देउखुरी । लामो समयदेखि पानी नपर्दा दाङका उर्वर भूमि बाँझै रहेका छन् । झन्डै पाँच महिनादेखि खडेरी परेका कारण दाङमा हिउँदे खेती प्रभावित बनेको छ ।
दाङका अधिकांश कृषक हिउँदे वर्षात् नहुँदा चिन्तित बनेका छन् । आकासेपानीको भरमा हिउँदे खेती गर्दै खाएका कृषकको तोरी, मसुरो, गहुँ, जौजस्ता बालीनाली प्रभावित भएका छन् । गत असोजको अन्तिम सातादेखि वर्षात् हुन सकेको छैन । पानी नपरेपछि खेतबारी बाँझै रहेको घोराही उपमहानगरपालिका–९ का किसान जगमती चौधरी बताउँछिन् ।
तोरी बाली भित्र्याएपछि खेतबारीमा छरेका कुनै पनि बाली सप्रन सकेको छैन । अघिल्ला वर्षमा मुसुरो, केराउ, चना, गहुँ जौँ फल्ने खेतबारी यसपालि पानी नपरेका कारण उब्जनी नहुने चौधरी बताउँछिन् । घोराही–११ का किसान रेशम बस्नेत आकासेपानीको भरमा हिउँदे खेती गरिँदै आएकामा यस वर्ष समयमा वर्षात् नहुँदा लगाएको बाली पनि बिस्तारै सुक्न थालेको बताउँछन् । ‘‘जमिन बाँझै छ । गहुँ, मसुरो, केराउ र जौको बीउ पनि नआउने अवस्था भएको छ । यसपालि बाली लगाएको सबै खेर जाने अवस्था छ’’, उनले भने ।
दाङमा खेतीयोग्य जमिनमा सिँचाइको सुविधा नुहुँदा र आकासे पानीको भरमा खेती गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको ठाउँमा यसपालि हिउँदे वर्षात् नभएकाले किसानको आम्दानी घट्ने अवस्थाले किसानलाई चिन्तित बनाएको छ । दाङ जिल्लाको कूल क्षेत्रफल २९ लाख पाँच हजार ५०० हेक्टर जमिनमध्ये खेतीयोग्य जमिन ६९ हजार ९५० हेक्टर रहेको छ । दाङमा कूल खेती गरिएको जमिन ६५ हजार ९८० हेक्टरमा खेती गरिएको छ ।
जिल्लामा बाह्रै महिना सिँचाइ हुने क्षेत्र १९ हजार ६५१ हेक्टर रहेको कृषि ज्ञान केन्द्रका प्रमुख सन्देश धितालले जानकारी दिए । मौसमी सिँचाइ हुने क्षेत्र तीन लाख नौ हजार २११ हेक्टर रहेको छ । हिउँदको समयमा पानी नपरेको हुँदा बाली उब्जनी नहुने र बाँझै रहने सङ्केत देखिएको छ ।
पर्याप्त सिँचाइ नहुँदा र हिउँदे वर्षा नहुँदा यस पटक हिउँदे बाली गहुँ, जौ र मसुरोको उत्पादनमा कमी आउने प्रमुख धिताल बताउँछन् । हिउँदे वर्षा बालीनालीका लागि अमृत समान हुन्छ । उनका अनुसार हिउँदमा वर्षात् नभएका कारण अन्नबालीलाई क्षति पुर्याउने देखिन्छ ।
