नयाँ दिल्ली। आफ्नो स्वच्छ ऊर्जा लक्ष्यमा द्रुत गतिमा अघि बढ्नको लागि भारतले कृषक भारती सहकारी लिमिटेड (क्रिभको) लाई हजिरामा यस दिशामा नेतृत्व गर्दै सहकारी क्षेत्र अन्तर्गत देशभरि धेरै बायो-इथानोल प्लान्टहरू स्थापना गर्नेछ। मङ्गलवार सहयोग मन्त्रालयले इथानोल उत्पादनले आगामी दिनमा देशको पेट्रोलियम क्षेत्रको अर्थतन्त्रमा परिवर्तन ल्याउने र विदेशी मुद्रा सञ्चितमा पनि करिब १ लाख करोड रुपैयाँ बचत हुने बताएको छ।

कृभको हजिराको बायो-इथानोल परियोजनाको शिलान्यास केन्द्रीय गृह तथा सहकारिता मन्त्री अमित शाहले सेप्टेम्बरमा गरेका थिए। प्लान्टले मकैलाई जैविक स्रोतका रूपमा प्रयोग गर्नेछ र उच्च प्रोटिनयुक्त जनावरको दाना, माछा पालन र कुखुरा पालनका लागि पनि आयोजनाले कच्चा पदार्थ उपलब्ध गराउनेछ।

'कृभकोको बायो-इथानोल परियोजना सहकारी क्षेत्रको दिशामा ठूलो फड्को हो, वातावरणीय सुधार, किसानको आम्दानी दोब्बर बनाउने, भारतको विदेशी मुद्रा सञ्चितमा वृद्धि र ग्लोबल वार्मिङका चुनौतीहरूसँग लड्न जुन प्रधानमन्त्री मोदीको बहु आयामिक अभियानको महत्त्वपूर्ण हिस्सा हो,' भने। 

भारतले निर्धारित समयभन्दा पाँच महिना अगाडि नै १० प्रतिशत इथेनोल मिसाउने लक्ष्य हासिल गरिसकेको छ र अब २०३० सम्ममा २० प्रतिशत इथानोल मिसाउने लक्ष्यलाई २०२५ सम्म पुर्‍याइएको छ।

मन्त्रालयको वार्षिक समीक्षामा सहकारी क्षेत्र अन्तर्गत स्वीकृत भएका सबै आयोजना र नयाँ पहललाई सूचीकृत गरिएको छ। विश्वका ३० लाख सहकारीमध्ये ९ लाख सहकारी भारतमा छन् र देशको कुल जनसङ्ख्याको ९१ प्रतिशत गाउँ कुनै न कुनै रूपमा सहकारीसँग जोडिएका छन्।

सरकारले भर्खरै राष्ट्रिय दुग्ध विकास बोर्ड र सहयोग मन्त्रालयले आगामी तीन वर्षभित्र देशका प्रत्येक पञ्चायतमा प्राथमिक दुग्धशाला स्थापना गर्ने निर्णय गरेको छ।

‘योजना अन्तर्गत तीन वर्षभित्र देशभर दुई लाख प्राथमिक डेरी स्थापना गरिने र देशका किसानलाई श्वेत क्रान्तिसँग जोडेर दूधको क्षेत्रमा भारत ठूलो निर्यातक बन्ने छ,’ मन्त्रालयले जनाएको छ।

भारत, हाल, विश्वमा सबैभन्दा ठूलो दूध उत्पादक हो, जसले विश्वव्यापी दूध उत्पादनको २३% योगदान गर्दछ।