पाकिस्तान । पाकिस्तानको उत्तरपश्चिमी खैबर पख्तुनख्वा (केपी) प्रान्तको लक्की मारवाट जिल्लामा आइतबारदेखि सयौँ प्रहरीले प्रदर्शन गरिरहेका छन् । उनीहरूले आतंकवाद विरोधी अभियान आफूहरूले नभई सेनाले नेतृत्व गर्नुपर्ने माग गरेका छन्। उनीहरूले ड्युटीमा रहँदा असुरक्षित महसुस गर्ने गरेको बताएका छन् ।

प्रहरी कर्मचारीमाथि आतंकवादी आक्रमणको विरोधमा प्रहरीहरूले पेशावर-कराँची इन्दुस राजमार्गमा बन्द गरेका छन् । यसका कारण राजमार्गमा सवारी आवागमन पूर्ण रूपमा अवरुद्ध भएको छ । 

स्थानीय सञ्चार माध्यमका अनुसार प्रदर्शनका कारण राजमार्गमा सवारी आवागमन पूर्ण रूपमा अवरुद्ध भएको छ, जसले केपीलाई देशको बाँकी भागबाट विच्छेद गरेको छ।

केही दिनअघि प्रदर्शनकारी र स्थानीय अधिकारीबीच भएको वार्ता समाधानमा पुग्न असफल भएको थियो ।

प्रदर्शनकारी प्रहरी कर्मचारीले आफ्नो बन्द हटाउने र राजमार्ग खोल्ने दुईवटा मात्रै तरिका रहेको बताएका छन् - वा त सेना र यसका निकायहरू लक्की मारवाट जिल्लाबाट हट्नुपर्छ, वा "शहीद" गरेर सडक खोल्न सकिन्छ, किनकि उनीहरू "आफ्नो जीवन त्याग गर्न तयार भएर आएका थिए"।

कारक, बन्नु, ट्यांक र डेरा इस्माइल खानलगायत छिमेकी जिल्लाका प्रहरी पनि ठूलो संख्यामा बन्दमा सामेल भएका छन् भने जिल्लाभरका मानिसहरू पनि समूहमा आएर प्रदर्शनलाई समर्थन गरिरहेका छन् ।

पाकिस्तानको अग्रणी अंग्रेजी दैनिक द डानमा प्रकाशित एक सम्पादकीयमा प्रहरीका चिन्ता जायज रहेको उल्लेख गरिएको छ। पछिल्लो तथ्यांकले केपीमा भयावह अवस्था देखाएको छ, जहाँ अगस्टमा मात्र २९ आतंकवादी आक्रमण भएको छ, जसमा २५ जनाको मृत्यु भएको छ।

लक्की मारवाट र यसका छिमेकी जिल्लाहरू विशेष गरी आतंकवादबाट प्रभावित भएका छन् । प्रहरी अधिकारीहरू, सुरक्षाकर्मीहरू र सरकारी अधिकारीहरू मुख्य लक्ष्य बनेका छन् ।

प्रहरी अधिकारीहरू प्रदर्शन गर्न सडकमा उत्रिएको तथ्यले क्षेत्रमा कानून र व्यवस्थाको गम्भीर अवस्था उजागर गर्ने उल्लेख छ।

प्रहरीको मनोबल कमजोर हुनु र कानून प्रवर्तकहरूले सार्वजनिक रूपमा आफ्नो गुनासो सुनाउनुले प्रशासन र सुरक्षा बल दुवैले आतंकवादलाई प्रभावकारी रूपमा नियन्त्रण गर्न असफल भएको संकेत गर्दछ ।

स्थानीय नागरिकहरूले प्रहरीको मागलाई समर्थन गरेकोले अवस्थाको गम्भीरतालाई जोड दिन्छ।

यसैबीच प्रदर्शनकारी कानून प्रवर्तकहरूले पनि आतंकवाद विरोधी अभियानबाट सेना हटाउन माग गरेका छन् । उनीहरूले प्रहरी विभागलाई अस्थिर क्षेत्रमा शान्ति र स्थिरता पुनर्स्थापना गर्न सशक्त बनाउन आवश्यक रहेको बताएका छन् ।

पाकिस्तानमा प्रहरी र सेनाबीचको सम्बन्ध जटिल र बहुआयामिक छ । जसले सहयोग, तनाव र ऐतिहासिक विकासको मिश्रणलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ ।

पाकिस्तानको प्रहरी र सेनाबीचको जटिल गतिशीलताको जड १९४७ मा देशको गठनमा फेला पार्न सकिन्छ।

पाकिस्तानले औपनिवेशिक प्रशासनिक संरचनालाई विरासतमा पाएको थियो, जहाँ सेनाले ठूलो प्रभाव राखेको थियो र प्रहरी बललाई मुख्यतया ब्रिटिश प्रणालीबाट मोडेल गरिएको थियो।

दशकौँको अवधिमा यी दुई संस्थाहरू बीचको अन्तरक्रिया विभिन्न कारकहरूबाट प्रभावित भएको छ । जसमा राजनीतिक अस्थिरता, सुरक्षा चिन्ताहरू र परिवर्तनशील शासन प्राथमिकताहरू समावेश छन् ।

प्रहरी र सेना बीचको तनावका मुख्य स्रोतहरूमध्ये एक नागरिक-सैन्य सम्बन्धहरूको व्यापक मुद्दा हो ।

सेनाको राजनीति र शासनमा ऐतिहासिक संलग्नताले प्रहरीसहित नागरिक संस्थाहरूलाई अक्सर छायाँमा पारेको छ ।

यो प्रभुत्वले घर्षण निम्त्याउन सक्छ । किनकि प्रहरीले कहिलेकाहीँ सेनाको हितसँग जोडिएका विषयहरूमा कमजोर वा पछि परेको महसुस गर्छ।

क्षेत्राधिकारका मुद्दाहरू पनि छन् जहाँ सेना र प्रहरीको भूमिका र जिम्मेवारी धमिलो हुन सक्छ, जसले सम्भावित द्वन्द्व निम्त्याउँछ।

उदाहरणका लागि आन्तरिक सुरक्षा अपरेशनका लागि सेनाको परिचालनलाई कहिलेकाहीँ प्रहरीको क्षेत्रमा अतिक्रमण गरेको रूपमा हेर्न सकिन्छ, जसले कमान्ड र अपरेशनल नियन्त्रणमा विवाद निम्त्याउन सक्छ।

संस्थाहरू बीचको प्रतिस्पर्धाले थप तनाव बढाउँछ । प्राधिकार, स्रोत वितरण र फरक अपरेशनल प्राथमिकताका मुद्दाहरूले घर्षण निम्त्याउन सक्छ ।

एक संस्था अर्को भन्दा बढी प्रभावशाली वा राम्रोसँग सुसज्जित भएको धारणाले निरन्तर विवादमा योगदान पुर्‍याउन सक्छ ।

यद्यपि द डान पत्रिकाको सम्पादकीयले आतंकवाद विरुद्धको लडाइमा अग्रपंक्तिमा रहेका प्रहरी कर्मचारीहरूको चिन्ता सम्बोधन गर्नुपर्ने धारणा राखेको छ ।