जेनेभा। चीनले संयुक्त राष्ट्र सङ्घ मानवअधिकार परिषद्का प्रमुखलाई सिनजियाङमा मानवअधिकार उल्लङ्घन सम्बन्धीका प्रतिवेदन र दस्ताबेजहरू नष्ट गर्न आग्रह गरिएको छ। समाचार एजेन्सी रोयटर्सले मानवअधिकार प्रमुखलाई दस्ताबेजहरू नष्ट गर्न दबाब दिन लेखिएको चिनियाँ पत्र फेला पारेको हो। यसबारे पत्र प्राप्त भएको पनि राष्ट्र सङ्घका कूटनीतिज्ञहरूले बताएका छन्।
संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय उच्चायुक्त मिशेल ब्याचेलेटले मेमा पश्चिमी क्षेत्रको भ्रमणको क्रममा चीनप्रति निकै नरम भएको भन्दै नागरिक समाजबाट कडा आलोचनाको सामना गर्नुपरेको छ र त्यसपछि उनले व्यक्तिगत कारणले दोस्रो कार्यकालको लागि अघि नबढ्ने दोहोर्याएकी छन्। चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले मे महिनामा संयुक्त राष्ट्रसङ्घको मानवअधिकार उच्चायुक्त मिशेल बाचेलेटसँग भर्चुअल भेटवार्ता गरेकी हुन्।
तर अगस्ट ३१ मा उनले सिनजियाङमा एउटा रिपोर्ट प्रकाशित गर्ने वाचा गरेकी थिइन्। अधिकार समूहहरूले बेइजिङमाथि सिन्जियाङको उइगर जनसङ्ख्यामाथि दुर्व्यवहार गरेको आरोप लगाएका छन्। जसमा नजरबन्द शिविरहरूमा जबरजस्ती श्रमको व्यापक प्रयोग पनि गरिएको उल्लेख छ। चीनले उक्त आरोपको खण्डन गर्दै आएको छ।
चीनले लेखेको पत्रले सिनजियाङ रिपोर्टको बारेमा 'गम्भीर चिन्ता' व्यक्त गरेको छ। यसलाई रोक्नका लागि चिनियाँ अधिकारीहरू नै सक्रिय रहेका छन्। स्रोतले भने - तीन कूटनीतिज्ञ र एक अधिकार विशेषज्ञ जसले सबैले नाम न छाप्ने शर्तमा कुरा गरे। उनीहरूले चीनले यो जुनको अन्त्यबाट जेनेभामा कूटनीतिक नियोगहरूमा प्रसारित गर्न थाल्यो र देशहरूलाई उनीहरूको समर्थन देखाउन हस्ताक्षर गर्न आग्रह गर्यो।
'यदि मूल्याङ्कन प्रकाशित भयो भने, मानवअधिकारको क्षेत्रमा राजनीतिकरण र ब्लक टकराबलाई तीव्र पार्नेछ। मानव अधिकारका लागि उच्चायुक्तको कार्यालयको विश्वसनीयतालाई कमजोर बनाउनेछ र ओएचसीएचआर र सदस्य राष्ट्रहरू बीचको सहयोगलाई हानि पुर्याउने पत्रमा भनिएको छ। ब्याचेलेटको कार्यालयमा उल्लेख गर्दै भने, 'हामी महोदया उच्चायुक्तलाई यस्तो मूल्याङ्कन प्रकाशित नगर्न आग्रह गर्दछौँ।'
जेनेभामा रहेको चीनको कूटनीतिक नियोगका प्रवक्ता लिउ युयिनले उक्त पत्र पठाइएको वा त्यसमा रहेको प्रश्नको जवाफ दिएनन्। लिउले हालै झन्डै १०० देशले सिन्जियाङसँग सम्बन्धित मुद्दाहरूमा चीनलाई समर्थन गरेका छन्। र मानवअधिकारको बहानामा चीनको आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेप गरेकोमा आपत्ति जनाएका छन्।
'सिनजियाङ प्रतिवेदनलाई सार्वजनिक विमोचन अघि अन्तिम रूप दिइँदै छ,' उनले थपे, 'यसमा टिप्पणीको लागि चीनसँग प्रतिलिपि साझा गर्ने मानक अभ्यास समावेश छ।' यो प्रतिवेदन चीनको उइघुर अल्पसङ्ख्यकमाथिको व्यवहारलाई सम्बोधन गर्न तयार छ। अधिकार विज्ञहरूको टोलीले तीन वर्षभन्दा बढी पहिले यसको लागि प्रमाणहरू सङ्कलन गर्न थालेको थियो तर अस्पष्ट कारणहरूले गर्दा यसको रिहाइ महिनौँदेखि ढिलाइ भएको थियो।
