बेइजिङ। बाल्यकालमा मेरा साथीहरू र म उत्तर पश्चिम चीनको हाम्रो उइगरल्याण्डको गल्लीहरूमा खेल्थ्यौँ, ती दिनहरूलाई मेरा लागि निकै रमाइलो पूर्वक फर्केर हेर्छु। हामी फुटबल खेल्थ्यौँ र ठुला खेलहरूमा घुँडा भाँचेको बेला पनि हाँस्यौँ। ती सम्झनाहरूले मेरो हृदयमा सधैँ विशेष स्थान बनाएको छ। त्यो खेलकुदको आधारभूत मूल्य हो, आखिर। यसले मानिसहरूलाई मानव आत्मालाई एकत्रित बनाउने काम गर्छ।

ओलम्पिक जस्ता ठुला विश्वव्यापी कार्यक्रममा भने फरक छ। त्यहाँ देशको प्रतिनिधित्व गर्दै खेलाडीहरू आउँछन्, खेल जीवनलाई थप उचाइमा पुर्‍याएर मुलुकको सम्मानका लागि खेलिरहेका हुन्छन्। तर, बेइजिङमा भर्खरै सम्पन्न भएको शीतकालीन ओलम्पिकलाई भने चीनले मजस्ता मानिसहरूमाथि चीनले गरेको मानवअधिकार उल्लङ्घनलाई ढाकछोप गर्न राजनीतिक ह्वाइटवाशको रूपमा प्रयोग गरिएको देख्दा मलाई निकै पीडन बोध भएको छ।

चिनियाँ अधिकारीहरूको बढ्दो दमनको कारण मेरो परिवार र म हाम्रो घर छोडेर टर्की जान बाध्य भयौँ। हामीले हाम्रो अधिकारको हननका चरम अनुभव गरेका थियौँ। जब मेरो छिमेककी एउटी महिलालाई गर्भपतन गर्न बाध्य पारियो, त्यसपछि मानवताको अन्तिम आस पनि मर्‍यो।  चिनियाँ अधिकारीहरूले उइगरहरूलाई दोस्रो बच्चा जन्माउन रोक लगाएका छन्। ६ महिनाको गर्भवती भए पनि अस्पतालमा लगेर गर्भपतन गरियो र शल्यक्रियाकै क्रममा उनको मृत्यु भयो। त्यो घटनाको केही दिनपछि मात्रै हामीले देश छाडेका थियौँ ।

राष्ट्रपति सी जिनपिङले यस वर्षको शीतकालीन ओलम्पिक र पाराओलम्पिक खेलहरूको आयोजनाको पूर्ण फाइदा उठाएका छन्। चीनले हाम्रो लागि चीन सुरक्षित र स्वागतयोग्य ठाउँ हो भन्ने झूट फैलाउँदै उद्घाटन समारोहमा उइगर खेलाडीलाई अन्तिम टर्चवाहकको रूपमा रोज्यो। हाम्रा दमनकारीहरूले कुनै नतिजा वा उइगुरहरूलाई के गरेका छन् भनेर स्वीकार नगरी उत्सव मनाउँदै गरेको देख्दा विश्वासघात जस्तो महसुस भयो।

चीनको मानवअधिकार उल्लङ्घनको प्रमाण डरलाग्दो छ र धेरै पश्चिमी राष्ट्रहरूले जस्तै प्रतिबन्ध लगाउनुको सट्टा, अन्तर्राष्ट्रिय ओलम्पिक समितिले बेइजिङमा खेलहरू आयोजना गर्न अनुमति दिएर चीनलाई प्रोत्साहन गर्‍यो। यसको आचारसंहिताले मानव अधिकार 'सम्बद्ध र मान्यता' गरिनु पर्छ भन्ने भनाइको बाबजुद आईओसीले यस वर्षको खेलहरूको बारेमा शासक निकाय 'सबै विश्वव्यापी राजनीतिक मुद्दाहरूमा तटस्थ रहनु पर्छ' भन्ने कुरालाई जोड दियो।

बेइजिङ २००८ को ग्रीष्मकालीन ओलम्पिकको आयोजना गर्न चयन गरिएको थियो, धेरैले सोचेका थिए कि यस्तो कदमले चीनलाई विश्वको लागि खुला गर्नेछ, स्पटलाइटले यसलाई शान्तिपूर्ण र दयालु देशको रूपमा आफ्नो मानव अधिकारका मुद्दाहरूमा सुधार गर्न बाध्य तुल्याउने छ। तर, ठिक उल्टो भयो र चीन थप निरङ्कुश बन्नतर्फ अघि बढ्यो।