'ब्ल्याक डाइमण्ड' भनिने कालो स्याउ विश्वमै दुर्लभ, कति पर्छ गोटाको ?

प्रकाशित २०७७ साउन २५ आइतबार

काठमाडौं । अंगुर हरियो पनि हुन्छ र कालो पनि हुन्छ । तर कहिल्यै तपाइँले कालो स्याउ देख्नुभएको छ ? हामी सबैले रातो स्याउ त खाएका छौं तर कालो स्याउको बारे धेरैलाई थाहा नहुन पनि सक्छ ।

वास्तवमा कालो स्याउ पूरै कालो नभई गाढा बैजनी रङको हुन्छ । पहिलोपटक हेर्ने मानिसले भने यसलाई कालो नै देख्छन् । यस किसिमको स्याउ निकै दुर्लभ हुन्छ र निकै कम मात्र पाइन्छ । यसलाई ब्ल्याक डाइमण्ड भनिन्छ । भुटानको पहाडमा पाइने यो फललाई स्थानीय भाषामा हुआ नियु’ भनिन्छ । चिनियाँ कम्पनी दडोंग टिआलुओले शेङनेङ ई–कमर्स ट्रेडले ५० हेक्टरको जमिनमा यसको खेती गर्दै आएको छ ।

यो फल किलो नभई प्रतिगोटाको हिसाबमा बिक्री हुन्छ, जसको मूल्य ५० युआन रहेको छ । यो स्याउको रङ कालो हुनुको पछाडि भुटानको यो क्षेत्रको भौगोलिक स्थिति रहेको छ । यो स्याउ कालो हुनुको प्रमुख कारण दिन र रातको बीचमा हुने गरेको तापमानको अन्तर रहेको छ । तीव्र सूर्यको प्रकाश र पराबंजनी प्रकाश स्याउको रङ गाढा रातोबाट बैजनी रङमा परिवर्तन गरिदिन्छ ।

यस किसिमको स्याउको उत्पादन निकै सीमित हुने गरेको छ । सामान्यतः स्याउको बोट ठुलो हुन ४ देखि ५ वर्ष लाग्ने गर्छ तर कालो स्याउको रुख ठुलो हुन ८ वर्षको समय लाग्छ । निकै कम मात्र उत्पादन हुने भएकोले यसको निर्यात निकै कम मात्र हुने गरेको छ । जसको कारण धेरै मानिसहरुलाई कालो स्याउको बारेमा थाहा हुँदैन ।