arrow

तानाजी र उदयभानको लडाई कहिले को ?

शिवाजीले भने- 'गढ़ आला, पानसिंह गल्ला'

logo
प्रकाशित २०७६ फागुन २० मंगलबार
tanhaji-2.jpg

काठमाडौं ।  अजय देवगनको फिल्म 'तानाजी: द अनसंग वारियर' ले बक्स अफिसमा २७८ करोडभन्दा बढी संकलन गरिसकेको छ। फिल्म 'तानाजी' रिलीज भएको ५० दिन भइसकेको छ । यस फिल्मले हालसम्म कूल २७८ करोड संकलन गरिसकेको छ। फिल्म १० जनवरी २०२० मा रिलीज भएको थियो। फिल्म ओम राउत द्वारा निर्देशित छ। तानाजी २०२० को पहिलो २५० करोड संकलन गर्ने  फिल्म हो । फिल्ममा अजय देवगन तानाजीको भुमिकामा अभिनय गरेका छन्।

काजोलले तानाजीकी पत्नी सावित्री बाईको भूमिका खेलेकी छन् र सैफ अली खानले राजपूत कमाण्डर उदयभान राठौरको भूमिकामा छन् । यो फिल्म तानाजी मालुसरेको कोन्धना किल्लामा विजयको कथामा आधारित छ । जसको नाम परिवर्तन गरेर पछि छत्रपति शिवाजीले सिंहगढ नाम राखे।

तानाजी अघि मराठा शक्तिको उदयमा थोरै कुरा गरौ। १८ औं शताब्दीमा थोरै जमिनको स्तरबाट ठूलो शासकको स्तरसम्म पुग्ने मराठा शक्तिले कुटनितिक राजनीतिलाई नयाँ आयाम दिए । अर्कोतर्फ, भारतमा ब्रिटिश कम्पनीको क्षेत्र विस्तारमा मराठा शक्ति निर्णायक तत्व बनेको थियो ।

मुगल शासकहरूको कमजोर स्थितिको फाइदा उठाउँदै मराठाहरूले आफ्नो शक्तिलाई मजबूत बनाए र दिल्ली कब्जा गर्न तर्फ लागे । शिवाजीको बढ्दो शक्तिबाट चिन्तित, मुगल सम्राट औरंगजेबले दक्षिणमा नियुक्त भएका सुभेदारलाई समाप्त पार्न आदेश दिए।

शिवाजीसँग धेरै संख्यामा किल्लाहरू थिए। शिवाजीले सबैभन्दा पहिले तोरणको किल्लालाई आफ्नो अधिन गरे । यस विजयले उनलाई रायगड र प्रतापगढ जस्ता किल्लाहरू कब्जा गर्न प्रेरित गर्‍यो। तर कहिले संधि त कहिले युद्धको माध्यमबाट, मुगलहरुले सो किल्ला हत्याए ।

एउटा किल्ला कोन्धना किल्ला थियो जुन शिवाजीले १६६५ ईसामा पुरंदरको सन्धि पछि मुगलहरूलाई दिए। शिवाजी आफ्नो यो किल्ला फिर्ता लिन चाहन्थे। यो किल्ला शिवाजीको लागि महत्त्वपूर्ण थियो । जोसँग यस किल्लाको स्वामित्व हुनेछ उसले पूना माथि अधिकार जमाउने बताइएको थियो।

यस्तो अवस्थामा शिवाजी महाराजले आफ्नो घनिष्ठ मित्र तथा सेनापति तानाजी मालुसरेलाई सो किल्ला आफ्नो स्वामित्वमा राख्न पठाए। तानाजी, आफ्नो भाई सूर्यजीसहित करीव ३००  सेनासंग सो किल्ला कब्जा गर्न गए।

किल्लाको पर्खाल समतल थियो यसमाथि सजिलैसँग चढ्न सम्भव थिएन। यति मात्र होइन, यस किल्लाको रक्षा गर्न किल्लामा करीव ५ हजार मुगल सेना खटाइएको थियो। किल्लाको तल पुगेपछि तानाजी योजना अनुसार डोरीको सहायताले यस किल्लामा प्रवेश गर्न सफल भए।

अन्ततः सिंहगढको युद्ध  ४ फेब्रुअरी १६७० को रातमा शुरू भयो। यो युद्ध मुगलहरुका लागि मात्र नभई मराठाहरूको लागि पनि महत्त्वपूर्ण थियो। युद्ध छत्रपति शिवाजीका जनरल तानाजी मालुसरे र उदयभान राठौरको बीचमा भएको थियो । उदयभान राठौर सिंहगढको किल्लाका किल्लापति थिए  र उनी मुगल सेनाका कमाण्डर जयसिंह प्रथमको नेतृत्वमा कार्यरत थिए।

४ फेब्रुअरी तानाजी बनाम मुगल सेनाको बिरूद्ध युद्ध भयो। मुगल सेनाको नेतृत्व उदयभान सिंह राठौरले गरेका थिए । जो एक राजपूत सरदार थिए। लामो लडाई पछि तानाजी मालुसरेको ढाल भाँचियो र लडाईमा तानाजी र उदयभान दुबै मारिए।  जनरल तानाजी मारिए पनि  मराठाहरूले बहादुरी देखाइ रहे र अन्तमा मराठाहरूले यो किल्ला कब्जा गरे।

तानाजीको मृत्युको खबर सुनेपछि शिवाजीले भनेका थिए- 'गढ आला, पानसिंह गल्ला' अर्थात किल्ला जिते तर उनको सिंह हरायो। शिवाजीले पछि कोन्धना किल्लाको नाम परिवर्तन गरेर सिंहगढ राखे। तानाजी र उदयभानबीचको यो कोन्धना किल्लामा भएको युद्धलाई तानाजी फिल्ममा देखाइएको हो । 



लोकप्रिय समाचार
लोकप्रिय समाचार
नयाँ