बेइजिङ। श्रीलङ्काको बन्दरगाहमा निगरानी उपकरणले भरिएको चिनियाँ वैज्ञानिक जहाज राखिएको छ। दक्षिण चीन सागरका विवादित टापुहरूका बीचमा एकै पटक सयौँ माछा मार्ने डुङ्गाहरू महिनौँसम्म लङ्गरमा राखिएका छन्  र महासागर जाने फेरीहरू, भारी सवारी साधनहरू र मानिसहरूको ठूलो भार बोक्न सक्षम हुने बनाइएको छ।

सबै स्पष्ट रूपमा नागरिक जहाजहरू हुन्, तर विज्ञहरू र असहज क्षेत्रीय सरकारहरू भने तिनीहरू चिनियाँ नागरिक-सैन्य फ्युजन रणनीतिको हिस्सा भएको र बेइजिङले थोरै लुकाएको र समुद्री क्षमताहरू बढाउन प्रयोग गरिएका छन्।

चीनको नौसेना पहिले नै जहाज गणनाको आधारमा संसारको सबैभन्दा ठूलो हो र व्यापक सैन्य विस्तारको भागको रूपमा द्रुत रूपमा नयाँ युद्ध पोतहरू निर्माण गरिरहेको छ। यसले जूनमा आफ्नो पहिलो घरेलु डिजाइन र निर्मित विमान वाहक सुरु गर्‍यो र कम्तीमा पाँच नयाँ विनाशकहरू चाँडै नै बाटोमा छन्।

बेइजिङले यस क्षेत्रमा फराकिलो प्रभाव पार्ने प्रयास गर्दा यो निर्माण भएको हो। यसले प्रशान्त टापुहरूसँग नयाँ सुरक्षा सम्झौताहरू खोज्दै र दक्षिण चीन सागरमा आफ्नो क्षेत्रीय दाबीलाई सुदृढ पार्न विवादित पानीमा कृत्रिम टापुहरू निर्माण गर्दै ताइवानको स्वशासित टापुको वरिपरि आफ्नो सैन्य गतिविधिहरू बढाउँदै गएको छ। जसलाई अमेरिका र यसका सहयोगीहरूले चुनौती दिएका छन्।

नागरिक जहाजहरूले जहाजहरूको कच्चा सङ्ख्या बढाउनु मात्र होइन, कार्यहरू प्रदर्शन गर्दछ जुन सेनालाई गर्न गाह्रो हुन्छ।

उदाहरणका लागि, दक्षिण चीन सागरको स्प्राटली टापुहरूमा, चीनले विवादित द्वीप समूहमा बेइजिङको दाबीलाई समर्थन गर्न वर्षको कम्तीमा २८० दिनको लागि माछा मारेर व्यापारिक ट्रालरहरूलाई कमाउन सक्ने भन्दा बढी पैसा दिने गरेको ग्रेगरी पोलिङले भने। 

'चीनले नाम मात्रै नागरिक जहाजहरू प्रयोग गर्न सक्षम छ जुन स्पष्ट रूपमा राज्य निर्देशित छ, राज्यले आफ्ना छिमेकीहरूको सार्वभौमसत्ता खानको लागि भुक्तान गरेको छ, तर त्यसपछि राज्य जिम्मेवार छ भनी अस्वीकार गर्दछ,' उनले भने।

चीनले दशकौँदेखि सैन्य उद्देश्यका लागि नागरिक माछा मार्ने ट्रलरहरू प्रयोग गर्दै आएको छ, तर हालै राष्ट्रपति सी जिनपिङको नेतृत्वमा सुरु गरिएको सरकारी अनुदान कार्यक्रमबाट 'स्प्रेटली ब्याकबोन फ्लीट' सिर्जना गरेर सङ्ख्यामा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ, जसले नयाँ जहाजहरू निर्माण गर्न मद्दत गर्दछ।