म्युनिख। मानव अधिकार उच्चायुक्तको कार्यालयले एक प्रतिवेदन जारी गरेपछि २० देशका ६० उइघुर सङ्गठनहरूको समूहले उइघुरहरूमाथि हुने अत्याचारको अन्त्य गर्न तत्काल प्रतिक्रियाको लागि आह्वान गरेको छ।

अगस्ट ३१ मा प्रकाशित संयुक्त राष्ट्र सङ्घको एउटा महत्त्वपूर्ण प्रतिवेदनले चिनियाँ सरकारले सिन्जियाङ क्षेत्रमा उइगर र अन्य टर्किक समुदायलाई लक्षित गरी मानवता विरुद्धको अपराध गरेको निष्कर्ष निकालेको थियो।

निवर्तमान संयुक्त राष्ट्र अधिकार प्रमुख मिशेल ब्याचेलेटको प्रतिवेदनले पीडितहरूलाई सामूहिक रुपमा मनोमानी नजरबन्दमा राख्ने, यातना दिने र अन्य गम्भीर मानवअधिकार उल्लङ्घनका घटनाहरूलाई प्रमाणित गर्दछ र विश्वलाई दुर्व्यवहार अन्त्य गर्न कदम चाल्न सिफारिस गर्दछ।

म्युनिखमा रहेको विश्व उइइर काँग्रेसले एक विज्ञप्तिमा उइघुरहरूले सरकार, बहुपक्षीय निकाय र निगमहरूबाट सात वटा ठोस कार्यहरूको लागि आह्वान गरिरहेको बताएको छ।

'यो संयुक्त राष्ट्र प्रतिवेदन अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण छ। यसले सदस्य राष्ट्रहरू, संयुक्त राष्ट्र सङ्घका निकायहरू र व्यापारिक समुदायद्वारा अर्थपूर्ण र ठोस कार्यको लागि मार्ग प्रशस्त गर्छ,' विश्व उइगर काँग्रेसका अध्यक्ष डोल्कुन इसाले भने, 'उत्तरदायित्व अब सुरु हुन्छ।'

उइगर मानव अधिकार परियोजनाका कार्यकारी निर्देशक ओमेर कानातले भने, 'यो उइगर सङ्कटको अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिक्रियाको लागि खेल परिवर्तन हो।" "चिनियाँ सरकारको कडा इन्कारको बाबजुद, संयुक्त राष्ट्रले अब आधिकारिक रूपमा स्वीकार गरेको छ कि भयानक अपराधहरू भइरहेका छन्।'

प्रतिवेदनले विश्वको अग्रणी मानवअधिकार निकायबाट उइघुर र अन्य टर्किक जनताले सामना गरेका समस्याहरूको सबैभन्दा निश्चित मूल्याङ्कन प्रदान गर्दछ। विशेष गरी, यसले अन्य प्रतिबन्धहरूको सन्दर्भमा उइघुर र अन्य टर्किक जनताको 'मनमानी र भेदभावपूर्ण नजरबन्द' लाई 'अन्तर्राष्ट्रिय अपराधहरू, विशेष गरी मानवता विरुद्धको अपराधहरू' गठन गर्न सक्छ भन्ने पत्ता लगाएको छ।

प्रतिवेदनले यो पनि नोट गर्दछ कि मानव अधिकार उल्लङ्घनहरूले 'मानव अधिकार र मौलिक स्वतन्त्रताहरूमा दूरगामी, स्वेच्छाचारी र भेदभावपूर्ण प्रतिबन्धहरू, अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड र मापदण्डहरूको उल्लङ्घनमा' समावेश गरेको छ र त्यो दस्ताबेज 'यातना वा दुर्व्यवहारको ढाँचा' हो। 

राज्यले लगाएको जबरजस्ती श्रमको अपराधमा, प्रतिवेदनले अन्तर्राष्ट्रिय श्रम सङ्गठन (आईएलओ) को गहिरो चासो रहेको बताइएको छ। मानव अधिकारको परिप्रेक्ष्यमा, आईएलओ पर्यवेक्षक निकायहरूले राखेका चिन्ताहरू पनि सही भएको बताइएको छ। 

प्रतिवेदनले चिनिया सरकारलाई स्वेच्छाचारी रूपमा हिरासतमा राखिएकाहरूलाई रिहा गर्न कदम चाल्न सिफारिस गरेको छ। हिरासतमा रहेका परिवारका सदस्यहरूको ठेगाना स्पष्ट पार्ने, उइघुरहरूलाई उनीहरूको वकालतको सम्बन्धमा धम्की र प्रतिशोध बन्द गर्न, आईएलओ विज्ञहरूको समितिको सिफारिसहरूसँग सहकार्य गर्न, र मानव अधिकार उल्लङ्घनका "पीडितहरूलाई पर्याप्त उपचार र क्षतिपूर्ति प्रदान गर्दछ।