारी कायम राख्न आवश्यक छ।

पाकिस्तानको लागि, सन्देश स्पष्ट छ: आतङ्कवाद विरुद्ध निर्णायक कारबाही नगरी यसको कूटनीतिक र आर्थिक सम्बन्धले महत्त्वपूर्ण झट्का भोग्न सक्छ। सम्भावित रूपमा देशको क्षेत्रीय र विश्वव्यापी सम्बन्धलाई पुनः आकार दिन सक्छ।